Ú

Ú- or ó- is the negative prefix before nouns, adjectives, and adverbs (Engl. and Germ. un-), for the spelling of which see p. 469, col. 2. The use of this particle is almost unlimited; it may e.g. be prefixed to almost every past part., in frequent instances answering to Engl. ‘not;’

ókominn, not come; ófarinn, not gone; úgefinn, not given;

or to the part. act. as gerundive, það er óhafandi, unfit for use;

ógöranda, not feasible; ódrekkandi, undrinkable; óetandi, uneatable; úsigrandi, óvinnandi, invincible; ótakandi, impregnable.

2. special usages:

α. prefixed to comparatives, answering to Engl. ‘less;’ eigi úauðgari, not less rich; údaufligra, less dull; and so in endless instances, see the references below: esp. after a negative, eigi ósannara en, not less true than.

β. often with another negative, with an intensive force; hann var aldrei úgrátandi, ‘he was never unweeping,’ i.e. he cried all along; aldrei ósofandi, never unsleeping, i.e. always sleeping: so also, eigi úgaman, not unpleasant, i.e. very pleasant; eigi úákafr, ‘not uneager,’ i.e. very eager; eigi úþessligr, not unlike that, i.e. quite of that kind; eigi úfóthvatr, not unswift, i.e. very swift indeed.

γ. eiga skamt úlifað, see úlifað; at úsögðum sundr griðum, hafa úfengit þess fjár.

B. Compds:

ú-aflátliga (ú-aflátanliga), adv. incessantly, Fms. i. 231, x. 291, Sks. 628.

ú-aflátsamr, adj. (ú-aflátsemi, f.), unintermittent, Fms. iii. 175.

ú-afskiptinn, adj. not meddlesome, Lv. 73.

ú-afskiptasamr, adj. id., Fms. vii. 358.

ú-alandi, part. a law term, one who must not be fed, of an outlaw, Grág., Nj. passim.

ú-aldar, see úöld.

ú-alinn, part. unborn, Js. 73.

ú-andligr, adj. unspiritual, Skálda.

ú-annt, adj. not busy, not eager, Fs. 99; see annt.

ú-aptrbætiliga, adv. irreparably, H.E. i. 476.

ú-arfgengr, adj. not entitled to inherit, Grág. i. 228.

ú-argr, adj.; this word is perh. not from ú- and argr (q.v.), but qs. of-vargr; cp. the spelling of the word in the old Norse vellum, Þiðr. l.c.; in the phrase, dýr et úarga, the worrier, the great beast of prey, the fierce animal, i.e. the lion; dýrum enum úörgum, … úörgu dýr, Stj.; úarga dýrinu, Fas. iii. 95; óarga dýr, Rb. 102; et úarga dýr (ovarga, the vellum), Þiðr. 183; as a nickname, enn úargi, Landn.

ú-athugasamr, adj. inattentive, 623. 35.

ú-athygli, f. inattention, Fms. v. 195.

ú-auðigr, adj. unwealthy, destitute, Hm., Grág. i. 324; bændr allir þeir er úauðgari eru (less wealthy), enn þingfarar-kaupi eigu at gegna, 133.

ú-auðligr, adj. poorly, Hm. 74, Vþm. 10, Fas. iii. 603.

ú-auðna, u, f. ill-luck, misfortune, Fms. viii. 286.

ú-auðráðinn, part. not easily managed, Hkr. ii. 222.

ú-auðsóttligr, adj. not easy to overcome, Ld. 238.

ú-aukinn, part. ‘uneked,’ unaugmented, Gþl. 149.

ú-áfenginn, adj. not intoxicating, Bs. i. 394.

ú-ágangsamr, adj. not encroaching upon others, peaceful, Fs. 29.

ú-ágengiligr, adj. not aggressive, Ísl. ii. 181.

ú-ágjarn, adj. uncovetous, Hkr. ii. 31.

ú-áhlýðinn, part. unlistening, self-willed, Orkn. 40, Fms. xi. 246.

ú-ákafliga, adv. listlessly, Fms. vii. 288.

ú-ákafr, adj. not eager, slovenly, Fms. vi. 312; engu úákafari, less eager, Fas. i. 503, Fms. vi. 312, Lv. 61.

ú-áleitinn, adj. unencroaching; maðr góðgjarn ok ú., Fms. ii. 248, Eg. 754

ú-áran, n. a bad season, dearth, Rb. 388, Stj. 333, Fms. xi. 7; úárani, x. 400; mikit ú. í búi, Sks. 322; ú. á fólki, 324; átta tigum vetra síðarr varð annat óáran, Landn. (App.) 323; úárans-vetr, Ver. 18;

ú-árans-auki, increase of dearth, Bs. i. 76.

ú-árenniligr, adj. not easy to run against or attack, Nj. 187, Ld. 102.

ú-árligr, adj. unseasonable; görði Grím mjök úárligan, G. became very famished, Brandkr. 60.

ú-árvænn, adj. an unpromising season; sumar úárvænt, Hkr. ii. 183.

ú-áræðiligr, adj. unlikely, Fms. viii. 445, v.l.

ú-ástfólginn, part. unbeloved;

ú-ástfólgnari, less beloved, Fas. ii. 408.

ú-ástugr, adj. loveless; úástugt var með þeim hjónum, little love, coldness, Landn. 151, v.l.

ú-ástúðligr, adj. loveless.

ú-átan, f. a thing not to be eaten, forbidden in the eccl. law; eta úátan, 655 xii. 3, K.Þ.K. 136, 172, N.G.L. i. 342; átu menn hrafna ok melrakka, ok mörg ú. íll var etin, Landn. (App.) 323.

ú-ávaxtasamr, adj. unproductive, Fms. iii. 166.

ú-barðr (ú-barinn), part. unbeaten, Fms. i. 75; enginn verðr úbarinn biskup, a saying.

ú-bastaðr, part. unbasted, unbound, D.N. ii. 560.

ú-beðinn, part. unbidden, K.Þ.K. 50, (Kb.) 16; óbeðit, Hm. 146.

ú-beiðull, adj. not requesting, 686 C. 2.

ú-beinn, adj. not straight, crooked, Ver. 19.

ú-beit, n. dislike; hafa óbeit á e-u, to have a dislike for a thing; this word is not found in old writers.

ú-bergan, n. an ‘unrock,’ a flinty rock, Barl. 181.

ú-bernskliga, adv. unchildishly, like a grown-up man, Fms. xi. 53.

ú-bernskligr, adj. unchildish, manly, Fbr.

ú-berr, adj. ‘unbare,’ hidden, Skálda 194.

ú-bilgjarn, adj. wrong-headed, Skv. 3. 21, Hkr. iii. 138, Sturl. i. 104: impatient, Hákon var óbilgjarn, Fms. vi. 334, Fas. ii. 426; íllt er at eggja úbilgjarnan, a saying, Grett. 91.

ú-bilt (see bilt), láta sér verða úbilt, to take no fright, Fas. i. 126.

ú-birgr, adj. (not úbyrgr), unprovided, Vm. 16, Bs. i. 868, Fb. i. 431, Háv. 47, Ísl. ii. 142.

ú-birktr, part. unbarked, of trees, Stj. 177.

ú-birta, u, f. darkness, Fms. vii. 108.

ú-bíðingr, m. an ‘unbiding one,’ runaway, Landn. (in a verse).

ú-bítalaðr, part. [Germ.], unpaid, Vm. 26.

ú-bjartr, adj. not bright, dark, Flóv. 30.

ú-bjúgr, adj. not convex, Rb. 468.

ú-blandinn, part. unblended, Hom. 59.

ú-blauðr, adj. not blauðr (q.v.), Fm.; a pr. name, Landn.

ú-blindr, adj. not blind, Fms. iv. 13 (in a verse).

ú-blíða, u, f. a disfavour, Fms. v. 235, Fas. i. 531, Stj. 200, Bs. i. 714.

ú-blíðliga, adv. ‘unblithely,’ unkindly, Stj. 212.

ú-blíðligr, adj. unkind, Arons S. (MS.)

ú-blíðr, adj.froward, frowning, Eg. 524, Sks. 285.

ú-blóðigr, adj. unbloody, Fas. i. 425.

ú-boðinn, part. unbidden, N.G.L. i. 93, Odd. 61; koma úboðit, to come unbidden, Fms. viii. 46.

ú-borinn, part., see bera; þá er sem úborit sé, of a witness, Grág. i. 40: unborn, Stj. 159; in the phrase, alnir ok úbornir, born and unborn; ek mælta eitt orð úborinn (of king Völsung), Fas. i. 123; úborins erfð, N.G.L. i. 49; fé úborit, bewitched or charmed things, charms, K.Þ.K.: as a law phrase, ‘unborn,’ i.e. illegitimate, hón varðveitti barn drottningar úborit meðan hón var í laugu: as a nickname, Uni enn úborni, Landn.; … Úlfrún en úborna, id.

ú-bókfróðr, adj. unlettered, H.E. i. 584.

ú-bóta, gen. pl. from úbætr, q.v.

ú-bóta-maðr, m. a criminal; þjófar … drottins-svikar, morð-vargar, brennu-vargar, þeir eru allir óbóta menn, N.G.L. i. 405; biskup á allar þar sektir til þess er maðr er ú., 350; göra e-n at úbóta manni, Nj. 59; þó þeir væri frjálsir menn þá væri þeir þó óbóta menn, Eg. 737.

ú-bóta-mál, n. a case which cannot be atoned for by money, a crime, felony, Js. 134, Gþl. 118, 136, N.G.L. i. 352.

ú-bóta-sök, f. a felony, Js. 24.

ú-bóta-verk, n. a bootless work, i.e. a felony, crime, N.G.L. i. 350.

ú-bragðligr, adj. dull-looking, Fbr. 142.

ú-bráðgörr, part. late ripe, slow of growth, of a youth, Glúm. 335.

ú-bráðr, adj. slow, Fms. viii. 327;

ú-brátt, slowly, taka e-u úbrátt, Orkn. 42.

ú-bráðreiðr, adj. unimpassioned or dispassionate, Fas. iii. 90.

ú-breiddr, part. unspread, Jb. 193.

ú-brenndr, part. unburnt, Fms. ix. 357, x. 70.

ú-breytiliga, adv. in a common manner, Fms. ii. 267.

ú-breyttr, adj. unaltered, Fms. i. 296: common, ú. maðr, a common, plain, everyday man, Stj., Fms. v. 182; einn ú. bóndason, viii. 12; ekki heyrir at tala svá til úbreyttra manna, Skálda; ú. klæðnaðr, plain clothing, Mar.

ú-brigðanliga, adv. invariably, Rb. 214.

ú-brigðanligr, adj. unchangeable, K.Á. 2, Sks. 604.

ú-brigðiliga, adv. inconvertibly, Dipl. i. 2, 3, H.E. i. 259, 528, K.Á. 52.

ú-brigðiligr, adj. unchangeable, Gþl. 41, Greg. 11: irreversible, of a deed, act, testament, Dipl. v. 26.

ú-brigðr, part. unchanged, Hm. 6, Bs. i. 763; en landaurum var úbrigt, Fas. iii. 194.

ú-brotgjarn, adj. not brittle, Ad.

ú-brotinn, part. unbroken, Fms. ii. 144, Orkn. 444.

ú-bróðurliga, adv. unbrotherly, Fas. i. 500.

ú-brugðinn, part. unchanged, Th. 23, Edda (Ht.) i. 606, Mar.

ú-brunninn, part. unburnt, Ó.H. 229, Fms. i. 129, vii. 164, Nj. 208.

ú-bryddr, part. unshod, Hm. 89.

ú-bræddr, part. untarred, Krók. 53.

ú-bundinn, part. unbound, Hkm., Hom. 120, Þórð. 48 new Ed.

ú-búinn, part. ‘un-boune,’ not ready, unprepared, Hkr. i. 248: unready, unwilling, Fms. vii. 248: unadorned, Pm. 23: undone, Fas. i. 231; see búa.

ú-bygð, f. an unpeopled tract, a desert (see bygð), Grág. ii. 197; til úbygða í Grænlandi, Landn. 26; hann fékk líflát á Grænalandi í óbygðum, Bs. i. 408; sjóinn ok aðrar úbygðir, Fms. xi. 225; mér tekr mjök at leiðask í úbygðum þessum, ii. 104.

ú-bygðr, part. unpeopled, Grág. ii. 131, Dipl. iii. 13.

ú-byggiligr, adj. uninhabitable, Sks. 1, Hkr. ii. 44.

ú-byggjandi, part. uninhabitable, Sks. 197.

ú-byrja, adj. barren, of a woman; þær konur er ú. eru, Stj. 89, 248; konur úbyrea, 175; kona hans var ú., MS. 623. 51: in mod. usage, as subst., Elisabeth var óbyrja, Luke i. 6; sælar eru óbyrjur, xxiii. 29; sæl nú óbyrjan barnlaus er, Pass. 31. 4.

ú-bænir, f. pl. curses, imprecations, Ísl. ii. 220, v.l.

ú-bæriligr, adj. (ú-bæriliga, adv.), intolerable, Fas. i. 79, Stj. 187.

ú-bætiligr, adj. (ú-bætiliga, adv.), irreparable, Fms. ii. 297.

ú-bætr, f. pl. a law phrase, an act that cannot be compounded by money, a felony; fellr þat til úbóta, K.Á. 144: gen. plur. úbóta- in compds, see above,

ú-bættr, part. unpaid, of weregild; hón kvað betri menn liggja úbætta, Nj. 54; úbætt synd, a sin not atoned for, K.Á. 208.

ú-dauðahræddr, adj. not afraid for one’s life, Finnb. 260.

ú-dauðleikr, m. immortality, Stj. 24, Lil. 67.

ú-dauðligr, adj. undying, Stj. 24, Mar., MS. 623. 59.

ú-dauðr, adj.; ú. at eins, all but dead, Ld. 242, K.Þ.K. 12.

ú-daufligr, adj. not dull; þat er údaufligra, less dull, Fms. ix. 45, Ísl. ii. 178.

ú-daufr, adj. not daufr, q.v.

ú-daunan, n. a bad smell; allt ú., Mar.; ú. mikit, Orkn. 208, v.l.

ú-daunn, m. id., Fms. iv. 28.

ú-dáðir, f. pl. a misdeed, outrage (Germ. unthat); fyrir ofsa ok údáðir, Fms. i. 208; údáðum sínum … údáðum eða íllsku, Fb. i. 548, Stj. 271:

ú-dáða-maðr, m. a malefactor, K.Á. 60, Gþl. 22, Fms. iii. 61:

ú-dáða-verk, n. a crime, Vígl. 31, K.Á. 142:

Údáða-hraun, n. the Desert of Misdeeds, is the name of a desert in the north-east of Icel., near Mount Herdabreid, from the popular legend of its containing unknown valleys, peopled by útilegumaðr, q.v.

ú-dáinn, part. ‘undead,’ alive, Fas. ii. 200 (in a verse): in the name Údáins-akr = the Land of the undying, a kind of Paradise or place of bliss in the Northern mythology, see the legend of Eric the far traveller, Fb. i. 29 sqq.

ú-deigliga, adv. ‘unsoftly,’ harshly, Gísl. 69.

ú-deigr, adj. not soft, Þiðr.

ú-deildr, part. ‘undealt,’ undivided, whole, Grág. i. 173, ii. 349.

ú-dirfð, f. lack of courage, faintness, Sturl. iv. 99 (ofdirfð, Bs. i. 766).

ú-dirfska, u, f. = údirfð.

ú-djarfliga, adv. timidly, Fms. viii. 124, Stj. 422.

ú-djarfr, adj. timid, Rd. 310, Fms. x. 317, Eg. 284.

ú-drápgjarn, adj. not bloodthirsty, Fms. v. 191, Rb. 364.

ú-dreginn, part. not dragged, undrawn, not measured (see draga A. II), N.G.L. i. 323.

ú-drekkandi, part. undrinkable, Rb. 354.

ú-drengiliga, adv. unmanfully, meanly, Ld. 234, Fms. iii. 121, vii. 71, 269, Ísl. ii. 269.

ú-drengiligr, adj. unworthy of a man, Ld. 266, Fms. vi. 103.

ú-drengjask, ð, to disgrace oneself, N.G.L. ii. (Hirðskrá).

ú-drengr, m. a bad fellow, Grett. 155 A.

ú-drenglyndr, ú-drenglyndi, f., and ú-drengskapr, m. meanness, Fms. vi. 121, xi. 287, Háv. 41.

ú-drepinn, part. unkilled, Js. 30.

ú-dreymdr, part. not dreamed, Sturl. ii. 217.

ú-drjúgr, adj. falling short, Fms. ii. 69, 270, viii. 134.

ú-drukkinn, part. ‘undrunk’ sober, Eg. 149, Fins, i. 162, xi. 112.

ú-drýgindi, n. pl. the being údrjúgr.

ú-duldr, part. not unaware of, knowing, Gþl. 417, Orkn. 140.

ú-dvaldr, part. undelayed, Magn. 534.

ú-dygð, f. faithlessness, bad faith, Grett. 131, 154 A: dishonesty, wickedness, Fms. i. 141, vi. 109; údygðar maðr, a bad fellow, ix. 261.

ú-dyggiliga, adv. (ú-dyggiligr, adj.), dishonestly, Rd. 258.

ú-dyggleikr, m. = údygð, Sks. 349, 455 B.

ú-dyggligr, adj. dishonest, 623. 9.

ú-dyggr, adj. wicked, Fms. ii. 140, vi. 96, Magn. 484: faithless, of a bad worker.

ú-dýrr, adj. not dear; land údýrra, Ld. 322; eignir údýrri, údýrrum í mót, Dipl. v. 26;

údýrstr, at the lowest price, cheapest, Fms. iii. 158; inn údýrsti gripr, least valuable, Grág. i. 452; leggja údýrt. Eg. 715; kaupa údýrra, to buy at a less price, Fms. vii. 285.

ú-dæði, n. an ‘un-deed,’ misdeed.

ú-dæld, f., in ú-dældar-maðr, m. an overbearing person, Ld. 110, Njarð. 376.

ú-dæll, adj. difficult, Hm. 8: overbearing, ágjarn ok ú., Eg. 179; ú. ok ílir viðreignar, Nj. 17; úþýðr ok ú., Fms. viii. 175; inn údælasti, Njarð. 376.

ú-dælleikr, m. an overbearing temper, Sturl. i. 114.

ú-dæmdr, part. unsentenced, Fms. i. 80; standi údæmt mál þeirra, Js. 20; údæmdr þjófr, vii. 114.

ú-dæmi, n. pl. an enormity, monstrous thing; með miklum údæmum, Nj. 114; mörg endemi þau er mundi údæmi þykkja, Bs. i. 62; vera með údæmum, unexampled, Gísl. 22:

ú-dæma-mikill, adj. portentous, MS. 4. 20:

ú-dæma-verk, n. a monstrous deed, enormity, Sturl. i. 29, Fms. xi. 347, vii. 293.

ú-dæmiliga, adv. enormously, Mar.

ú-dæmiligr, adj. enormous; ú. glæpr, Mar.; íll ok ú. görð, Fms. ii. 226.

ú-dæsinn, adj. unwearied, Fms. vi. (in a verse).

ú-dökkr, adj. not black, Edda (Ht.)

ú-efanligr, adj. indubitable.

ú-efni, n. a perplexity, precarious state of affairs; hér slær í allmikil ú., Nj. 246; horfir til enna mestu úefna, 164, Ísl. ii. 339; (það) for í úefni, Sturl. iii. 210; er hann sá í hvert ú. komit var, Orkn. 106.

ú-eiginligr, adj. (ú-eiginliga, adv.), not proper, Skálda.

ú-einarðr (ú-einarðligr, ú-einarðliga), adj. insincere, Krók. 38.

ú-einkynntr, part. unmarked, of sheep; ef fé er úeinkynnt, Grág. i. 415.

ú-einsligr, adj. (ú-einsliga, adv.), úeinsligra, less lonely, Stj. 393.

ú-einurð, f. adulation, Al. 153: insincerity, Stj. 102.

ú-eira = úeirð, in ú-eiru-maðr, m. an unruly man, Korm. 90, Nj. 152 (v.l.), Fms. x. 420.

ú-eirð, f. disquietude, tumult; kapps fullr ok úeirðar, Fms. vii. 357;

ú-eirðir, uproar;

ú-eirðar-maðr, an unruly man, Korm. 140, Nj. 152.

ú-eirinn, adj. unruly, Fms. vii. 199; ú. í skapi, i. 155; údæll ok ú., Lv. 26: unforbearing, harðr ok ú. við ránsmenn ok víkinga, Orkn. 158.

ú-eldinn, adj. not made hot in the forge, Grág. i. 501.

ú-endaligr, adj. endless, interminable, Fms. ii. 42, Mar.

ú-endiliga, adv. interminably, H.E. i. 409.

ú-endiligr (ú-endanligr, Fms. i. 262, and mod.), adj. endless, Stj.

ú-endr, adj. infinte, endless, 656 C. 1.

ú-erfiðr, adj. not toilsome; úerfiðast, Mar.

ú-eskliga (?), Fms. iv. 368.

ú-étinn, part. uneaten, N.G.L. i. 349.

ú-fagna, að, to be ‘un-fain,’ to condole; ú. yðrum úfagnaði = flere cum flentibus, Sturl. ii. 14 C.

ú-fagnaðr, m. ‘ungladness,’ sorrow; harmr ok ú., Hom. 121: wickedness, íllska ok ú., K.Á. 227; úfagnaðar fólk, wicked folk, Stj.: a plague, hann kvað þar sjálfan úfagnaðinn inni vera, the devil himself, Grett. 135 A; ætla ek at þessi úfögnuðr sé sendr af Óðni, Fms. iii. 179; úfagnaðar kraptr, devilish power, Grett. 114 A.

ú-fagr, adj. ‘unfair,’ not handsome, ugly; úfögr hönd, Fms. vii. 162; it úfegra, the less fine, 94; úfegri enn áðr, Lv. 78; úfagrt kvæði, Ísl. ii. 237; úfagra samsetning stafanna, Skálda.

ú-fagrliga, adv. inelegantly, Skálda 188.

ú-fagrligr, adj. unhandsome, Fs. 43.

ú-fall, n. a mishap, Bs. i. 640.

ú-fallinn, adj. unfitted, Sturl. i. 45: unbecoming. Eg. 730; kvað úfallit at deila við föður sinn, Lv. 9, Fms. ix. 240, H.E. i. 248.

ú-falr, adj. not for sale; inn yngri er mér úfalr, Fms. x. 227; hann kvað þá sér eigi úfalari til dauða, Fas. ii. 483; skal ek þann velja er ek veit at þér er úfalastr, Ld. 122.

ú-falsaðr, part. unfalsified, Mar.; kaup ú., Jb. 372; hallkvæmr ok ú. beini, Fms. ii. 261.

ú-farinn, part. not gone; var honum þessi ferð betr farin enn úfarin, Fms. iii. 181; úfarin mundi þessi (ferð) ef ek réða, Boll. 346.

ú-farnaðr, m. ‘evil speed,’ a misfortune, Eg. 20, Glúm. 370, Fms. ii. 242.

ú-fatlaðr, part. unhindered.

ú-fáguligr, adj. unpolished, Fms. ii. 163.

ú-fár, adj. not few, i.e. many, Lex. Poët.

ú-feginn, adj. ‘unfain,’ not glad, sorry, Sól.;

ú-fegnari, less rejoicing, Bs. i. 199; því hefði hann orðit úfegnastr er þann var eigi þar, Sturl. ii. 106.

ú-fegraðr, part. unadorned, Fas. ii. 471.

ú-feigr, adj. not fey (see feigr), Fms. viii. 117, Bs. i. 139.

ú-feilinn, adj. unfaltering.

ú-felldr, part. unfelled:

ú-fellt, unbecoming = úfallit, Orkn. 214, Sturl. ii. 145.

ú-fengiligr, adj. of little value, unimportant, Fms. vi. 367.

ú-fenginn, part. not gotten; fé fengit ok úfengit, Gullþ. 5, Fas. iii. 375; ef henni er úfenginn staðr, Grág. i. 146; jarl kveðsk úfengit enn hafa þess fjárins, Fms. xi. 82.

ú-ferjandi, part. (gerund.), who may not be ferried, of an outlaw, Grág. i. 88, Nj. 110 (in the formula).

ú-fésamr, adj. unprofitable, yielding little profit, Sturl. i. 101 C.

ú-festr, part. unfastened, Grág. ii. 362.

ú-fimleikr, m. unhandiness, Fas. iii. 6.

ú-fimliga, adv. awkwardly, Fms. ii. 268, Ísl. ii. 198, Fas. ii. 297.

ú-fimligr, adj. unhandy, Fms. ii. 271, Fas. ii. 35, Bs. i. 60.

ú-fimr, adj. awkward, Fbr. 142.

ú-fjöllóttr, adj. flat, not hilly, Fb. i. 431.

ú-fjöt, n. pl. ‘unfits,’ broils, blunders; ef lögsögumaðr görir þau ú. nökkur, er meiri hlutr manna vill kalla þingsafglöpun, Grág. i. 12.

ú-flattr, part. uncut up, of fish, Grág. ii. 357.

ú-flekkaðr, part. ‘unflecked,’ immaculate, Th. 26.

ú-fleygr, adj. unfledged, not able to fly, Edda.

ú-fljótr, adj. ‘not fleet,’ slow; úfljótari, Fms. xi. 362; taka e-u úfljótt, Fbr. 119.

ú-flokkr, m. a rabble, Fms. ix. 410.

ú-flugumannligr, adj. not like a flugumaðr, Sturl. i. 13.

ú-flýjandi, part. (gerund.), in the phrase, ú. herr, an overwhelming host, Fms. i. 199, ii. 198, vii. 189.

ú-forn, adj. not old, Pm. 62.

ú-forsjáliga, adv. improvidently, Stj.

ú-forsjóliga, adv. improvidently, Fms. vii. 128.

ú-forsjóligr, adj. improvident, Stj. 3.

ú-forsynja, u, f., see úfyrirsynja.

ú-forvitinn, adj. not curious, Fms. ii. 100, Fb. i. 538.

ú-fólginn, part. unhidden, Hkm., N.G.L. i. 21.

ú-fóthvatr, adj. unswift of foot; ekki vartú þá ú., thou wast not slow of foot, i.e. thou didst run well, Glúm. 363.

ú-fótlinr, adj. not hard for the foot, Greg. 5.

ú-framarr, compar. less forward; í engum stað úframarr, Fms. xi. 326; hvergi ú., 48; launa úframarr enn skyldi, Fas. i. 365, iii. 53; þótt til væri ætlat ekki ú., Glúm. 333.

ú-framgjarn, adj. shy, Grett. 53.

ú-frami, a, m. bashfulness; ú. ok ótti, 655 xxvii. 2.

ú-framliga, adv. not forwardly, shyly; fara ú., Fas. ii. 90; hann gékk heldr ú., Fms. vi. 113; ok köguðu til hans ú., Niðrst. 5.

ú-framr, adj. unforward, shy, Edda 108; ú. maðr, Fas. ii. 500; aptans bíðr úframs sök, a saying, Sighvat, Ld. 136, Fas. iii. 80; úframara, Fms. x. 83, v.l.

ú-framsýni, f. improvidence, Þórð. 63.

ú-framsýnn, adj. improvident.

ú-fráleikr, m. slowness, Eluc. 14.

ú-fráligr and ú-frár, adj. not fleet, faint, weakly; ú. ok úvanr göngu, Valla L. 216; lið klæðfátt ok útrátt, Bs. i. 442; nú er barnit svá úfrátt (faint) at eigi má presti ná, N.G.L. i. 12.

ú-fregit, part. n. unasked; Knútr sagði Gunnari úfregit allt, Nj. 49, Fs. 19.

ú-freistað, part. n. untried; ekki dugir úfreistað, a saying, Nj. 8, Fas. ii. 115.

ú-frekliga, adv. not greedily; öngu úfrekligarr, Fms. iii. 96, vi. 123.

ú-frekr, adj. not frekr; eigi úfrekara, Bs. i. 729.

ú-frelsa (ú-freálsa), að, to make captive; hann fangaði oss ok úfrjálsaði, Stj. 147: to molest, attack, with dat., ú. e-m, H.E. i. 460: þau hundruð sem hann úfrelsaði honum upp á hald framarr meirr, i.e. the money, the further possession of which he opposed, Dipl. iii. 13.

ú-frelsi, n. ‘unfreedom,’ tyranny; úfrelsi eðr ofríki, Fms. vii. 293; konungr lagði þá í ú., deprived them of their freedom, Hkr. ii. 234, Sks. 510; leysa hann af þessu ú., Fms. x. 225.

ú-freskr, adj., see ófreskr below.

ú-friðask, að; það ú. með e-m, to become enemies, Fms. xi. 201.

ú-friðliga, adv. in unpeaceful manner; láta ú., to be unruly, Grett. 149.

ú-friðligr, adj. unpeaceful, unruly, Fms. ix. 351, Fs. 121.

ú-friðr, m. ‘un-peace,’ war, state of war; úfriði, Fms. i. 29: an attack, the enemy, sögðu at ú. for at þeim, Eg. 121; hefi ek frétt at ófriðr er kominn í ana, Nj. 42; hann kallaði halt, af tjöldin, hér ferr ú.! Fms. ix. 49; er þeir urðu varir við úfrið, that the enemy was near, i. 58; úfriðar ágangr, 188; úfriðar-efni, vi. 286; úfriðar-för, úfriðar-ferð, v. 292, Sturl. ii. 227; úfriðar herr, Fms. ii. 308; úfriðar-kvittr, 296; úfriðar stormr, Fas. ii. 79, Stj. 255, 278; úfriðar-vænn, Fms. ix. 290.

ú-friðar-flokkr, a band, Fms. viii. 211, ix. 266;

ú-friðar-fylgjur, the ‘fetches’ of enemies, Þórð. 32;

ú-friðar-laust, peacefully, ix. 280;

ú-friðar-maðr, þar mætti hann úfriðarmönnum (enemies), þeim er hann vildu drepa, i. 146; hann sá at þetta vóru úfriðar menn, xi. 333;

ú-friðsamliga, adv. = úfriðliga; fara ú. herja ok ræna, Fms. xi. 122; ú. hefir mik dreymt, Njarð. 374.

ú-friðsamligr, adj. unpeaceful, warlike, disturbed, Hkr. ii. 333, Ann. 1239.

ú-friðsamr, adj. unruly, Fms. viii. 266, xi. 270.

ú-friðvænn, adj. unpromising for peace, Eg. 373.

ú-fritt, n. adj. unpeaceful; e-m er úfritt, one’s life is without rest, Landn. 295.

ú-fríðleikr, m. ugliness, Sturl. i. 1.

ú-fríðr, adj. ugly; hvárrki minni né úfríðari, Fær. 153: of payment in kind, opp. to cattle (see fríðr II); þar á móti bauð Bjarni úfritt virðingar-fé, Dipl. iii. 13; hundrað úfrítt, Vm. 11; hit úfríða, Grág. i. 221, H.E. i. 561.

ú-frjáls, adj. unfree (cp. Swed. frelse och ufrelse); en úfrjálsa ættin, the unfree, the slaves, Fms. ii. 69.

ú-frjóleikr, m. unfruitfulness, barrenness, Stj. 78, 203.

ú-frjór and ú-frær, adj. barren; ófrjóvari, Stj. 61; öngan hlut úfræan (ufrean Cod.), 20; úfreóm, 195; úfræ, Rb. 354; akr úfrær, Glúm. 340.

ú-frjósamr, adj. unfertile, unproductive, Sturl. i. 101.

ú-frjósemi, f. infertility.

ú-fróðleikr, m. want of knowledge, Sks. 554, Fms. x. 288.

ú-fróðliga, adv.; spyrja ú., to ask foolishly, Sks. 283, Edda 13.

ú-fróðligr, adj. uninteresting, Sks. 519, Fms. xi. 117, Hkr. ii. 83.

ú-fróðr, adj. ignorant, Kormak; ú. ok úvitr, Fms. ix. 55; ú. ok heimskr, vi. 113; eigi úfróðari, not worse informed, Sks. 503.

ú-frómr, adj. dishonest, thievish.

ú-frýnn, ú-frýnligr, adj. frowning; see ófrýnn.

ú-fræði, f. ignorance, lack of information, Hkr. iii. 96.

ú-frægð, f. discredit, Stj. 430 (v.l.), H.E. i. 463.

ú-frægja, að, to defame, Th. 14, Skálda 208.

ú-frægr, adj. inglorious; eigi úfrægari, not less famous, Fas. i. 347.

ú-frækn, adj. unwarlike, Bær. 16.

ú-frændsamliga, adv. unkinsmanlike, Finnb. 304.

ú-frær, adj. = úfrjór.

ú-fullr, adj. not full, Pm. 22, 37.

ú-fundinn, part. unfound, undiscovered, Landn. 173, Grág. ii. 384, Jb. 329.

ú-fúinn, part. unrotten, Ld. 100, Sd. 191.

ú-fúss, adj. unwilling; ú. e-s, Nj. 198, Fms. vii. 272, viii. 145, xi. 375.

ú-fylginn, adj. not following; Grettir var honum ú., Grett. 76.

ú-fylliligr, adj. insatiable, Hom. 25.

ú-fyrirlátsamr, adj. intractable, headstrong, Grett. 91, 144.

ú-fyrirlátsemi, f. obstinacy,

ú-fyrirleitinn, adj. intractable, reckless, Fms. iii. 206, Orkn. 290.

ú-fyrirleitni, f. recklessness, Fas. i. 52.

ú-fyrirsynja, u, f. a thing not to be endured;þat má þykkja mikil ú. …, ok þykki mér þat úþolanda, Ísl. ii. 420: esp. in the adverbial phrase,

úfyrirsynju, wantonly, for no purpose, Lv. 28, Ísl. ii. 141, H.E. ii. 80; þessi seta þótti úfyrirsynju, Fms. viii. 455, v.l.; úforsynju konungr, Fb. i. 28.

ú-fægðr, part. uncleansed, Hom. 70.

ú-fæliliga, adv. undauntedly, Fas. iii. 75.

ú-fælinn, adj. undaunted, Lex. Poët., Fms. vi. 216, Sks. 382 B: mod. úfeilinn, Sturl. 1. 99 (paper MS.)

ú-færa, u, f. an impassable place; ár eða úfærur, N.G.L. i. 64: impracticability, a desperate task, hlaða skip til úfæru, to overload a ship, Bs. i. 276; ek kalla þat úfæru at berjask við þá, Fms. vii. 258; þeim var ú. þangat at fara, ix. 479; vera í úfæru, to be in a critical state, 404, Hkr. ii. 279; er ú. at komask þar yfir, Edda 5; var þat en mesta ú., þvíat þegar mundi hann keyra öxina í höfuð þér, Ld. 324; þat er en mesta ú. at …, it is sheer rashness, Orkn. 360, 474; at þeirri úfæru var komit, at þeir mundi brenna skip þeirra, Bret. 60;

ú-færu-vegr, an impassable road, Al. 51.

ú-færð, f. impassableness, esp. from snow; lagði á snjáva ok úfærðir, Fms. ii. 97; svá miklar úfærðir at þeir fengu eigi brotið snjáinn, ix. 234; mér er leitt at rekask í úfærðum, Lv. 26.

ú-færðr, part. unbrought, Ísl. ii. 329, Grág. i. 247.

ú-færi = úfæra; hlaða skip til úfæris, Gþl. 427; meiða til úfæris, to disable, Sturl. iii. 68 C.

ú-færiligr, adj. impracticable, not to be done, Grett. 110: impassable, Sturl. iii. 160.

ú-færr, adj. impassable, Nj. 63 (v.l.), Edda 3; ú. vegr, Fms. iv. 218: impossible, at honum mundi ekki úfært, vi. 400: improper, i. 83: of a person, disabled, Ísl. ii. 247, Orkn. 264, Grág. i. 142; drekka sik úfæran, Fms. ix. 23, Hkr. ii. 108, Eg. 206, 551.

ú-fölr, adj. ‘unsallow,’ not pale; úfölvan belg, Þorf. Karl. 424.

ú-för, f. a disastrous journey, disaster; hvárigan ykkarn mun hann spara til at hljóta úförna, Fms. xi. 113: esp. in plur., úfarar, a disaster, defeat, ill-luck; er hann sér úfarar sinna manna, Fær. 74, Sks. 551, Fms. vii. 204, 212: ill-treatment, úfarir ekki góðar, Ld. 278;

ú-fara-ár, úfara-sumar, an ill season, bad summer, Ann. 1392, Sturl. i. 123;

ú-fara-Hrói, H. the unlucky, Fms. v. 253.

ú-gagn, n. an ‘ungain,’ ‘unprofit,’ hurt, harm, Hkv. 1. 37, Hom. 151, Fms. viii. 312, Grág. ii. 57, Edda 41:

ú-gagn-auðigr, adj. unprofitable, Stj.:

ú-gagn-vænligr, adj. id., Fb. i. 432.

ú-gaman, n. no pleasure; væri eigi ú., Grett. 134 new Ed., Fas. ii. 414.

ú-gangr, m.; úgangs-maðr (= úgagns-maðr), an aggressor, N.G.L. i. 171.

ú-gaumgæfi, f. inattention, Sks. 280.

ú-gaumgæfr, adj. heedless, 673. 61.

ú-gá, f. sloth; liggja í úgá ok í drykkju, Fms. viii. 106, 320: inattention, fáfræði ok úgá, Bs. i. 137.

ú-gát, n. = úgá, thoughtlessness; göra e-ð í ógáti, það var af ógáti.

ú-geðligr, adj. disagreeable, Bs. i. 537.

ú-gefinn, part. not given away, Nj. 29 (unmarried): vacant, Bs. i. 778.

ú-gegn, adj. unreasonable, self-willed; þegiðu, Þórir, þegn ertú ú., Fms. vi. (in a verse); örorðr ok ú., Eb. 104; ú. ok heimskr, Clem. 44:

ú-gegnliga, adv. improperly; ílla ok ú., Glúm. 330.

ú-gegnd, f. unreasonableness:

ú-gegndarliga, adv. unreasonably.

ú-geigvænligr, adj. (ú-geigvænliga, adv.), not dangerous, Ísl. ii. 305.

ú-genginn, part. not gone, K.Á. 152.

ú-gengr, adj. unfit to walk on, of ice, Bs. i. 356: unable to walk, 443.

ú-getinn, part. not begotten, Grág. ii. 170: the phrase, láta sér úgetið at e-u, to be displeased at, Ld. 164.

ú-geyminn, part. heedless of, Stj. 633, Grett. 169 new Ed.

ú-gildi, n. ‘unvalue,’ of a thing that may be destroyed or damaged with impunity or without liability to compensation; aldrei gengr fénaðr sér til úgildis, Gþl. 397.

ú-gildr, adj., see gildr; í engu var hann ógildari maðr, less brave, Eb. 200: as a law term, invalid, i.e. for whom no weregild is to be paid; vera ú., Nj. 56; falla ú., to be slain with impunity, without liability to weregild, of one slain in the act or the like; falla úgilda á sjálfra sinna verkum, Eg. 502; falla ú. fyrir újafnað sinn, Háv. 57; munum vit verða at hluta með okkr eða ella mun matrinn úgildr, or else no weregild will be got, Nj. 86.

ú-gipta, u, f. ill-luck, haplessness, mischief, Fs. 99, Nj. 20, Fms. ii. 6 l, Sks. 26; úgiptu bragð, an ill-boding countenance, Fms. x. 232; úgiptu-ár, a hapless year, ix. 535; úgiptu-verk, id.:

ú-giptu-liga, adv. haplessly, Ld. 252:

ú-giptu-ligr, adj. of luckless appearance, Ísl. ii:

ú-giptu-maðr, m. a luckless person, Nj. 66:

ú-giptu-samliga, adv. haplessly, Ld. 154:

ú-giptu-samligr, adj. hapless-looking, evil-boding, Fs. 31.

ú-giptr, part. not given away, unmarried, Nj. 22, Fms. x. 115, Js. 59; in mod. usage also of a man.

ú-girniligr, adj. (ú-girniliga, adv.), undesirable; verra kost ok úgirnilegra hlut, Fms. x. 260.

ú-gjarn, adj. unwilling, Lex. Poët.

ú-gjarna, adv. unwillingly.

ú-glaðr, adj. ‘unglad,’ cheerless, gloomy; verða ú. við e-t, Hkr. i. 243; göra sik úglaðan, Sks. 446; ef hann sá þá úglaða, Fms. vii. 103; hvárt sem at hendi kom, þá varð hann eigi glaðari ok eigi úglaðari, Hkr. iii. 97.

ú-gleði, f. ‘un-gladness,’ sadness, melancholy, Fms. ii. 146; sjá ú. á e-m, Hrafn. 10; taka ú., Eg. 322, Fms. vii. 103, passim;

ú-gleðis-klæði, a mourning dress, Sks. 549 B; but úgleði-kyrtill, 228 B.

ú-gleðja, gladdi, to make ‘unglad,’ distress; þarf þik þetta eigi at ú., Fms. ii. 193; lát þik meirr þat ú., ef …, Sks. 447 B: impers., þá úgleðr Íslending, he turned sad, Mork. 72: reflex., hann tók at úgleðjask, Fms. ii. 193; Ólafr úgladdisk er á leið vetrinn, Ld. 72, Fms. vii. 355; þeir úglöddusk er þeir sá sik í herfiligum klæðum, 623. 20; þá tekr austan-vindr at úgleðjask, Sks. 225.

ú-glíkindi, n. pl. (spelt ú-líkindi), improbability, Finnb. 216, Fas. iii. 77; með miklum atburðum ok ólíkindum orðit hafa, Háv. 51, Sturl. iii. 132: a sham, dissimulation, göra e-t til úlíkinda, Sturl. i. 80; þat hafði verit gört til úlíkinda at teygja þá út, Hkr. ii. 110.

ú-glíkliga, adv. (spelt ú-líkliga), improbably; taka á öngu ú., Nj. 40; er þat ú. mælt, Hkr. ii. 229; spyrja ú., Ld. 268.

ú-glíkligr, adj. (spelt ú-líkligr), unlikely, Nj. 113, Eg. 107, 127, Fms. vii. 173, Bjarn. 11; eigi úglíkligt, Ísl. ii. 387; úlíkligra, Fms. vii. 161.

ú-glíkr, adj. (spelt ú-líkr), unlike, Nj. 183, Fms. vi. 204, xi. 57, Edda 12, Háv. 50; nú er þat úglíkt (two different things) at hafa með sér góða drengmenn eðr einhleypingja, Ísl. ii. 325; ok er þá úglíkt (thus to be emended) hvárt þú ferr í lofi mínu eðr leynisk þú, Fs. 22.

ú-glíminn, adj. not good at wrestling, Grett. 26 new Ed.

ú-glöggleikr, m. lack of insight, Rb. 446.

ú-glöggr, adj. not ‘gleg’ or clever (see glöggr); sá úglöggt í andlit honum, Grett. 123 new Ed.; vita úglöggt, Hkr. ii. 63, Ísl. ii. 321.

ú-glöggþekkinn, adj. not clearly seeing, Mag. 5.

ú-gnógligr, adj. (ú-gnógliga, adv.), insufficient, Ld. 322.

ú-gnógr (ú-nógr), adj. insufficient, not enough; úgnógr fjárhlutr, Bs. i. 265; úgnógt fé, Glúm. 350; sér únógr, Fms. vi. 368 (the vellum Hulda); úgnægra, Fms. x. 107, v.l.; únægra, Stj. (MS. 227, col. 518); únægri, Fas. ii. 489 (a vellum of the 15th century),

ú-goldinn, part. unpaid, Grág. i. 399, Fms. xi. 30.

ú-góðgjarn, adj. not benevolent, spiteful, Greg. 6.

ú-góðgjarn-liga, adv. spitefully, Greg. 5.

ú-góðgjarn-ligr, adj. spiteful, id.

ú-góðr, adj. ‘ungood,’ bad, wicked; úgótt ráð, Fms. iii. 22; úgótt, Hm. 28, Ls. 31; göra sér úgótt at e-u, to be displeased at it, Ld. 134.

ú-grandværi, f. unwariness, Hom. 86.

ú-grand-værr, adj. unwary.

ú-grátandi, part. not weeping, without tears. Lex. Poët.

ú-greiddr, part. not combed, of the hair; not paid, of money, Fms. ii. 116.

ú-greiðfærr, adj. difficult to pass over, Eg. 149.

ú-greiði, a, m. an impediment, difficulty, Fas. ii. 518; ú. stendr af e-u, Bs. i. 736.

ú-greiðr, adj. unexpeditious; ú. söngr, Hkr. iii. 270; ef þat er úgreitt, Grág. ii. 274; e-t teksk úgreitt, Hkr. ii. 41; þeim fórsk úgreitt, Fs. 52; fara úgreitt, Clem. 40; úgreiðara, Fas. ii. 518.

ú-greiniligr, adj. (ú-greiniliga, adv.), indistinct, Skálda.

ú-grimmliga, adv. (ú-grimmligr, adj.), not fiercely, Fas. iii. 77.

ú-grimmr, adj. not blood-thirsty, not cruel, humane, Bs. i. 665; úgrimmari, Fms. iv. 65, Mar.

ú-grunnr, adj. not shallow, deep, Lex. Poët.

ú-grunsamliga, adv. decidedly; vinna ú. at e-u, Sturl. iii. 282.

ú-grunsamligr, adj. decided, Nj. 185, v.l.

ú-grynni, n. boundlessness; in the phrase, ú. fjár, Eg. 42, 59, 179, Fms. i. 28; ú. hers, ii. 294; ú. liðs, viii. 48 (v.l.), xi. 29; ú. manna, Hkr. iii. 354, Fas. ii. 514.

ú-gylldr, part. ungilt, Fms. x. 147, Dipl. iii. 4, v. 18.

ú-gæfa, u, f. = úgipta, Nj. 8, Sks. 338, 350: as a nickname, Landn. 148:

ú-gæfufullr, adj. unlucky, Ísl. ii. 37:

ú-gæfumaðr, m. a luckless fellow, Fms. vii. 227:

ú-gæfusamliga, adv. lucklessly, Fms. iii. 217:

ú-gæfusamligr, adj. luckless-looking, Nj. 132, 181.

ú-gæfr, adj. luckless; var þat mælt at mönnum yrði úgæfra veiði-fang ef úsáttir yrði, Ld. 38: unruly, húskarl ú. ok vinnu-lítill, Grett. 101 new Ed.

ú-gæfungr, m. a luckless fellow.

ú-gætiliga, adv. (ú-gætiligr, adj.), heedlessly; fara ú., Grág. ii. 336; mæla ú., Fms. vi. 283.

ú-gætinn, adj. heedless, Fms. viii. 292.

ú-gætni, f. heedlessness.

ú-göfugleikr, m. lack of nobleness, Greg. 64.

ú-göfugr, adj. not of noble extraction, common; úgöfgum, Fas. ii. 466; göfgan ok úgöfgan, Mar.;

ú-göfgari, less noble, lower; sá er úgöfgari, er öðrum fóstrar barn, Fms. vi. 5.

ú-görandi, part. (gerund.), that cannot be done, Fms. viii. 155, xi. 259; nú er þat úgöranda, Lv. 49, Hkr. i. 153; beiða þess er oss er eigi úgöranda, Fms. i. 34.

ú-görla, adv. not exactly; vita, sjá ú., Hm. 133, Fms. vii. 166, Fær. 268, Nj. 203, Eg. 373, Ísl. ii. 243: not quite, Grág. i. 6.

ú-görr, part. undone, unaccomplished. Njarð. 370; úmælt eða úgört, Fms. i. 207, Ver. 42, Grág. i. 494; úgörvar syndir, Greg. 42; úgör lögbrot, Sks. 510 B.

ú-görr, adv. compar. less clearly; vita ú., 656 C. 19, Fær. 154; kunna sik úgörr, Fms. iv. 209.

ú-görviligr, adj. (ú-görviliga, adv.), in a wretched condition, Ld. 120.

ú-hagfelldr, adj. inconvenient, Eg. 738, v.l.

ú-hagliga, adv. inconveniently, Sturl. iii. 9.

ú-hagligr (mod. ú-haganlegr), adj. inconvenient, Fms. viii. 162, 404, v.l.

ú-hagnaðr, m. an inconvenience, Sks. 352.

ú-hagr, m. a disadvantage, Gþl. 343.

ú-hagr, adj. unhandy, unskilled, Stj. 158.

ú-hagstæðr, adj. unfavourable, of wind and weather; ú. vindr, Ld. 74; hvöss veðr ok úhagstæð, Eg. 203.

ú-hagvirkr, adj. unskilled as a worker, Nj. 19.

ú-haldkvæmr (ú-haldkœmr), adj. disadvantageous, Fms. viii. 92; minni ok úhaldkvæmri veizlur, Fms. iii. 17.

ú-hallr, adj. not slant, Fms. x. 213.

ú-haltr, adj. not halt or lame, Nj. 244, Fms. v. 206.

ú-hamingja, u, f. bad luck, Fms. x. 338: a disaster, Bs. i. 78, Fms. i. 76, passim; see hamingja:

ú-hamingju-samligr, adj. unlucky-looking, evil-looking, Orkn. 234; dökkt ok ú. yfirbragð, Fms. i. 97; ú. í svip, Fas. ii. 477.

ú-handlatr, adj. not slow of hand, Nj. 55.

ú-happ, n. a mishap, ill-luck; gættú, at þér verði eigi at úhappi, Landn. 146; ærit er úhappit, Fms. i. 182; firra e-n úhappi, vii. 161; hverr er sá at eigi spari þat ú. við sik, ix. 270; með óhöppum hefir hafizk ok svá mun slitna, Lv. 11; kvað hann eigi skyldu fleiri úhöpp vinna, Fær. 243; hefir þat mest úhapp verit unnit, Edda 37; sá úhappa dvergr, that wicked dwarf, Fas. iii. 344:

ú-happalaust, adj. without a mishap occurring; skilja ú., Lv. 53; láta ú., Fs. 156; þess get ek at ekki sé úhappa-laust hér (without some fatalities), ef Íslenzkr maðr skal hér vera, Glúm. 327:

ú-happa-maðr, m. a miscreant, Fs. 39, Ld. 42:

ú-happa-verk, n. a misdeed, Háv. 52.

ú-harðfærliga, adv. (ú-harðfærligr, adj.), not hardly, on easy terms; tala ú. til e-s, Ld. 132.

ú-harðmannligr, adj. (ú-harðmannliga, adv.), not hardy, Fas. ii. 477.

ú-harðnaðr, part. unhardened, Grett. 91.

ú-harðr, adj. not hard, Stj.

ú-harðskeyttr, adj. a weak archer, Fas. ii. 339.

ú-háskasamr, adj. not dangerous, Fms. v. 275.

ú-háttr, m. a bad habit, Bs. i. 165; rán ok áverkar ok allskyns óhættir, bad manners, 142.

ú-hefndr, part. unavenged, Bs. i. 533, Nj. 256.

ú-hegndr, part. unpunished, Hkr. ii. 89, Fas. i. 225.

ú-heilagr, adj. unholy, Barl. i. 210: profaned, þá var völlrinn u. af heiptar-blóði, Landn. 98 (cp. heilagr I. 2); Björn varð úheilagr af frumhlaupinu við Helga, Eb. 106; ok verðr ú. sá er þrælinn vegr fyrir dróttninum, Grág. (Kb.) i. 190; ú. verðr fjörbaugs-maðr, ef …, Grág. i. 89; hann falli ú. fyrir Glúmi ef hann er lengr þar, Nj. 23; Kjalleklingar kölluðu alla þá hafa fallit úhelga, … er þeir höfðu fyrr með þann hug at þeim farit at berjask, Eb. 24; úheilög sár, Grág. ii. 137.

ú-heilendi, n. debility, ill-health, esp. of chronic organic diseases, Grág. (Kb.) i. 144.

ú-heill, adj. ‘unhale,’ insincere, Fms. vi. 103, Sturl. iii. 281.

ú-heill, f. a mishap; úheillir þessa heims, Sól. 62;

ú-heilla-tré, a fatal, cursed tree, Grett. 178 new Kd.

ú-heilsaðr, part. ungreeted, Th. 77.

ú-heilsamr, adj. unwholesome, Barl.

ú-heimila, að; ú. sér jörð, to lose a title, Js. 91.

ú-heimild, f. a bad title.

ú-heimill, adj. unlawful (see heimoll); ala börn með úheimilum manni, Grág. (Kb.) i. 249; úheimil jörð, Jb. 207; selja úheimult, Gþl. 491; hafa úheimilan, Krók. 38.

ú-heimskr, adj. not foolish, i.e. clever, intelligent; hann var ú. maðr, Fms. vi. 391, Fas. i. 78.

ú-heimtr, part. not got back, Grág.

ú-helga, að, to proclaim a person to be úheilagr; ek úhelgaða Otkel fyrir búum, Nj. 87.

ú-helgi, f. the state of being úheilagr; stefna e-m til ú., Nj. 99; sá er veginn var hafði mælt sér til ú., Fs. 74; vinna til ú. sér, 122; verka, göra til óhelgi sér, Grág. (Kb.) i. 182, 190, passim; Snorri (bjó) drepit til úhelgi við Bjórn, Eb. 106; en sé til úhelgi einim vegna búit, Kb. i. 182; úhelgis vörn, 194.

ú-hentugr, adj. unbecoming, unfit.

ú-heppiliga, adv. unluckily, Fms. vii. 69, xi. 294: sadly, Hkr. ii. 373.

ú-heppiligr, adj. unlucky, Fms. xi. 259.

ú-heppni, f. mishap, mischance, Bs. i. 743.

ú-herjaðr, part. unharried, Hkr. iii. 67.

ú-hermannliga, adv. unlike a warrior, Hkr. i. 235.

ú-hermannligr, adj. un-martial, unworthy of a warrior, Fms. viii. 436; eigi úhermannligri, ii. 173.

ú-herskár, adj. not harried by war, of a country; var úherskátt í Svíþjóð, Fas. i. 255: of a person, not martial, ú. ok sat í kyrrsæti, Orkn. 184; úgrimmari ok úherskári, Fms. iv. 65.

ú-heyrðr, part. unheard-of, Mar.

ú-heyri, n., in ú-heyris-verk, n. an unheard-of deed, a crime, Gþl. 197, v.l.

ú-heyriliga, adv. in an unheard-of way, cruelly, wickedly, Fms. i. 189.

ú-heyriligr, adj. unheard-of, wicked, only in a bad sense; ú. újöfnuðr, Háv. 45; ú. skömm, Finnb. 314; ú. bragð, 212.

ú-heyrni, compar. more unheard (?), Bs. i. 784.

ú-hlífinn, adj. not sparing oneself, Fs. 71; ú. í mannraunum, Fms. vi. 60.

ú-hljóð, n. shoutings; óp ok óhljóð, Nj. 15; spyrr hann hvat valdi úhljóði þessu, Fms. iii. 95: a ringing in the ear, Pr. 474:

ú-hljóðs-eyru, n. pl. the valves of the heart (see óhljóð); old form

ú-hljóðans-eyra, a deaf ear; færa óljóðans-eyru við Guðs embætti, to turn a deaf ear to it, Hom. 34.

ú-hljóðr, m., poët. the never-silent, i.e. the wind, Lex. Poët.

ú-hlutdeilinn, adj. unmeddlesome, Eb. 42, Band. 32 new Ed., Fms. iii. 226.

ú-hlutr (ú-hluti), m. an ‘evil share,’ harm, hurt; ef menn verða særðir eðr fá einhvern annan úhlut, Gþl. 19; rennr sá í kirkju-garð er úhlut fær, N.G.L. i. 152; þeir er hón skírskotaði undir óhluta sínum, 157, 167.

ú-hlutsamr, adj. (úhlut-semi, f.). unmeddling, neutral, Fms. vii. 143.

ú-hlutvandr, adj. not nice as to one’s proper share, dishonest; marglyndr, kvensamr, ú. um þat efni, Fms. iii. 83; at ek mynda vera óhlut-vandari enn Guðmundr ok mynda ek vilja fylgja röngu máli, Nj. 184.

ú-hlut-vendi, f. dishonesty, Gþl. 201.

ú-hlýðinn, adj. disobedient, Stj. 624, Mar., Hkr. ii. 85, passim.

ú-hlýðni, f. disobedience, Hom. 86, K.Á. 116, Stj.

ú-hneistr = úneistr, part. undisgraced, Eb. 256.

ú-hneppiliga, adv. not scantily; ú. at þriðjungi, fully the third part, Ld. 106.

ú-hneppr, adj. not scant, large, Edda (in a verse).

ú-hnöggr, adj. ‘unniggardly,’ i.e. liberal, Hkr. iii. 188.

ú-hollr, adj. unwholesome.

ú-hollusta, u, f. unwholesomeness.

ú-hóf, n. excess; ú. ok ranglæti, Sks. 609; ofrkapp ok ú., Gþl. 199; mod. esp. in meat and drink: sayings, skömm er úhófs æfi, Hrafn. 22; fá eru úhóf lengi, Sturl. ii. 199: immensity, úhóf kvikfjár, Lv. 46:

ú-hóf-samliga, adv. immoderately. Str. 5:

ú-hóf-samligr, adj. immoderate, Str. 8:

ú-hóf-samr, adj. intemperate, Str. 82:

ú-hóf-semd (mod. ó-hófsemi), f. excess, Str. 25.

ú-hógliga, adv. inconveniently, Sturl. iii. 9 C.

ú-hógligr, adj. uneasy, difficult, Glúm. 345.

ú-hógvikinn, adj. not easy to manage, sturdy, Fms. iv. 301.

ú-hrakiðr (ú-hrakinn, ú-hraktr), part. unharmed, Orkn. 424.

ú-hrakligr, adj. (ú-hrakliga, adv.), ‘unwretched,’ not shabby; ú. at klæðum, Sturl. i. 10; lét hann úhrakligan í brott fara, Bs. i. 416.

ú-hrapaðliga, adv. unhurriedly, leisurely; kyssir Steingerði kossa tvá heldr ú., Korm. 224; mæla lítilátliga ok ú., Clem. 33.

ú-hraustligr, adj. (ú-hraustliga, adv.), weak, Háv. 46.

ú-kraustr, adj. weak, of a woman with child; þá er hón var úhraust, Bret. 18, Nj. 59; úhraustar konur, Stj. 624.

ú-hreinandi, f.(?), = úhreinindi; ef maðr berr ú. í mat manna, N.G.L. i. 421; ef ú. fellr í mat eðr mungát, 144.

ú-hreinindi, n., mostly in pl. uncleanliness, Greg. 22, Stj. 272, Fas. ii. 397; önnur ú., H.E. i. 482; en iðri ú., Hom. 53.

ú-hreinliga, adv. uncleanly, Rd. 274; sópa ú. um hirzlur búanda, Fms. viii. 235.

ú-hreinligr, adj. unclean.

ú-hreinlífi, n. an unclean life, fornication, H.E. i. 250.

ú-hreinn, adj. unclean; úhreinn andi, Fms. v. 172; í þeim stað má ekki vera úhreint, Edda 15: unchaste, Al. 56, Bs. i, Grett. 202 new Ed.; eccl., Stj.; úhreinstu kvikvenda, Fms. x. 374, passim: of a course at sea, not clear of shoals, úhreint ok skerjótt, ii. 16; óhrein leið, an ‘unclean,’ dangerous sea-passage; þeim sýndisk úhreint fyrir þar sem Birkibeinar stóðu á landi uppi, viii. 50; þeir sögðu at úhreint var í ósinum, infested by a monster, iv. 56; þykkir þar jafnan úhreint (haunted) síðan er menn sigla í nánd, Háv. 41.

ú-hreinsa, u, f. uncleanliness, Greg. 61.

ú-hreinsi, f. id., Hom. 38.

ú-hreinsan, n. = úhreinindi, Eluc. 25.

ú-hreystiligr, adj. (ú-hreystiliga, adv.), unmanly, not valiant, Fær. 132.

ú-hreystimannligr, adj. (ú-hreystimannliga, adv.), id., Fms. ii. 120.

ú-hroðinn, part. uncleared, of ships in battle, Fms. vii. 290.

ú-hróðigr, adj. inglorious. Skv. 3. 45.

ú-hryggr, adj. unconcerned, Stor., Kormak.

ú-hræddr, adj. fearless, unfearing, Nj. 217, 255, Hkr. ii. 102.

ú-hræðiliga, adv. fearlessly. Fms. iv. 27.

ú-hræðinn, adj. dauntless, 655 iii. 3.

ú-hræriligr, adj. (ú-hræriliga, adv.), immovable, Skálda.

ú-hræsi, n. a filthy thing, MS. 623, Fas. ii. 263, Ísl. ii. 420; see óhræsi below.

ú-hrörnaðr, part. unwithered, undecayed; úhrörnuð blóm, Eluc. 44.

ú-hugnaðr, m. discomfort, Sks. 352 B.

ú-hugr, m. gloom, despair; en er af honum leið úhugrinn, a fit of gloom, Fms. vi. 234; meðan sá ú. (a fit of madness) var á þeim, Fas. iii. 115; sló á þær úhug miklum ok gráti, Grett. 43 new Ed.

ú-huldr (ú-huliðr, ú-hulinn), part. uncovered; úhuldu, Sks. 290; úhulit, Eb. 218; fé hult ok úhult, N.G.L. i. 256; from the neut. úhult comes the mod. ó-hultr, adj. safe.

ú-hvatr, adj. unvaliant, Fm. 31.

ú-hverfráðliga, adv. unwaveringly, 677. 8.

ú-hygginn, adj. imprudent, Grág. (Kb.) i. 169.

ú-hýrliga, adv. with unfriendly look, frowningly, Fas. iii. 496.

ú-hýrligr, adj. frowning, Fms. iii. 191, x. 35.

ú-hýrr, adj. unfriendly-looking, frowning, Fbr, 12.

ú-hæfa, u, f. an enormity (Lat. nefas), Lv. 49, Fms. i. 41; at þeir Hákon deildi enga úhæfu, 122; úsæmd ok ú., 126; slíkar úhæfur, Gþl. 441; til mikillar úhæfu, 623. 15; hann bað hann selja fram Gretti ok hafa sik eigi í úhæfu, Grett. 59 A;

ú-hæfuhlutr, an enormity, Sturl. i. 69 C;

ú-hæfu-verk, a wicked deed, Gþl. 197.

ú-hæfiliga, adv. nefariously, Fms. v. 102.

ú-hæfr, adj. unfitting, Clem. 127: wicked, nefarious, Sturl. i. 66.

ú-hægð, f. uneasiness, Fms. x. 396.

ú-hægiliga, adv. uncomfortably, Fas. iii.

ú-hægindi, n. pl. uneasiness, difficulty, Grág. i. 371: pain, ill-health, Fms. x. 418 (sing.); stór ú. af verkjum, Bs. i. 69; mín ú., 70; einskis meins kenna né úhægenda, 655 xxvii. 10.

ú-hægja, ð, to make uneasy, uncomfortable; þýngja ok ú. fyrir e-m, Hkr. iii. 259: reflex., henni úhægðisk fjárhagrinn, Sd. 176: of pain, tók at úhægjask með verkjum miklum sótt hans, Bs. i. 144.

ú-hægligr, adj. (ú-hægliga, adv.), painful; sár ú., Sturl. i. 150 C.

ú-hægr, adj. hard, difficult; var úhægt at koma orðum við hann, Eg. 227; úhægra, Fms. iii. 161, vi. 210; hægst … úhægast (sic), Sturl. ii. 134 C: painful, of illness, sótt ströng ok úhæg, Bs. i. 69; honum var svá úhægt, he felt so uneasy, Nj. 214.

ú-hættligr, adj. (ú-hættliga, adv.), not dangerous, Sturl. i. 150.

ú-hættr, adj.; eigi óhætt, not without danger, Bs. i. 78; þegar skipum var úhætt at halda á millum landa, Ld. 84; e-m er úhætt, out of danger, Grág.; er þeim litlu óhættara, Fms. vii. 262; görisk úhætt með þeim Áka ok konungi, safe, xi. 45; láta úhætt við e-n, not to plan against one, i. 13; úhættr skuldu-nautr, a safe customer, Grág. ii. 216; þeir er óhættir sé at borga fyrir öll kirkna-fé, Bs. i. 770.

ú-hæverska, u, f. discourtesy, Sks. 276.

ú-hæverskr, adj. unmannerly, Sks. 279.

ú-höfðingliga, adv. unworthily of a great man; úhöfðingliga mælt, Fas. iii. 306.

ú-höfðingligr, adj. unworthy of a great man, undignified, Orkn. 234.

ú-högginn, part. unhewn, Fas. ii. 481.

ú-ifanligr, adj. (ú-ifanliga, adv.), later úefanligr, undoubting, Hom. 15, Fms. xi. 309.

ú-íllt, n. adj.; in N.G.L. i. 42, ‘úillt ok úspillt,’ read ‘úvillt,’ cp. Sdm. 19.

ú-ítarligr, adj. (ú-ítarliga, adv.), humble, slight, Hom. 131, Greg. 24, 43.

ú-jafn, adj. uneven, unequal, unlike, untrusting; újöfn mála-efni, Eg. 719; tveir kostir újafnir, Fms. ii. 31; újafn gangr himin-tungla, Edda (pref.);

ú-jafnt, unequally, unfairly, Hbl. 25; skipta újafnt, Fms. vii. 269; skipta þær geysi-ójafnt, Edda 11; hann kvað sér til újafns ganga er hann kom í vandann, i.e. that he found no match to fight, Fms. v. 186: odd, of numbers, Alg. 356.

ú-jafnask, að, to become unequal, Edda (pref.)

ú-jafnaðr or ú-jöfnuðr, m. injustice, unfairness, tyranny; hvárt man Gunnari hefnask þessi ú., Nj. 38, Fms. ii. 152; újöfnuð ok rangindi, Nj. 251; þola újöfnuð, Háv. 45, passim:

ú-jafnaðar-fullr, adj. full of injustice, Fas. ii. 404:

ú-jafnaðar-maðr, m. an overbearing man, Nj. 86, Hrafn. 4.

ú-jafngjarn, adj. unfair, Fas. i. 56, Sks. 271.

ú-jafnliga, adv. unevenly, Fas. ii. 414.

ú-jafnligr, adj. uneven, unequal, unfair, Nj. 77; újafnlig orrosta, þviat margir vóru um einn, Fms. xi. 334.

ú-jafnskipaðr, part. unevenly manned, Fms. vii. 288.

ú-járnaðr, part. unshod, Sturl. ii. 183; ójárnuð kista, a chest ‘unironed,’ unlocked, Pm. 137.

ú-jöfnuðr, see újafnaðr.

ú-kannaðr, part. = úmerktr, of cattle, H.E. i. 519.

ú-kappsamliga, adv. (ú-kappsamligr, adj.), not zealously, slovenly, Fms. ii. 135.

ú-kassaðr, part. uncased, Vm. 103.

ú-kátr, adj. gloomy, dismal, Eg. 44, Fms. vii. 159, Ó.H. 52.

ú-kembdr, part. unkempt, Hkr. i. 99.

ú-kenndr, part. unknown: a poët. technical term, úkennd heiti, plain poetical words, opp. to kenndr, see kenna (A. V. 2), Edda i. 464.

ú-kenniligr, adj. unrecognisable, Fms. ii. 59.

ú-kerskr, adj. = úhraustr, Grág.

ú-keypis, adv. gratuitously, Eg. 116, Symb. 27, Fms. viii. 352.

ú-keyptr, part. unbought, Eb. 292; er þessu var úkeypt, that no bargain was made, Finnb. 298.

ú-kjörligr, adj. ‘unchoicely,’ wretched; ú. kostr, Fms. xi. 143; þótti honum sá hlutr úkjörligastr, the worst choice of all three, Edda (pref.)

ú-klárr, adj. impure, Sks. 135.

ú-klaksárr, adj. not sensitive, thick-skinned, Gullþ. 48.

ú-klúsaðr, part. unhampered, Fær. 265.

ú-klæddr, part. unclad, Fas. i. 245.

ú-klökkvandi, part. unmoved; sá einn hlutr er hann mátti aldri ú. um tala, without tears, Nj. 171.

ú-knáleikr, m. lack of pith, Fms. vi. 203.

ú-knáligr, adj. pithless, infirm, Finnb. 350; it úknáligra liðit, Sturl. iii. 175.

ú-knár, adj. ‘unstrong,’ weak, infirm; þá varð hann svá úknár, at hann gat eigi valdit klumbu þeirri, Sd. 147; yngri ok úknári, Korm. 108; sá komsk heill ór skriðunni er óknástr var, Bs. i. 640; vötn óœð óknóm mönnum, þótt rosknir væri, 349.

ú-knyttir, m. pl. bad tricks; liggja á úknyttum, Js. 25; þeir menn er at slíkum óknyttum verða kenndir at hlaupa brott með eignum konum manna, N.G.L. ii. 51.

ú-kominn, part. not come, Grág. (Kb.) i. 125, H.E. i. 246, Hom. 43: future, Fms. ii. 201; liðit eða úkomit, Hkr. ii. 290.

ú-konungliga, adv. unkingly, Fas. iii. 456.

ú-konungligr, adj. unkingly, Fms. viii. 158, v.l.

ú-kostaðr, part. untried, Hom. 158: undamaged, see kosta (II. 1).

ú-kostigr, adj. = úkjörligr, Fs. 128.

ú-kostr, m. a fault; vera at verri fyrir úkostum, Grág.; sakir annarra úkosta, id.:

ú-kosta-lauss, adj. faultless, Ísl. ii. (in a verse); see kostr (IV. 4).

ú-kólnir, m. the ‘uncold,’ a mythical local name, Vsp.

ú-krismaðr, part. unanointed, 655 i. 1.

ú-kristiligr, adj. (ú-kristiliga, adv.), unchristian-like, Hkr. iii. 291.

ú-kristinn, adj. unchristian, Fms. ii. 294.

ú-kræsiligr, adj. undainty, filthy, Hrafn. 8.

ú-kröptugr, adj. lacking strength, weakly, Sturl. i. 189.

ú-kröptuligr, adj. (ú-kröptuliga, adv.), weak, feeble, Sturl. i. 189 C.

ú-kulsamr, adj., Grett. 144, and ú-kulvíss, adj. insensitive to cold, 160.

ú-kunnandi, f. ignorance; sakir úvizku ok ú., Fms. x. 317.

ú-kunnigr, adj. unacquainted, Sks. 556; bregðask ú. við e-t, Rd. 235.

ú-kunnliga, adv. like a stranger; ekki ríða þeir ú. at, Fms. ii. 247.

ú-kunnr, adj. unknown; ú. e-m, Nj. 3, Sks. 19, Ld. 184: of places, unknown, strange, sækja úkunna staði, Fms. vii. 199; úkunnra landa, Sks. 241; úkunnir siðir, 596.

ú-kurteisi, f. discourtesy, N.G.L. ii.

ú-kurteisliga, adv. (ú-kurteisligr, adj.), uncourteously, Flóv. 22.

ú-kvaldr, part. untormented, Bs. i. (in a verse).

ú-kvantaðr, part. unmolested, Bs. i. 806.

ú-kvángaðr, part. unmarried, Nj. 39 (of a man), passim,

ú-kveðinn, part. unrecited, of a poem, Fms. vi. 391.

ú-kvenligr, adj. (ú-kvenliga, adv.), ‘unqueanly,’ unwomanlike.

ú-kvikr, adj. ‘unquick,’ inanimate, Lex. Poët.

ú-kvíðinn, adj. unconcerned, Fms. xi. 388; kátr ok ú., Eb. 88.

ú-kvæði, ú-kvæða, adj. speechless from wonder; hann gékk í braut ú., 656 A. 2. 17; verða ú. við e-t, Al. 108; úkvæða ok ótta-fullir, 655 xiii, 656 C. 36, Clem. 58, Fas. iii. 282, Grett. 194 A. new Ed., Fms. xi. 224.

ú-kvæði, n., †= Lat. ne-fas; eru þat ókvæði að hugsa, að …, Vídal. i. 320; in ú-kvæðis-mál, n. offensive language; ef maðr mælir ú. við karl eðr konu, Gþl. 194;

ú-kvæðis-orð, id., Js. 44.

ú-kvændr, part. = úkvángaðr, Þorf. Karl. 436, Fms. ii. 92.

ú-kynjan, n. a monster, Ls. 56.

ú-kynligr, adj. (ú-kynliga, adv.), not strange, Sks. 256, Fas. i. 265.

ú-kynni, n. uncouthness, bad manners, Hm., Eg. (in a verse); hafna sínum úkynnum, id., Fms. v. 218, Sks. 595: wonders = kynstr, valda slíkum úkynnum, Fms. iv. 380.

ú-kyrr, adj. unquiet, moving; úkyrt haf, Sks. 630 B; varrar jarls vóru úkyrrar, quivered, Fms. viii. 98.

ú-kyrra, að, to stir; ú. hug, Hom. 22: reflex. to be stirred, excited, Fbr. 100 new Ed., Sks. 221.

ú-kyrrleikr, m. a commotion, disturbance, of the sea, Sks. 27, Fms. xi. 10, 13.

ú-kyssiligr, adj. unkissable, bad to kiss, Fas. ii. 149.

ú-kænn, adj. unwise, 655 xviii. 2.

ú-kænska, u, f. lack of skill or knowledge, Bs. i. 148, Skálda 169 (Thorodd).

ú-kæti, f. joylessness, Lv. 97, Fas. iii. 433.

ú-lag, n. a disorder; það er allt í ólagi: naut. (see lag A. I. 5), Fas. ii. 435.

ú-lagat, n. part. unmixed, of beverage, Hm. 65.

ú-lagðr, part. unlaid, not placed, N.G.L. i. 29.

ú-lamiðr, part. unthrashed, Glúm. 342.

ú-land, n. an ‘unland,’ i.e. foreign land, Nj. 10, v.l., but see aulandi (p. 34, col. 2).

ú-latliga, adv. ‘unlazily,’ quickly, Al. 33, Stj. 326.

ú-latr, adj. not lazy, willing, Bs. i. 171.

ú-launaðr, part. unrewarded, N.G.L. i. 40.

ú-launkárr, adj. indiscreet, unreserved; var hón jafnan ú. at tíðendum, Bs. i. 621.

ú-lauss, adj. unloose, i.e. fixed, Haustl.

ú-lágr, adj. not low, i.e. high, Haustl.

ú-látr, adj. unmannered, disorderly; hón var ólát í æsku, ok ávallt því údælli sem hón var ellri, Odd. 107 new Ed.; hann var ólátr mjök (Ed. ólatr) … ok þótti auðsætt at honum mundi í kyn kippa um ódælleik, Bs. i. 416; knáir menn ok úlátir, Grett. 50 new Ed.; cp. úlæti.

ú-léðr, part. indent, Gþl. 403.

ú-leiddr, part. unled; ú. í ætt, not adopted, N.G.L. i. 48.

ú-leiðigjarn, adj. not irksome, Stj. 246: not easy to be led.

ú-leiðinga-samr, adj. not easily led, headstrong, Sturl. ii. 6.,

ú-leiðr, adj. not loath, Skm. 19, Eb. 256; Dönum skal eigi úleiðara at …, Fms. ii. 302, x. 346.

ú-leigis, adv. without rent, Grág. i. 200; flytja alla menn ú., Vm. 15.

ú-lendr, adj. outlandish, Hom. 38.

ú-lestr, n. an ‘unreading,’ i.e. a bungling way of reading; hence the phrase, fara að ólestri, to go all wrong.

ú-lestr, part. unbroken, undamaged, Jm. 11.

ú-léttr, adj. heavy; úlétt kona, a woman heavy with child, Grág. i. 318, MS. 655, and so in mod. usage.

ú-leyfðr, part. unallowed, Ld. 102; hafa e-t úleyft, Gþl. 367: forbidden, Mar.

ú-leyfi, n. an ‘unleave;’ in the phrase, í (at) úleyfi e-s, without one’s leave, Grág. ii. 215, Eg. 156, Fms. x. 313, Bs. i. 63:

ú-leyfi-liga, adv. without leave, K.Á. 164:

ú-leyfi-ligr, adj. unallowed, forbidden, Stj. 142.

ú-leyndr, part. unhidden, Sks. 608, Ó.H. 151.

ú-leyniligr, adj. (ú-leyniliga, adv.), unhidden, Sks. 606.

ú-leysiligr, adj. indissoluble, Stj. 465.

ú-leystr, part. unreleased, unabsolved, K.Á. 220, Bs. i. 709 (of a ban).

ú-lið, n. ‘unhelp,’ harm; nú mun ek veita bræðrum mínum eigi úlið, Lv. 77; bað þá eigi veita sér úlið í sinni tilkvámu, Finnb. 354; göra e-m e-t til úliðs, Fms. vii. 30; vera má at þér verði at því úlið, vi. 210, Sks. 505.

ú-liðinn, part. not past; hlutir liðnir ok úliðnir, 656 C. 40.

ú-liðliga, adv. unhandily, awkwardly, Fas. ii. 264; nú ferr ú., Lv. 78.

ú-liðligr, adj. clumsy, Boll. 354.

ú-liðmannliga, adv. awkwardly, Bs. i. 722.

ú-lifat, n. part., in the phrase, eiga (hafa) skamt úlifat, to have a short time left to live, Nj. 82, Fms. v. 201, Al. 42.

ú-lifðr, part. unliving, deceased, Hkv. 2. 42.

ú-lífhræddr, adj. not afraid for one’s life, Fbr. 89.

ú-lífi, n., in særa or sárr til úlífis, wounded to death, Eg. 190, Nj. 131, Rd. 288:

ú-lífis-maðr, m. a person deserving of death, a criminal, Fbr. 46 new Ed., Ld. 142, Fms. v. 264, xi. 241:

ú-lífis-sök, f., ú-lífis-verk, n. a case or deed worthy of death, Fms. xi. 241, Grett. 191 new Ed.

ú-lífligr, adj. (ú-lífliga, adv.), inanimate, Skálda.

ú-líkamligr, adj. not bodily, Hom. 146, Greg. 19.

ú-líkan, n., medic. proud flesh; grær um ú., Korm. 94; svíða úlíkan á sári, N.G.L. i. 67; vágr ok ú., Hom. 70; úlíkans blóð ok vágr, id.

ú-líkligr, ú-líkr, adj. unlike; see úglíkr.

ú-lítill, adj. not small, i.e. very great; þetta er ú. herr, no small host, Fas. i. 99.

ú-ljóss, adj. unlight, dark, Alm.

ú-ljúfan, n. = úlyfjan (?), Hbl. 41 (see Bugge’s foot-note).

ú-ljúfr, adj. ‘unlief,’ H.E. i. 421.

ú-ljúgfróðr, adj. unlying, accurate as an authority; hón (Þuríðr) var margspök ok óljúgfróð, she was wise and full of true information, Íb. 4.

ú-ljúgheitr, adj. ‘unlying in threats’ making no empty threats; hann vissi at Norðlingar vóru honum óljúgheitir, Sturl. ii. 65.

ú-lof, n. = úleyfi; í úlofi e-s, Grág. i. 11, ii. 215, Landn. 189.

ú-lofaðr, part. unallowed, Fms. ix. 446;

ú-lofat, without leave, Grág. i. 3: forbidden, Mar.

ú-loginn, part. ‘unlied’ true, Sks. 78; í úloginni ást, in true love, Hom. 71.

ú-lokaðr, part. unlocked, without a lid, Dipl. iii. 4, B.K. 84.

ú-lokinn, part. unshut, Fms. iii. 98: unpaid, úloknar skyldir, unpaid debts, Gþl. 276: unperformed, 623. 39.

ú-lógaðr, part. not disposed of, K.Þ.K. (Kb.) 16, Fms. viii. 252, v.l.

ú-lukka, u, f. ill-luck (Dan. ulykke); spelt ú-lykka, Fms. v. 225;

ú-lukku-kerling, a wicked old woman, Grett. 155 new Ed.:

ú-lukku-liga, adv. unluckily, Bs. i. (Laur. S. MS. to Bs. i. 812); see the remarks on lukka.

ú-luktr, part. not paid, Vm. 20.

ú-lund, f. ill temper, spleen, Edda 110: úlundar-maðr, Finnb. 210.

ú-lyfjan, n. [see lyf], a poison, Fms. iii. 190; eitr ok ú., Hom. 16; úlyfjans drykkr, 655 xxx. 4, passim; in Hbl. 41. Cod. R. oluban, Cod. A. oliyfan, it seems to be a corruption for ólyfjan, bjóða e-m ólyfjan, in poison, vex, annoy a person.

ú-lyginn, adj. unlying, truthful; Hallr er bæði var minnigr ok ú., Íb. 15; forspár ok ú., Nj. 146: the saying, raunin er úlygnust, 656 A. i. 25.

ú-lyndi, n. = úlund, Háv. 45.

ú-lyst, f. a bad appetite.

ú-lystugr, adj. unwilling, Skálda (in a verse).

ú-lýstr, part. unproclaimed, Grág. ii. 36.

ú-lærðr, part. unlearned: eccl. lay, Íb. 14, K.Þ.K., Bs. passim.

ú-læstr, part. unlocked, Ísl. ii. 409, Vm. 10, Dipl. iii. 4.

ú-læti, n. pl. [see úlátr], ill-manners, disorders, riot; ú. mikil, Fas. iii. 616: pranks of a child are called ólæli.

ú-lög, n. pl. ‘unlaw,’ injustice, lawlessness, Nj. 106; beita e-n úlögum, Sks. 22; dæma úlög, Grág. (Kb.) i. 77; ganga undir ú., Hkr. i. 260; at úlögum, in a lawless manner, Fms. xi. 42, Band. 21 new Ed.

ú-lögliga, adv. illegally, Fms. vii. 173.

ú-lögligr, adj. lawless, Dipl. i. 7.

ú-magi, a, m., q.v. ú-mak, n. = úmaki, Fms. vii. 24; mikit úmak, 101, v.l.

ú-maki, a, m. [Dan. umage], ‘unease,’ trouble; veita yfirgang ok úmaka, Fms. ii. 183, vii. 224, Edda 7, Stj. 491.

ú-makindi, n. = úmaki, Fms. vii. 101.

ú-makliga, adv. undeservedly, unworthily, Fms. ii. 186, Ld. 232, Fs. 35, 63, Nj. 166, v.l.

ú-makligr, adj. unworthy, undeserving, Nj. 200, Fas. i. 404, Hom. 50, Fms. i. 221, iii. 25, vi. 398.

ú-mannan, n. a person fit for nothing, Sturl. iii. 240, Fas. iii. 76.

ú-mannliga, adv. in unmanly wise, shabbily, Magn. 530; ílla ok ú., Fms. i. 285, iii. 166, Nj. 166.

ú-mannligr, adj. unmanly, inhuman, Fms. ii. 226, Magn. 494; íllr ok ú., Ld. 336.

ú-markaðr, part. unmarked, Gþl. 288, 526.

ú-máli and ú-mála, adj. [Dan. umælende], void of speech; fáir vita ómála mein, a saying; úmáli eða úviti, speechless or witless, Grág. i. 9; kona þessi er úmúla, Ld. 30; öll óvitar, sum ómála, Hom. 50; ef maðr verðr úmáli af áverkum, Grág. ii. 27; dauðr eðr úmála, id.: as a nickname, Sd. 176.

ú-máligr, adj. ‘unspeaking,’ silent, Fms. xi. 223; maðr ú., Hkr. iii. 252, v.l.: as a nickname, in úmálgi, the mute, Landn. 279, Orkn. ch. 56.

ú-mátaliga, adv. (ú-matuliga, v.l.), immoderately, Stj. 383.

ú-mátis, adv. exceedingly, Stj. 75 (ú-máttis, v.l.)

ú-mattigr, adj. (Germ. ohn- mächtig), without strength, weak, infirm, Eg. 125; úmáttkan, Eluc. 34; úmátkari, Eg. 125, Rb. 348.

ú-máttis = úmátis, Stj. 75, 269, 275.

ú-máttr, m. ‘unmight,’ faintness, Korm. 236, Eluc. 66.

ú-máttuliga, adv. [máti], immensely, Stj. 383: [máttr], faintly, slightly; koma ú. við hurðina, to touch the door slightly. Fas. i. 30.

ú-máttuligr, adj. faint, Ó.H. 144: impossible, Fms. ii. 199, iii. 223, Stj. 100, 119, 254.

ú-mátuligr, adj. impossible, Bs. i. 720.

ú-megð, f., q.v.

ú-megin, n. ‘unmight,’ a swoon, Fbr. 79 new Ed., Fas. iii. 433, Bs. i. 882.

ú-meginn, adj. impotent, Bs. i. 41.

ú-megn, n. = úmegin. Bs. i. 199.

ú-megna, ð, to swoon: impers., hann (acc.) úmegnir brátt. Al. 197.

ú-meiddr, part. unmaimed, Orkn. 286, Fms. ii. 160, xi. 54.

ú-meinn, adj. harmless, 677. 2.

ú-meinsamr, adj. id., 625. 91.

ú-meinsemi, f. harmlessness, Skálda (in a verse).

ú-mennska, u, f. unmanliness, sloth, Grág. i. 301 A: inhumanity. Fms. ii. 225, Stj. 272.

ú-merkiliga, adv. insignificantly, Fas. i. 363: foolishly, ú. sagt, Bs. i. 60; er þat hætt við orði at ú. þykki verða, Band. 12 new Ed.

ú-merkiligr, adj. imperceptible, Skálda: unworthy of notice, silly, foolish, Orkn. 412, Band. 38 new Ed., Ld. 82, Fms. ix. 440; ú. draumr, Landn. 192, Orkn. 366, Ísl. ii. 196; verða frásagnir úmerkilegar, Ó.H. (pref.); menn úkunnir ok úmerkiligir, 655 xiii. B. 1.

ú-merkr, adj. insignificant, silly, of persons, Fms. ii. 268, Ld. 232: of things, not to be relied on, Al. 71.

ú-merktr, part. unmarked, of the ears of sheep, Grág. i. 415, K.Þ.K.

ú-meskinn, adj. ‘unmerry.’ drooping, Ld. 148.

ú-metnaðr, m. disdain, 677. 7:

ú-metnaðar-samliga, adv. unpretentiously, Bs. i. (Laur. S.)

ú-mettr, part. unsatiated, Fas. i. 245.

ú-mildi, f. uncharitableness, Greg. 24.

ú-mildleikr, m. inclemency, severity, Stj. 125.

ú-mildliga, adv. (ú-mildligr, adj.), ungracefully, Hom. 10, Stj. 241.

ú-mildr, adj. ‘unmild,’ ungracious, unrighteous; stórlátr við úmilda, Fas. i. 43; réttvíss sem ú., Stj. 120, Eluc. 37: the phrase, komast í ómildar hendr, to come into cruel hands, to be ill-used:

—illiberal, ú. auðigr, Greg. 24.

ú-minnask, t, dep.; ú. e-s, to be unmindful of, Fms. vii. 188.

ú-minni, n. unmindfulness, oblivion; sakir úminnis ok vangeymslu, Dipl. v. 26: with the notion of a spell, gleymska ok ú. (caused by a potion), Stj. 84; íllska ok ú., Fas. i. 401; elli ok ú., Fms. iii. 95:

ú-minnis-höfgi, a, m. a lethargic sleep, Al. 72:

ú-minnis-veig, f. a potion of oblivion, Sæm. 162; úminnis hegri, Hm. 12.

ú-minnigr, adj. unmindful, forgetful, Fms. v. 230, Stj. 246.

ú-mislyndr, adj. even-tempered, Mar.

ú-missandi, part. what cannot be done without.

ú-missifengr, adj. not losing one’s mark.

ú-missiliga (ú-missila, Kormak), adv. unsparingly, Grett. 43 A. new Ed.

ú-mjór, adj. not slim, Geisli 2.

ú-mjúkliga, adv. unsoftly, Hkr. ii. 75: stiffly, úfróðliga ok ú., Fas. iii. 237, v.l.

ú-mjúkligr, adj. inflexible, stiff, Fms. ii. 60.

ú-mjúkr, adj. ‘unsoft,’ harsh; ú. í orðum, Fms. vi. 324; stygglyndr, ú., ok kappgjarn, 250; stórr ok ú., haughty and rude, Eb. 114;

úmjúkara, less smooth, Hkr. i.

ú-móðr, adj. not weary, fresh, Fms. ii. 315, xi. 273.

ú-mótaðr, part. unstamped, uncoined, Rb. 78.

ú-mund, adj. f. = úmyndr; dóttir úmund, a daughter yet a minor; faðir ok móðir skal ráða giptingum dætra sinna … en enga heimanfylgju má arfi giptingar-manns rjúfa nema úmund (um und Ed.) sé, N.G.L. i. 230 (cp. Js. 59, Jb. 116).

ú-mykjaðr, part. unmucked, Gþl. 342.

ú-myldr, part. uncovered with earth (mould); lágu líkamir þeirra ómyldir, 623. 58; þeir köstuðu líkama Stephani úmyldum fyrir dýr ok fugla, Post. (Unger) 35.

ú-mynd, f. a shapeless thing, bungle; það er mesta ómynd!

ú-myndiligr, adj. shapeless, Krók. 48.

ú-myndr, adj. [Germ. unmündig], not of age, a minor, a ἅπ. λεγ., as an epithet of a marriageable damsel, Fms. vi. (in a verse).

ú-mæddr, part. unwearied, Hom. 1.

ú-mældr, part. unmeasured, Fms. iii. 18: unbounded, Mar.

ú-mæltr, part. unspoken, Fms. i. 207, Ísl. ii. 207.

ú-mætr, adj. worthless, void; göra úmæt orð e-s, Eg. 345; enda eru úmæt orð þeirra, Grág. i. 78; dæma sök úmæta, Kb. i. 75; kalla þeir oss úmæta í kviðinum, Lv. 40.

ú-mætta, t, to lose strength, impers. to faint away; ok er á leið daginn úmætti konung, the king fainted away from loss of blood, Hkr. i. 160.

ú-möguligr, adj. impossible, Stj., Edda (pref.), freq. in mod. usage; cp. Dan. umuelig.

ú-nafnligr, adj. ill-sounding, of a name, Fms. vi. 390.

ú-nauðigr, adj. uncompelled, not compulsory, Ld. 172; eigi únauðgari, not less unwilling, Glúm. 348.

ú-náða, að, to trouble, disturb, Fms. ii. 38, H.E. i. 437, ii. 119, Stj. 65.

ú-náðir, f. pl. troubles, disturbance; fyrir únáðum hennar, Grett. 141 new Ed.; göra e-m únáðir, Fms. ix. 277; görit engan hernað eða únáðir, i. 102; hernaði eða únáðum, vi. 332, v.l.; mein ok únáðir, iv. 79; hafa únáðir af e-m, Grett. 158 new Ed.

ú-náðuligr, adj. troublesome, vexatious, Bs. i. (Laur. S.)

ú-nákvæmr, adj. inaccurate.

ú-náttúrligr, adj. (ú-náttúrliga, adv.), unnatural; ú. svefn, Fær. 238.

ú-nefndr, part. unnamed, Grág. ii. 171.

ú-neiss, adj. unshamed, i.e. honourable, valiant, Hkv. 1. 18, 23, Akv. 12.

ú-neytr, adj. useless, incapable, MS. 4. 28.

ú-neyttr, part. unused, not made use of, Grág. i. 155, N.G.L. i. 244.

ú-notaðr = úneyttr, Pm. 86.

ú-notinn, part. unused, Grág. i. 500, 504.

ú-nógr, see úgnógr.

ú-numinn, part. not taken in, unenclosed, of land, Landn. 284; in Gísl. 8, l. 17, ‘onumin’ read ‘numin,’ cp. Safn i. 363.

ú-nytja, u, f. waste; til slíkrar únytju, H.E. i. 244; in the phrase, fara at únytju, to be wasted, Grett. 80 new Ed.

ú-nytjungr, m. a good-for-nothing fellow, Lv. 28, Rd. 307.

ú-nytsamliga, adv. uselessly, Greg. 27.

ú-nytsamligr, adj. useless, Hom. 135, Bs. i. (Laur. S.)

ú-nytsamr, adj. useless, Sks. 352.

ú-nýta, t, to make useless, spoil, destroy, Fms. i. 264, Hkr. i. 269, Eg. 507, Fs. 143, N.G.L. i. 342; eyða ok ú., Fms. i. 279: in law, to quash, Fs. 125, Eb. 103 new Ed.; ek únýti lögruðning Eyjólfs, Nj. 235; þat megi eigi ú., 33: impers., únýtti höndina, Gullþ. 15: reflex., Fms. vi. 214, Eg. 506: to be quashed, of a suit, Landn. 181, Fs., Eb. 19 new Ed.

ú-nýtr, adj. useless, spoiled, Eg. 507, Ld. 220; slitin til únýts, Fms. i. 173; höggva til únýts, Korm. 88; brotin til únýts, Fms. x. 360; hence the mod. til ónýtis, for no purpose; lýsa únýtu. to defy, disregard, Ld. 296: of persons, Fms. ii. 69; málum várum sé komit í únýtt efni, Nj. 164: únýt atferð, worthless, Stj. 386: umæt únýt orð, Grág. (Kb.) i. 82; Hrútr sagði únýtt (quashed) málit, Nj. 36; þá látu vér þat nú únýtt, this is worthless, Edda (Ht.) 124.

ú-næfr, adj. unskilled, MS. 410.

ú-næfrleikr, m. the being únæfr, MS. 4. 9.

ú-nægr = únógr.

ú-næmr, adj. slow of learning, Skálda (ii. 96): mod. of children, hann er ósköp ónæmr.

ú-ofinn, part. unwoven, Js. 78.

ú-orð, n. bad language, Boll. 356, Bs. i. 7; an evil report.

ú-orðan, n. an evil report, Hom. 115.

ú-orðasamr, adj. chary of words, reserved, Fms. xi. 78.

ú-orðinn, part. ‘unhappened,’ future.

ú-orðsæll, adj. in bad repute, Rd. 239.

ú-píndr, part. untormented, Mar.

ú-píniligr, adj. not liable to pain, Eluc. 35.

ú-plantaðr, part. implanted, Stj. 256.

ú-prófaðr, part. unproven, Bs. i. 775, K.Á. 134.

ú-prúðliga, adv. ungallantly, Grett. 187 new Ed.

ú-prúðr, adj. inelegant, 656 C. 42, Hom. 98.

ú-prýddr, part. unadorned, Greg. 44.

ú-prýði, f. inelegancy, clownishness; ek læt þessa ú. mér hlýða, Fms. vii. (in a verse); óprýði = ofprýði, too much pride, Hom. 33.

ú-prýðiliga, adv. inelegantly.

ú-ragliga, adv. (ú-ragligr, adj.), not cowardly, Fms. xi. 86.

ú-ragr, adj. not ragr (q.v.), Fms. xi. 94, Fas. iii. 62.

ú-ramligr, adj. (ú-ramliga, adv.), eigi úramligri, not less strong, Edda 36.

ú-ramr, adj. ‘unstrong’ weakly, N.G.L. i. 131; see ramr.

ú-rannsakaðr, part. unransacked, N.G.L. ii.

ú-raskaðr, part. undisturbed, Sks. 568 B.

ú-ráð, n. an ‘unread,’ bad counsel, an ill-advised step; hann kvað þat vera it mesta óráð, Nj. 107: an evil design, jarl hafði leynt hann þessu úráði, Orkn. 166; Sveinn játaði at fylgja þessu úráði, Ó.H.; þat varð ú. þeirra bræðra at þeir drápu föður sinn til gullsins, Edda 73, Al. 124:

ú-ráða-kona, u. f. an unready woman, Barl.:

ú-ráða-mannliga, adv. improperly, Þorst. Síðu H. 6:

ú-ráða-mikill, adj. base (read úreiðu-mikill), Sturl. i. 61 C.

ú-ráðan, f. = úráð, Róm. 345.

ú-ráðandi, part., in the law phrase, ú. öllum bjargráðum, Nj. 110, 230.

ú-ráðhollr, adj. self-willed; heimskr ok ú., Nj. 68.

ú-ráðinn, part. unsettled, Ísl. ii. 214, Ld. 164, Hrafn. 17, Lv. 104 (not having made one’s mind up): uncertain, Rb. 2, 4; hrapa í úráðit veðr, Str. 67.

ú-ráðleitinn, adj. making no experiments, Bs. i. 438.

ú-ráðliga, adv. unadvisedly, Bret. 16, Grett. 162 A. ú-ráðligr, adj. unadvisable, inexpedient, Fs. 66, Ld. 174, Nj. 4, Orkn. 108.

ú-ráðvandr, adj. dishonest, Fs. 51, Sks. 436, Hom. 53, Barl. 91.

ú-ráðvendi, f. dishonesty, wickedness, N.G.L. i. 444, Bs. i. 75, Sks. 340.

ú-ráðþægr, adj. not taking advice, self-willed, Korm. 82.

ú-refjusamr, adj. untrickish, Eg. 754.

ú-refsingasamr, adj. remiss in punishing, Fms. viii. 299.

ú-reiða, u, f. unreadiness: as a nickname, the unready, Sturl., Ann. 1243, 1250:

ú-reiðu-maðr, m. an unready man, Sturl. i. 61, Nj. 152.

ú-reiddr, part. undischarged, Js. 100.

ú-reiðr, part. ‘unrideable,’ impassable on horseback, Bs. i. 138.

ú-reiðr, adj. (qs. un-vreiðr), not wroth, calm; leit síðan á sakar ú., Fms. i. 15; líta úreiðum augum, with friendly eye, Sdm. 3.

ú-reiðuligr, adj. (ú-reiðuliga, adv.), calm, without anger, Nj. 83.

ú-reiknaðr, part. not reckoned, Vm. 12, Dipt. v. 18.

ú-rekinn, part. not drifted.

ú-rekki, f. lack of valour, Hom. (St.)

ú-rengdr, part. undressed (?), of flax or linen; in the phrase, úrent lín (spelt variously, órent, Ó.H. 227, Fms. v. 101; œrengt, x. 398; orængt, O.H.L. 60); lét konungr taka lín órent ok vefja saman í brúðu, Fms. xi. 309, v.l. (‘úhreint’ of the text is false).

ú-réttindi, n. pl. injustice.

ú-réttliga, adv. unrightly, N.G.L.

ú-réttligr, adj. unjust, lawless, Sturl. ii. 237, H.E. i. 435.

ú-réttr, adj. unright, Ad. 13: incorrect, Pm. 86.

ú-réttvísi, f. unrighteousness.

ú-réttvísliga, adv. unjustly, Th. 77.

ú-réttvíss, adj. unjust, unrighteous, Boll. 350, Hom. 159.

ú-reykblindr, adj. not reek-blind, Fas. i. 94.

ú-reyndr, part. untried, Nj. 66; at úreyndu, Ld. 76, Fms. i. 142.

ú-ristinn, i.e. úræstinn, uncleansed; see ræsta.

ú-ritaðr, part. = úritinn, Hkr. iii. 96.

ú-ritanligr, adj. unwriteahle, Skálda.

ú-ritinn, part. unwritten, Fms. vi. 265.

ú-rífliga, adv. unfavourably; mér er ú. af því sagt, I hear unfavourably of it, Vápn. 29.

ú-rifligr, adj. scanty, Ld. 146, Band. 36 new Ed.: bad, unfavourable, ú. ferð, ú. sendiferð, a shabby message, Nj. 122, Eg. 541, Fs. 97; úrífligir skulda-staðir, Fær. 233.

ú-ríkborinn, part. of low birth, Fms. vi. 93.

ú-ríkmannliga, adv. (ú-ríkmannligr, adj.), humbly, Fms. xi. 237, Fas. ii. 239.

ú-ríkr, adj. unmighty, humble, Fms. i. 33, xi. 250, Sks. 353; sér úríkri menn, Mar.: mod. not wealthy.

ú-rotinn, part. unrotten, Grág. i. 502.

ú-ró, f. unrest, restlessness (Germ. unruhe), stir, disturbance, trouble, Str. 7; óróar gríma, Stor. 18; stendr ærin úró af þér, Eg. 157; úró ok styrjöld, Fms. v. 342; göra úró, ix. 488; eptir slíka úró, Sks. 350; úróar axlir, an unresting axle, Sks.; úróar eldr, Str. 8:

ú-róar-maðr, m. a peace-disturber, Str. 67, Fagrsk.

ú-róask, að, to become unruly, Fms. ix. 482, v.l.; tók hugr hans at ú., x. 410.

ú-rói, a, m. = úró, Fms. ix. 4, Orkn. 424, Sks. 338 B, Bs. i. 763;

ú-róa-seggr, an unruly man;

ú-róa-skap, an unruly mind, 655 xi. 3.

ú-róliga, adv. in unruly fashion, restlessly, Fms. ix. 45, v.l.

ú-róligr, adj. restless, unruly.

ú-rór (ró, rótt), adj. restless, uneasy; hestrinn görðisk órór, Sturl. i. 25; e-m er rótt, to feel restless.

ú-ruddr, part. ‘unrid,’ uncleared, Fas. iii. 182.

ú-rúm, n. an ‘un-room,’ a taking up room, Greg. 48; þat er ú. at e-m, id.

ú-rúmligr, adj. not roomy.

ú-rúmr, adj. close, tight.

ú-rýr, adj. not small, big.

ú-rýrliga, adv. (ú-rýrligr, adj.), unscantily, largely, Fbr. 28.

ú-rækiliga, adv. negligently, Fms. ii. 279, Anecd. 36.

ú-rækiligr, adj. badly kept, = úræstilig, Sturl. ii. 109 C.

ú-rækinn, adj. ‘untrained,’ savage; ú. úlfr, Kormak: negligent, Greg. 23, Th. 14.

ú-rækja, ð, to neglect, Hkr. ii. 44, Fms. ii. 140, xi. 237, Grág. i. 226: reflex., id., 371.

ú-rækja, u, f. a nickname and a pr. name, Landn., Sturl.; cp. Ósvífr, Óþveginn, Óþyrmir:

ú-ræktr, part. neglected, 655 xiv. B. 1.

ú-rækt (ú-rækð), f. neglect, negligence, Grág. ii. 337, Fms. xi. 13, Skálda 162, Clem. 25; ú. boðorða þinna, Sks. 606; úrækðar myrkvi, -svefn, Fbr. 72, Hom. 37; úræktar þokki, dislike, Fbr. 38 new Ed.: bad cultivation, of an estate, það liggr í órækt.

ú-ræktaðr, part. uncultivated.

ú-ræntr, part. unrobbed, Nj. 208; of a person, Gþl. 546.

ú-ræst, f. [ræsta], filth, nastiness, Fms. ii. 160.

ú-ræstiligr, adj. uncleansed, filthy, Sturl. ii. 109.

ú-röskr, adj. slovenly; eigi úröskvari enn …, Ísl. ii. 243. ú-sagðr, part. unsaid, Grág. i. 80, 140; at úsögðum sundr griðum, Fms. ix. 508.

ú-sakaðr, part. unhurt; heill ok ú., Eg. 458, Sturl. i. 107, Ó.H. 229.

ú-sakgæfr, adj. inoffensive, clement, Orkn. 254.

ú-sakvarr, adj. incautious in giving offence, Bjarn. 51; see sakvarr.

ú-saltr, adj. unsalted, fresh, Stj. 93, Fms. v. 196.

ú-sambæriligr, adj. discordant, Stj. 80.

ú-sambærr, adj. different, N.G.L. i. 165.

ú-saminn, part. unsettled, uncomposed, Stj. 7, 256.

ú-samlyndi, f. discord.

ú-samr, adj. unwilling; see samr (B. II); Norse usams = disagreeing.

ú-samverðiligr, adj. incomparable, Post.

ú-samþykki, f. disagreement, Fas. i. 35, Orkn. 134.

ú-samþykkr, adj. disagreeing.

ú-samþykkt, f. disagreement, 655 vii. 2.

ú-sanna, að, to refute, prove untrue, Ld. 90, Sks. 722; en ekki er at gleyma eðr ú. (scorn or disregard) svá þessar sögur, Edda (pref.) 154; úsanna mál, to refute a case, Edda i. 116 (foot-note 17): reflex. to prove false, MS. 4. 31.

ú-sannindi, n. pl. untruth.

ú-sannligr, adj. (ú-sannliga, adv.), unjust, unfair, Fms. ii. 4, vi. 54, Bret. 50, Eg. 742, Orkn. 96, Sturl. iii. 18, v.l.

ú-sannr, adj. untrue; úsatt, Fms. vi. 163, vii. 242, xi. 260; úsaðra (gen. pl.), Skv. 2. 4: as a law phrase, Lat. insons = not guilty; úsannr at e-u; attú, Þórólfr, mundir ú. at vera, Eg. 55; telr hann sik úsannan at þessi sök, Fms. vii. 133; sögðu Sigmund úsannan vera at því, Fær. 201; ú. at áverkum, Grág. ii. 90; Þórir lézk hvárki vita þá sanna né úsanna at þessu, Fms. iii. 146.

ú-sannsær, adj. unfair, Fms. ii. 35.

ú-saurgaðr, part. undefiled, Stj., Hom. 40.

ú-sáinn, part. unsown, Vsp. 61, Gþl. 285, Edda 44.

ú-sárr, adj. not sore, not smarting; eigi úsárari, Hrafn. 15: unwounded, Eg. 33, Fms. ii. 325, Hkr. i. 165.

ú-sátt, f. disagreement; hann kvað þar eigi úsátt á hafa gengit at lögum, Eb. 166; þeir vildu eigi fyrr sættask enn Kári sagði á ósátt sína, his displeasure, Nj. 256, Grág. i. 200; segja á ósáttir, id., 222; at ósátt e-s, without one’s consent; at ósátt frænda sinna, 645. no; ok er þat at ósátt hans, Grág. i. 143; at ósátt minni, Alm. 6.

ú-sáttan, n. = úsátt, Fms. xi. 43.

ú-sáttr, adj. disagreeing, Fms. i. 6: unreconciled, Nj. 80.

ú-seðjanligr, adj. insatiable, Clar.

ú-sekja, u, f. in the phrase, at úsekju, with impunity, Fms. vii. 240, Grág. i. 420. Js. 26, passim.

ú-sekr, adj. not guilty, Gþl. 536; úsekir hvárr um sik, Dipl. v. 26.

ú-séligr, adj. unsightly, Fms. vi. 330, Fas. ii. 453.

ú-sendiligr, adj. not fit to be sent, Bs. i. 73.

ú-sénn, part. (mod. ó-séðr), unseen; kaupa úsénan grip, Gþl. 505, Nj. 184; ósén (ósénan, acc.), Bs. i. 130; úséna menn, Ld. 132.

ú-sent, n. part. unsent, undespatched, Hm. 146.

ú-settligr, adj. (ú-settliga, adv.), immoderate, H.E. i. 505.

ú-settr, adj. unsettled; svá at úsett sé málunum, Fb. iii. 452.

ú-siðblendi, f. unsociability.

ú-siðblendinn, adj. unsociable, Glúm. 336.

ú-siðlátr, adj. unmannered, barbarous, Magn. 448.

ú-siðligr, adj. (ú-siðliga, adv.), ill-mannered, Barl. 37, Fs. 14.

ú-siðr, m. ‘unmanner,’ barbarity, Grett. 97 A: pl. immorality, Magn. 448, Stj. 429:

ú-siða-maðr, m. an evil-doer, Fms. iv. 111. v. 240, Magn. 448.

ú-siðsamligr, adj. (ú-siðsamliga, adv.), indecent, H.E. i. 477.

ú-siðsamr, adj. ill-mannered, ill-bred.

ú-siðsemi, f. indecency, 645. 77, Mar.

ú-siðugr, adj. ill-mannered, wicked, barbarous; þjóð drápgjörn ok úsiðug, Sks. 89, Stj. 429; ú. um kvennafar, Fms. i. 187.

ú-siðvandr, adj. disorderly, Sturl. ii. 4.

ú-siglandi, part. not fit for sailing, of weather, Ó.H. 138.

ú-sigr, m. a defeat, Ó.H. 29; hafa úsigr, Fms. vii. 265; fara ú., i. 199, Eg. 287; fá ú., Landn. 105.

ú-sigraðr, part. [Lat. invictus], unconquered, Stj.

ú-sigrandi, part. invincible.

ú-sigranligr, adj. id., Fas. ii. 298, Fms. iii. 168.

ú-sigrsamr, adj. not victorious, 623. 31.

ú-sigrsæll, adj. defeated, Fms. vi. 265.

ú-sigrvænligr, adj. with little hope of victory, Orkn. 360.

ú-sinniligr, adj. unsightly (unfit as a companion), Fms. vi. 203, Fas. ii. 327.

ú-sitjandi, part. unbearable (sitja III. 3), Korm. 192.

ú-sjaldan, adv. not seldom, Vsp.

ú-sjálfráðr, adj. ‘un-selfruled,’ constrained, Hkr. ii. 212; allt þat er henni var úsjálfrátt, what was her own making, Nj. 268 (see sjálfráði II. 2); þetta allt var honum úsjálfrátt, Fms. ii. 46; það er mér ósjálfrátt, I cannot do for it, cannot help it.

ú-sjúkr, adj. unsick, Fms. xi. 347; heill ok ú., Grett. 154 A; úsjúkari, Bs. i. 193.

ú-sjötlað, n. part. unsettled (?), Grett. (in a verse).

ú-skaddr, part. unscathed, untouched, = Lat. integer; úskatt, Fb. i. 548; at úskaddum geislum hennar, Sks. 63.

ú-skaðliga, adv. unscathingly, H.E. i. 503.

ú-skaðligr, adj. harmless.

ú-skakkr, adj. not awry, N.G.L. i. 242.

ú-skap, n. a fatality; see skap.

ú-skapaðr, part. unshapen, Stj. 538.

ú-skapbráðr, adj. calm-minded, well-tempered, Sturl. iii. 126.

ú-skapfelldr, part. disagreeable to one’s mind, unpleasant. Njarð. 366; eigi eru þau mér at úskapfelldri, Sturl. i. 171 C; e-m er e-t úskapfellt, Korm. 192.

ú-skapfelliga, adv. disagreeably, Fas. ii. 335.

ú-skapfelligr, adj. not in one’s mind, Sturl. i. 171.

ú-skapglíkr, adj. unlike in temper, Fms. ii. 145.

ú-skapgæfr, adj. not gentle, moody, Fms. vi. 109.

ú-skaphægr, adj. = úskapgæfr, Fms. vi. 109, v.l.

ú-skapléttr, adj. not light-minded, care-worn; e-m er úskaplétt, to be in a bad humour, Fas. i. 372.

ú-skapliga, adv. against nature’s order, enormously, Fas. i. 15, Ld. 118: immoderately.

ú-skapligr, adj. against nature’s order, monstrous, horrible; þat er úskapligt, Ísl. ii. (in a verse), Fms. xi. 121; ú. úburðr, a monster birth, Fms. viii. 8, v.l.; verst verk ok úskapligast, Fas. iii. 36.

ú-skaplíkr, adj. = úskapglíkr, Nj. 112, 227, Korm. 80.

ú-skapstórr, adj. not proud-tempered;

úskapstærri, less proud, Fms. iv. 226.

ú-skaptíðr, adj. not to one’s mind; þann átrúnað sem oss er ú., Ísl. ii. 391.

ú-skapværr, adj. restless of temper, Sturl. i. 87 C.

ú-skapþekkr, adj. unpleasant, Korm. 32.

ú-skeifligr, adj. not awry, Grett. 120 A.

ú-skeinisamr, adj. not hurtful; verða eigi ú., to be not a little hurtful, Nj. 262.

ú-skeinuhættr, adj. id., Nj. 262, v.l.

ú-skelfdr, part. unshaken, undaunted, Magn. 470.

ú-skelfr, adj. untrembling, Fbr. 88: fearless, Al. 28, Fms. x. 213.

ú-skemdr, part. uninjured, Bs. i. 286.

ú-skepna, u, f. = úsköp, evil fate, Orkn. (in a verse).

ú-skerðr, part. unscored, whole, entire, Grág. ii. 363, Nj. 256, Fms. i. 85, Rb. 458.

ú-skeyn (óskeyn), (?), a nickname, Fms. vii. 271.

ú-skikktr, part. without a mantle; feldr ú., stuff not cut into a cloak, N.G.L. i. 75.

ú-skil, n. pl. unfair dealings, improper treatment; valda óskilum við nóng sinn, Hom. 44; vera kenndr við úskil, Gþl. 482; göra skil, … göra úskil, Grág. i. 216; svara óskilum, ii. 24; göra óskil um e-t, i. 382; merkja fé at úskilum, ii. 309, Fms. vi. 62; bjóða e-m ú., Grág. i. 11.

ú-skilaðr, part. unsettled, Hom. 84.

ú-skila-maðr, m. an unready man, Sturl. ii. 136.

ú-skilfenginn, part. illegitimate, natural, Jb. 137.

ú-skilgetinn, part. not born in wedlock, Landn. 131.

ú-skilinn, part. not set apart, not reserved; nú er sá einn hlutr eptir er úskilat er, not disposed of, Band. 8 new Ed.

ú-skiljanligr, adj. (ú-skiljanliga, adv.), unintelligible, Rb. 470, Magn. 448.

ú-skilmerkiligr, adj. (ú-skilmerkiliga, adv.), indistinct.

ú-skilrekki, f. improbity, Stj. 196, v.l. (ú-skilríki, v.l.)

ú-skilríkiliga, adv. unfairly; hvárt hefir þú tekit vinnu-mann minn? ok er slíkt ú. gört, Grett. 120 A.

ú-skilsamliga, adv. disorderly, Sd. 156.

ú-skiptiligr, adj. indivisible, Skálda, Sks. 604, Fas. iii. 663.

ú-skiptr, part. undivided, H.E. ii. 127, Fms. vi. 148, Grág. i. 291, Ld. 70.

ú-skírborinn, part. not ‘pure born,’ not born in wedlock, Grág. i. 306.

ú-skírðr, part. unbaptized, Hom. 53, Íb. 12, K.Á., Mar.; óskírð enni, Fms. vi. (in a verse, of the heathen Wends).

ú-skírr, adj. unclean, impure, Rb. 352; úskírt silfr, Fms. v. 346; skír veðr eða úskír, Stj. úskírt mál, indistinct, Sturl. ii. 222; saurgir ok úskírir. defiled, 655 i. 1.

ú-skjalfandi, part. not trembling, 656 B. 3.

ú-skjóti, a, m. an ‘un-speeding,’ impediment: as a law term, an affront; veita e-m úskjóta, N.G.L. i. 161, Sd. (in a verse); cp. úskundi.

ú-skoðanligr, adj. not to be beheld, Magn.

ú-skopnir, m. the unshapen, a mythol. local name, Fm. 15.

ú-skoraðr, part. unchallenged, without reservation; hann skyldi einn göra um mál þessi svá sem hann vill, óskorat, Eg. 733; kómu mál öll óskoruð undir Ólaf, Ld. 228; hafa gefizk tvau kúgildi ok tvau hundruð úskoruð, two entire hundreds, Vm. 79.

ú-skorinn, part. uncut, Hkr. i. 99, Edda 41, Grág. ii. 363; of clothes, i. 504.

ú-skrapaðr, part. unscratched; bréf með hanganda innsigli heilt ok úskrapat, Dipl. ii. 5.

ú-skrámligr, adj. = öskranligr, Th. 19.

ú-skriptaðr, part. unshriven, H.E. i. 482.

ú-skriptborinn, part. unconfessed, H.E. i. 519.

ú-skuggasamligr, adj. without a shadow or suspicion, Fbr. 138.

ú-skuld, f. an unlawful debt (?), Jb. 404 A.

ú-skuldvarr, adj. incautious in incurring debts, Njarð. 366.

ú-skundi, a, m. an ‘un-speeding,’ affront; göra e-m úskunda, Fs. 28.

ú-skúaðr, part. unshod, Fms. v. 196.

ú-skúrsamr, adj. not showery, Rb. 104.

ú-skygn, adj. dim-sighted, Fs. 88, Sturl. i. 178: not having second sight, see skygn.

ú-skygna, d, to make dim, darken, Stj. 142: reflex. to grow dim, augu úskygnask, Anecd. 6, Stj. 431; eldisk ok óskygndisk, 655 vii. 2.

ú-skygnleiki, a, m. dim-sightedness, Hrafn. 16.

ú-skyldigr, adj. not due, K.Á. 220.

ú-skyldr, adj. (see skyldr), Fms. iii. 179, vi. 361, Nj. 199; þat var þér úskylt, uncalled for, Fms. vi. 369, Fs. 72; væri honum eigi úskyldra, Fms. vi. 367; kallar sik eigi úskyldara, Eb. 111 new Ed.; úskyldan mann, Fms. i. 17, Eg. 40, Hom. 62, Grág. i. 196.

ú-skylduligr, adj. = úskyldigr, H.E. i. 464.

ú-skynsamliga, adv. unreasonably, Sturl. iii. 261.

ú-skynsamligr, adj. irrational, foolish, Hom. 127, Fms. x. 374.

ú-skynsamr, adj. irrational, K.Á. 202.

ú-skynsemd and ú-skynsemi, f. unreason, Fms. ii. 144, Post. 645. 77, Mar. passim.

ú-skyti, a, m. and ú-skytja, u, f. a bad marksman; eigi veit hvar úskytja or geigar, Fms. vii. 262, Fas. ii. 358, v.l. (úskytju, Hkr. iii. 388, l.c.)

ú-skýrligr, adj. ‘unclever,’ stupid, 673. 55.

ú-skýrr, adj. id.; af úskýrra manna áliti, Greg. 71.

ú-skærleikr, m. a want of transparency, Stj. 10.

ú-skærr, adj. untransparent, not clear.

ú-sköruligr, adj. (ú-sköruliga, adv.), feeble, slack, Ld. 44; see sköruligr.

ú-slakr, adj. not slack.

ú-sleginn, part. unmown, Grett. 107 A, Grág. ii. 335.

ú-sleituliga, adv.; drekka ú., to drink without heel-taps, Eg. 551.

ú-slétta, u, f. unevenness, Eg. (in a verse), Bs. i. 200.

ú-sléttr, adj. uneven, Krók. 42: unlevel (ground), Fms. v. 213; cp. segja sínar farar eigi sléttar, Orkn. 68.

ú-slitinn, part. untorn; þá vóru þing óslitin, unbroken up, Grág. i. 16: not worn.

ú-slitnaðr, part. untorn, 656 C. 5.

ú-sljór, ú-slær, ú-sljár, adj. not blunt; sýna sik úslæra enn fyrr, Ld. 212.

ú-slóttigr, adj. not wily, Hom. 148.

ú-slyngr, adj. unskilled, Sturl. i. 11.

ú-slysinn, adj. not slysinn, q.v.

ú-slyttinn, adj. unsluggish, Lex. Poët.

ú-slægja, u, f. the unmown part; see slægja.

ú-slægr, adj. not sly, not cunning, Nj. 102.

ú-slæliga, adv. not slowly, sharply; höggva ú., Fms. xi. 277.

ú-slökvandi, part. unslakeable; ú. eldr, Stj.

ú-slökviligr, adj. inextinguishable, Sks. 160, MS. 4. 10.

ú-smáborinn, part. of no small extraction, Hkr. i. (in a verse).

ú-smáligr, adj. not small, Ísl. ii. 405 (Dan. smaalig).

ú-smár, adj. not small, i.e. great; Snorri var úsmár í öllum sáttmálum, not very nice, making no difficulties, Eb. 286; e-m fellr e-t úsmátt, a thing has no difficulties to one, Sturl. iii. 281; úsmár bætr, Og. 19.

ú-smeltr, part. not enamelled, Pm. 105.

ú-smiðligr, adj. (ú-smiðliga, adv.), unworkmanlike, Krók. 43.

ú-smíðaðr, part. unwrought, Gþl. 491; smíðat ok úsmíðat silfr, Fms. ix. 470.

ú-smurðr, part. unanointed, Stj. 237.

ú-snarr, adj. not quick, slow; þú ert ykkar eigi úsnarari, Vápn. 19.

ú-sniðinn, part. unlopped.

ú-snilld and ú-snilli, f. lack of eloquence, unskill; úsnilld sinni, Sks. 316; úsnilli sinni, Th. 76.

ú-snjallr, adj. (see snjallr), unwise, unskilled, Hm. 15, 47, Valla L. 204; ú. at máli, unskilled in speech, Sks. 315; hit úsnjallasta ráð, Fms. iv. 161, vii. 265.

ú-snotr, adj. unwise, Hm. passim (see snotr), Sks. 449 B.

ú-snotrmannligr, adj. improper, Odd. 12.

ú-snöfrmannligr, adj. dull, faint; lítið tilráð ok ósnöfurmannligt, Ísl. ii. 357.

ú-soltinn, part. not hungry, Al. 18, Fas. iii. 81.

ú-sorg, f. ‘unsorrow,’ poët. the night, Edda. (Gl.)

ú-sóknar-dagr, m. = úsýkn dagr, Lat. dies festus, K.Á. 184.

ú-sómi, a, m. a dishonour, disgrace, Band. 34 new Ed., Fms. i. 209, vii. 220, Hom. 152, Stj. 384.

ú-sóttnæmr, adj. not apt to take ill; hefi ek verit ú. maðr, Ld. 102: of a place, healthy, Sks. 96, v.l.

ú-spakliga, adv. tumultuously; fara ú., Hkr. ii. 373, Fms. ix. 394, Orkn. 424, Fas. iii. 534.

ú-spakligr, adj. unwise, foolish, 677. 5: unruly, turbulent, Sturl. ii. 8, Al. 13.

ú-spakr, adj. unwise, as also restless, unruly (see spakr), Vígl. 20, Sks. 31, Fms. ix. 394; fé óspakt, running astray, Krók. 42 (of cattle): a nickname and pr. name, Óspakr, Landn. passim.

ú-sparðr, part. unspared, Ld. 112; létu þeir úspart við þá, Eb. 308.

ú-sparliga, adv. unsparingly, Sturl. i. 67, Orkn. 424, v.l.

ú-sparr, adj. unsparing, Lv. 78, Háv. 44; e-m er úspart um e-t, Ld. 138; höggva óspart, Fms. xi. 91.

ú-spáligr, adj. (ú-spáliga, adv.), unprophetic, Fbr. 95.

ú-speki, f. = úspekt, Hom. 34.

ú-spekt, f. turbulence, uproar; menn kunnugir at úspekt, Lv. 110; göra úsptkt, Fms. ix. 394; hann hefir marga úspekt gört í Noregi, Fær. 88; rán ok úspekt, Fms. xi. 236; bændr munu launa þér ú. þína, v. 90; var opt talat um úspektir Sigurðar-manna, vii. 293; marga aðra úspekt siðaði hann, Fas. iii. 163; úspekðar-bragð, Fs. 57;

úspektar-ferð, a raid, Njarð. 376;

úspektar-maðr, an unruly person, Sturl. i. 92 C.

ú-spell, f., Fas. iii. 163 (a false reading for úspekt).

ú-spellaðr, part. unspoiled, unviolated, Gþl. 227, Bær. 15.

ú-spilltr, part. inviolate, Sdm. 19; sá er vegr á úspilltar trygðir, Js. 65; ú. varningr, Sks. 20, Rd. 233: uninjured, Hkr. i. 119; úspillt mær, immaculate, Bret. 58, Vígl. 33; taka til úspilltra mála, to fight out in earnest, Nj. 220.

ú-spunninn, part. unspun, Rd. 233.

ú-spurðr, part. unasked; at þeim úspurðum, without asking them, H.E. i. 458; láta úspurt, to leave unasked, Sks. 5.

ú-spurull, adj. ‘unasking,’ not curious; fálátr ok ú., Fas. iii. 219; fáfróðir ok úspurulir, Sks. 320.

ú-staðfastr, adj. unsteadfast, Stj. 27.

ú-staðfesta, u, f. unsteadfastness, Fas. ii. 124.

ú-staðfesti, f. id., Hom. 124.

ú-staðigr, adj. unsteady.

ú-starfsamr, adj. idle, remiss in work, Ísl. ii. 113.

ú-stefliga, adv. disorderly, H.E. i. 476.

ú-sterkligr, adj. (ú-sterkliga, adv.), not strong, Edda 33.

ú-sterkr, adj. not strong, feeble, Hkr. ii. 350; eigi ústerkari, Grág. ii. 361; hann var ústerkari, Eg. 188, Korm. 248.

ú-stilling, f. vehemence; með ákafa ok ú., Fms. vii. 293, Hom. 24, 25, passim.

ú-stilltr, adj. intemperate; ústillt gleði, Greg. 25, Hom. 24, 25: romping, þú ert svo ústilltr.

ú-stirfinn, adj. undaunted, Lat. impiger, poët. epithet of a king, Hkr. i. (in a verse).

ú-stjórnliga, adv. immoderately.

ú-stjórnligr, adj. immoderate.

ú-stund, f. disregard; leggja ú. á e-t, Fas. i. 22.

ú-styrkð, f. infirmity; várar ústyrkðir, 623. 19; líkams ústyrkt, Stj. 145; mannlig ú., H.E. i. 477.

ú-styrkjast, ð, to grow infirm, Fms. iii. 177.

ú-styrkleiki, a, m. and ú-styrkleikr, m. infirmity, Stj. 61, Fms. iii. 51.

ú-styrkr = ústerkr, Bret. 72. Hom. 135, Magn. 448, Sks. 543.

ú-stýrilátr, adj. ‘unyielding to the rudder,’ ungovernable, Fas. iii. 382, Grett. 92 A.

ú-stöðugr, adj. unsteady, unsettled, Al. 12, 15, 55.

ú-stöðuligr, adj. (ú-stöðuliga, adv.), unstable, unsettled, Al. 101.

ú-sundrgreiniliga, adv. without distinction, Skálda.

ú-sundrskilligr, adj. inseparable, 623. 59, Eluc. 3.

ú-sundrskiptiligr, adj. indivisible, Stj. 4.

ú-súrr, adj. not sour, Bs. i. 743.

ú-sváss, adj. (see sváss); úsvást veðr, Grág. (Kb.) i. 216, Bs. i. 199, 339, Sturl. i. 12.

ú-svefnugr, adj. not sleepy; árvakr ok ú., Lv. 43.

ú-svifr, ú-svifinn, ú-svifrandi, qq. v. ú-svifrungr, m. an enemy, Edda. ii. 497: = úsvifrandi.

ú-svikull, adj. guileless, Lex. Poët.

ú-svinna, u, f. indiscretion.

ú-svinnliga, adv. unwisely.

ú-svinnr, adj. unwise, Hm. 20, 22, 162; in the saying, eptir koma úsvinnum ráð í hug, unwise is afterwise, Fas. i. 94, Vápn. 17: indiscreet, Hafr þóttisk úsvinnr orðinn, Grett. 147 A, Fas. i. 319; úsvinni (less discreet) lízk mér þín fjár-varðveizla enn mín, Fs. 130.

ú-svipligr, adj. ill-looking, Grett. 117 A, Fas. iii. 255.

ú-svipt, see ósvift, p. 473, col. 2; to the references add Háv. 28 new Ed.

ú-syndigr, adj. unsinful, Greg. 33.

ú-syndr, adj. not swimming, Edda 47.

ú-syngjandi, part. not fit to sing; nú hrörnar kirkja svá at úsyngjanda er í, so as to be unfit for service, K.Þ.K. 54.

ú-synju, gen. as adv. without provocation, unprovoked, without justification; ef maðr bindr frjálsan mann úsynju, Js. 43; at úsynju, Gþl. 179; þessi seta þykkir úsynju, Fms. viii. 435, Orkn. 254; var þat mjök úsynju er þér kölluðut til ríkis í Noregi, Ó.H. 58; at Áslákr hafi frændvíg upp hafit ok mjök ósynju, 184; ósynju tókt þú höndum á þeim, MS. 4. 17; úsynjum (in vain) væri hón svá fríð, ef …, Str. 25; vér villtumk úsynju frá eilífum fagnaði, Anal. 238; ok var úsynju nokkurn tíma tekið við Hrolleifi, Fs. 36.

ú-sýniliga, adv. invisibly, Fms. x. 330.

ú-sýniligr, adj. invisible, Sks. 155, 528, Fms. i. 139: unlikely, Bjarn. 44: unsightly, ugly, Ld. 274, Fas. ii. 327.

ú-sýnn, adj. ‘unseeing’, blind; úsyndir hvelpar: uncertain, ú. sæmdarauki, Korm. 150; ú. friðr, Hkr. ii. 121; úsýnt var hvárir sigrask mundi, Fms. xi. 372; at úsýnt væri um heilsuna, Lv. 39; mér þykkir úsýnt, at …, Ld. 224; úsýnar hefndir, Fms. xi. 47.

ú-sæbrattr, adj. not steep towards the sea (see sær B), Fb. i. 539.

ú-sækiligr, adj. impregnable, Str. 11.

ú-sæla, u, f. unhappiness.

ú-sæll, adj. (cp. Dan. ussel), wretched; úsæll ok aumr, Hom. 151.

ú-sælligr, adj. joyless, ill-favoured, Fms. vi. 303, vii. 162.

ú-sæma, ð, to dishonour, Clem. 44;

úsæmandi, improper, Fms. vii. 8.

ú-sæmd, f. disgrace, dishonour, Fs. 60, Sks. 279, 457, Edda 33, Fms. x. 388: impropriety, Ld. 214; úsæmdar hlutr, contumely, Glúm. 352; úsæmdar orð, unseemly language, Fms. ii. 248.

ú-sæmiliga, adv. dishonourably, unbecomingly, Nj. 82, Þórð. 23 new Ed., Fms. iii. 87.

ú-sæmiligr, adj. unseemly, Fms. v. 307, vii. 186, Eg. 21: unworthy of, ú. e-s, Sturl. i. 45.

ú-sæmr, adj. unbecoming, unseemly; úsœmar … úsœmstar, Hom. 73; þat er úsæmt, 677. 1.

ú-særr, adj. not to be taken, of an oath; bera úsær vitni, Sks. 341; eiðar úsærir, Sks. 358; at úsært var, Gþl. 550: the saying, lítið skyldi í eiði úsært, Grett. 161, see eiðr.

ú-sætiligr, adj. intolerable, Sturl. iii. 18.

ú-sætt, f. = úsátt, Fms. vi. 27; goðin höfðu úsætt við þat fólk er Vanir heita, Edda 47.

ú-sættask, t, to become an enemy, Sks. 227.

ú-sætti, n. = úsætt, 655 xxi. 3, Fms. viii. 153; styrjöld ok ú., x. 268; sagði at þat mondi at því úsætti verða, Íb. 12.

ú-söðlaðr, part. unsaddled, N.G.L. i. 45.

ú-söngvinn, part. ‘unchanting,’ who make few prayers, Grett. 111 A; see söngvinn.

ú-tal, n. (Germ. unzahl), a countless number; svá mörg hundruð at útal var, Bret. 58; ótal þjóðar (gen.), a countless host of people, 656 C. 26; útal jarteina, 40; með ótali engla, Post. (Unger): later used as adj. or adv., útal marga, Fms. iii. 178: in mod. usage, ótal skip, ótal eyjar, always indecl.

ú-tala, u, f. = útal; ótölu liðs, Hkr. iii. 201, v.l.

ú-talhlýðinn, part. unheeding advice, hard to persuade, Fms. x. 177.

ú-taliðr (ú-taldr, ú-talinn), part. untold, uncounted; at útölðum konum, not counting the women, 623. 25; útalit allr verka-lýðr, Fas. iii. 20; útalit þat er til stafna vissi, Fms. x. 319; kyn útöld, Sks. 132; útaldar skrár, Dipl. v. 18; útalt ok údæmt, Gþl. 474.

ú-talligr, adj. untold, countless, Fms. xi. 381, Magn. 450, Stj. 389, Hkr. ii. 393.

ú-tamdr, untamed; see temja.

ú-tála, adv. [tál], unfeignedly, Lex. Poët.

ú-teitr, adj. not gladsome, Hým.

ú-tekinn, part. not taken, unleased; ú. jörð, a freehold, Gþl. 313, Sturl. iii. 57; see taka B. III. 1.

ú-telgdr, part. uncarved, Grág. ii. 359, Stj.

ú-tempraðr, part. untempered, Stj. 256.

ú-teygiligr, adj. untempting; veðr ú., uninviting, Bs. 1. 442.

ú-tiginn, adj. not tiginn (q.v.), being a commoner, Edda 104, Fms. i. 16, ii. 298, vi. 250, Eg. 351, Ld. 189, Nj. 83, Hkr. i. 262.

ú-tilheyriligr, adj. (ú-tilheyriliga, adv.), improper, Stj. 34.

ú-tili, a, m. a mischance, Eg. 175, Hkr. ii. 288.

ú-tillátsamr, adj. (ú-tillátsemi, f.), unyielding, Grett. 100 A, Sturl. iii. 99.

ú-tilleitinn, adj. inoffensive, Eg. 512, Grett. 120 A.

ú-tiltækiligr, adj. inexpedient, Grett.

ú-tíð, f. an ‘un-time,’ wrong season; eta kjöt á útiðum, N.G.L. i. 11, 348; konur skal taka á tíðum en eigi á útíðum, 16.

ú-tíðr, adj. rare, infrequent, Fær. 195, Fms. viii. 353, v.l.; útítt, Fær. 195, Landn. 261 (v.l.), Hdl. 4.

ú-tími, a, m. an evil time, mishap, affliction; útímar ok úgæfur, Sks. 353; at sjá ú. hverfi af þér, Fs. 59; á engum mánaði missti hennar sá ú., Hom. 122;

ú-tíma-dagr, an evil day, Fas. i. 193: out of time, koma í ótima, to come too late.

ú-tíndr, part. unpicked up, Jb. 294.

ú-tírligr, adj. inglorious, mean, wretched (mod. ó-térligr = dirty); þá kom at gangandi maðr ó., sá hafði kross á herðum, 623. 9.

ú-torvelligr, adj. not difficult, 655 xviii. 2.

ú-tónaðr, part. not noted for singing, Ám. 77.

ú-trauðr, adj. not repugnant, willing, Sturl. i. 132: not doubtful, Fas. ii. 68: neut. útrautt, quite, Fbr. 19.

ú-traustr, adj. untrusty, insincere, weak, Fms. vi. 312, 406; ú. íss, unsafe ice, vii. 273 (v.l.), Rd. 277, Orkn. 348; var útraust, at hann svipaði honum eigi stundum, Sturl. iii. 125.

ú-tregr, adj. unrepugnant, Bjarn. 56, Sd. 167.

ú-trú, f. unbelief, faithlessness, 623. 26, 27, Fms. x. 301, 317: gen. útrú, Magn. 534, Sturl. i. 210; útró-dauði, 656 C. 2;

ú-tró-maðr, an infidel, Hom. 49.

ú-trúaðr, part. unbelieving. Greg. 17, MS. 623. 26.

ú-trúanligr, adj. (ú-trúanliga, adv.), incredible, 623. 67, Fms. i. 142.

ú-trúleikr (ú-trúleiki), m. unfaithfulness, Fms. i. 50, ix. 428, Hkr. ii. 87, Eg. 64, Sks. 457.

ú-trúliga, adv. unfaithfully. Fms. i. 289; tala ú., to talk threateningly, Eb. 320: incredibly.

ú-trúligr, adj. incredible, Fms. x. 307, Edda 2; not to be depended on, Nj. 102, Fms. xi. 249, Lv. 62; veðr ú., Vápn. 11.

ú-trúlyndr, m. (ú-trúlyndi, f.), faithless, Stj. 243.

ú-trúnaðr, m. faithlessness, Fms. ix. 390, xi. 303, Hkr. i. 168.

ú-trúr, adj. faithless, Orkn. 10, Fms. i. 219, xi. 201, 252, Hom. 78, Eg. 402: unbelieving. Post. 645. 68.

ú-trygð, f. faithlessness, falseness, Fms. viii. 314, Gísl. 148, Bs. i. 665.

ú-tryggiligr, adj. (ú-tryggiliga, adv.), not to be trusted, Nj. 102, v.l.

ú-tryggleikr, m. = útrygð, Sks. 547.

ú-tryggr, adj. faithless, untrustworthy, Hkr. ii. 87, Eg. 51, 269, Fms. ix. 52, 417, Hom. 109.

ú-tröllsligr, adj. unlike a troll (q.v.), Mag.

ú-tvistr, adj. not dismal, gladsome, Edda (Ht.)

ú-tyrrinn, adj. not irritable, Gísl. (in a verse).

ú-tæpiliga, adv. unsparingly, Fms. ii. 82; ganga ú. at, Fas. iii. 98; kenna ú., to feel it unmistakably, smart sorely, Fær. 126.

ú-tæpr, adj. not scant, ample, Fas. i. 58; þrýsta útæpt, Fms. iii. 130.

ú-töluligr, adj. countless, Barl. 22, Gþl. 42, Magn. 410.

ú-umbræðiligr, adj. (ú-umbræðiliga, adv., Th. 23), unspeakable, Fms. i. 263, x. 356, Magn. 448, Fas. i. 200.

ú-umræðiligr, adj. unspeakable, Barl. 22, 161.

ú-umskiptiligr, adj. unchangeable, Barl. 113.

ú-unaðsamr, adj. discontented, 655 xvi. 1.

ú-unna, ann, to grudge; er hann úyndi manni himin, Hom. 20.

ú-unninn, part. ‘unwon,’ unperformed, Nj. 266: uncultivated, teigr lá ú., Landn. 241, v.l.; at úunninni jörðu, untilled field, Gþl. 285.

ú-valdr, part. innocent; snúa sök á úvalða menn, Nj. 136; vera e-s ú., not guilty of, sackless, Fms. ix. 292, xi. 380.

ú-vandaðr, part. common, vile; ú. fé, Band. 36 new Ed.; kvaðsk þat þykkja úvandað, Orkn. 420 new Ed.

ú-vand-blætr, adj. [blóta], easily propitiated, easily appeased or satisfied, metaphor from a sacrificial feast (blót), a ἅπ. λεγ., Bs. i. 394 (úvandlátr, 108, l.c.; a later vellum).

ú-vand-fenginn, part. not hard to get (ironic.), Fms. xi. 150.

ú-vand-görr, part. requiring little pains, Fms. vi. 390, v.l.

ú-vandi, a, m. an evil habit, Fms. i. 281, ii. 226: naughtiness of a child.

ú-vand-launaðr, part. easy to repay, needing small reward, Bjarn. 53.

ú-vand-leikit, n. part. little to be regarded, Hrafn. 21.

ú-vandliga, adv. carelessly, Fær. 217, Orkn. 368: not quite, féll þar ú. út sjórinn, Ld. 76.

ú-vandr, adj. not difficult, plain, Nj. 139, Fms. i. 125, iii. 95, Lv. 26: caring little for, at þú munir úvandari (less particular) at várum hlut, Orkn. 240; þat mun þér nú úvant gört, Fms. vi. 390; um þær skuldir er úvant, iv. 346; hversu úvant hann lét göra við sik, how little pretensions he made, Bs. i. 131.

ú-vani, a, m. a bad habit, Fms. iii. 70, Stj. 36.

ú-varandi, part. unaware, Hom. 115, Barl. 61.

ú-varit, n. part. (verja), not spent, Jb.

ú-varliga, adv. unwarily, Nj. 8, Fms. iii. 15, vii. 73, Grág. ii. 119.

ú-varligr, adj. unwary, Hrafn. 1, Fms. ii. 34.

ú-varmæltr, part. unwary in speech, Hkr. ii. 234.

ú-varr, adj. unaware, unwary, Fms. iv. 125, x. 414, xi. 161; koma á úvart, to take one by surprise, i. 196, vi. 8, vii. 213, ix. 478, xi. 290, Barl. 6 l, Nj. 9; at úvörum, unexpectedly, 95.

ú-vaskr, adj. not stout, cowardly, Nj. 85, Fms. x. 326.

ú-vánt, adj. n. (ván) = úvant, unlikely; ok er ú. um at þroski minn verði annarsstaðar meiri en hér, Orkn. 14; láta eigi úvánt yfir sér, to bear oneself proudly, Finnb. 300.

ú-veðr, n. (Germ ungewitter), bad weather, a storm, Fms. xi. 384.

ú-veðran, f. = úveðr, Fas. ii. 412.

ú-veðrátta, u, f. bad weather, Lv. 73.

ú-vegligr, adj. undistinguished, unhonoured, Hkr. i. 48, Fms. vi. 439, Fas. i. 363.

ú-vegr, m. a dishonour, H.E. i. 242, Eluc.:

ú-vegs-lauss, adj. blameless, K.Þ.K.

ú-veitull, adj. unspending, close, Bs. i.

ú-vendiliga, adv. disorderly, Grett. 114 A.

ú-vendismaðr, m. a discreditable person, Rd. 260.

ú-venja, u, f. = úvani, K.Á. 194, H.E. ii. 69, Jb. 175, 186; úvenjur ok siðleysur, Fms. xi. 296, Hkr. ii. 65.

ú-verðr, adj. unworthy, Niðrst. 10: undeserving, Bær. 14: guiltless, láta úverða menn gjalda, Nj. 135.

ú-verðugr, adj. unworthy, Gþl. 62: undeserving of, Fms. ii. 182, vii. 158, Bs. i. 873.

ú-verk, n. a wicked deed, Hrafn., Orkn. 174.

ú-verkan, n. = úverk, Grett. 121 A, Bs. i. 529, Orkn. 280 (where fem.)

ú-verknaðr, m. = úverkan, Grett. 121.

ú-vesall, adj. not wretched; engum úveslum, none but a wretched one, Band. 36 new Ed.

ú-viðan, n. ‘unwood,’ i.e. thorns or shrubs; þyrni eða úviðani, Post. (Unger) 23, v.l.

ú-viðbúinn, part. unprepared, Fas. i. 454.

ú-viðkvæmiligr, adj. (ú-viðkvæmiliga, adv., Gþl. 276), or ú-viðkœmiligr, unbecoming, Fær. 132, Fms. i. 244, v. 168, vi. 5, Gþl. 167.

ú-vild, f. lack of good-will, enmity.

ú-vili, a, m.; at úvilja e-s, against one’s good-will, Grág. i. 191, Js. 49, H.E. i. 182:

ú-vilja-verk, n. an involuntary deed, Vápn. 49 (P).

ú-viljaðr, part. unwilling, Fas. iii. 127.

ú-viljandi, part. unwilling, unintentional, Stj. 617; eg gerði það óviljandi.

ú-viljanligr, adj. unwilling, Bs. i. 702.

ú-viljugr, adj. id., Stj. 69.

ú-villtr, part. unfalsified, Hm.; fjöldi úviltra biskupa, orthodox bishops, Anecd. 98.

ú-vinátta, u, f. unfriendliness, enmity, Fms. v. 24, Orkn. 386.

ú-vinfengi, n. unfriendliness, Valla L. 224.

ú-vingan, f. unfriendliness, bad feeling, Lv. 40, Fas. iii. 150.

ú-vingask, að, dep. to shew enmity towards a person; úvingask við e-n, Fms. v. 69, vi. 112, xi. 229.

ú-vingjarnliga, adv. unfriendly, Fær. 182, Fms. i. 166, Ísl. ii. 197.

ú-vingjarnligr, adj. unfriendly, hostile, Fms. ii. 41, ix. 52, Sks. 524.

ú-vinliga, adv. unfriendly, Lv. 74.

ú-vinnandi, part. invincible; and ú-vinnanligr, adj. id., Fas. iii. 239.

ú-vinr (ó-vinr), m. an ‘unfriend,’ foe, enemy, Fms. i. 50, 219, ii. 192, Eg. 336, Sks. 110, Al. 56; eta skal úvina-mat ok öngu launa, Nj. 220 (v.l. paper MS.); vér hyggjum at lygi hafi verit ok úvina-mál, Glúm. 373; hón kvað þar fara úvina fylgjur, Sturl. iii. 54 (see fylgja); gör þú eigi þann úvina-fagnað, at þú rjúfir sætt þína, Nj. 112; vér köllum slíka vist úvina-fagnað, of a bad fare, Bjarn. 53.

ú-vinsamligr, adj. (ú-vinsamliga, adv.), unfriendly.

ú-vinskapr, m. = úvinátta.

ú-vinsæla, ð, to make oneself disliked; Eiríkr konungr nvinsældisk æ því meirr, sem …, Fms. iv. 16; hann kvaðsk eigi nenna at ú. sik svá, Vápn. 18.

ú-vinsæld, f. unpopularity, disfavour, Fms. i. 21, x. 387, Eb. 116, Orkn. 254.

ú-vinsæll, adj. unpopular, disliked, Nj. 38, Fs. 28, 76; úvinsælt verk, Fms. vii. 183, 247.

ú-vinuligr, adj. unfriendly, Skálda 191.

ú-vinveittliga, adv. unkindly, Landn. 217, v.l.

ú-vinveittr, adj. of persons, hostile, Nj. 32, Ld. 86, 336: of things, unpleasant, Fs. 34, Bs. i. 340.

ú-virða, ð, to disregard, slight, Fms. vi. 280, x. 421.

ú-virðanligr, adj. inestimable, Th. 18.

ú-virðiliga and ú-virðuliga (Fs. 90, Fms. ii. 10), adv. scornfully, Nj. 89, Fms. vii. 21.

ú-virðiligr and ú-virðuligr, adj. scornful, contemptible, Nj. 77, Fms. vi. 357, Hkr. ii. 102, Ísl. ii. 371; hvíla eigi úvirðuligri, not less splendid, Mag. 1.

ú-virðing, f. a disgrace, Nj. 227, Fms. vii. 112, Landn. 146; göra ú. til e-s, to scorn, Ó.H. 115.

ú-virðr, adj. unvalued; fé úvirt, Grág. i. 200; ú. eyrir, Js. 62.

ú-virkr, adj. out of work, idle, Bs. i. 719.

ú-viss, adj. uncertain, Rb. 2.

ú-vissa, u, f. an uncertainty; see úvísa.

ú-vissligr, adj. unsettled, Stj. 27.

ú-vistiligr, adj. unendurable to live in, Grett. 114 A.

ú-vit, n. a swoon, insensibility, Bs. i. 818; liggja í úviti, Nj. 89; hann mælti í úvitinu, Fms. vii. 203, Pr. 472: foolishness, ignorance, H.E. i. 462.

ú-vita, adj. senseless, insane; fólk ært ok úvita af hræðslu, Stj. 642; at hón sé furðu-djörf ok úvita, Fms. i. 3.

ú-vitaud, f. ignorance, K.Á. 228.

ú-vitandi, part. without knowing, unconscious; ú. e-s, Fms. i. 264, x. 260; at e-m úvitanda, without one’s knowledge, 227; konungr var ú. at …, vii. 207; þú görðir þat ú., unintentionally, Eg. 736.

ú-viti, a, m. [A.S. unwita], an idiot, witless person; ef lögsögumaðr verðr ómáli eðr óviti, Grág. i. 9; úgæfumaðr var ek, er ek ól þinn úvita, Krók. 39: of an infant, hann var barn ok úviti, Hkr. ii. 268; þau (the infant) vóru öll úvitar, en sum úmála, Hom. 50.

ú-vitr, adj. ‘witless,’ void of understanding; úvitrum kykvendum, brute beasts, 673. 47: unwise, foolish, úfróðr ok ú., Fms. vi. 220, ix. 55, Nj. 15, Eg. 718.

ú-vitra, u, f. un-wisdom, 677. 67, MS. 655 ix. B. 2.

ú-vitrleikr, m. foolishness, Stj. 22.

ú-vitrliga, adv. unwisely, Korm. 178, Fms. ii. 64.

ú-vitrligr, adj. unwise, foolish, of things, Nj. 78, Fms. i. 139, Ó.H. 123.

ú-vitsamlegr, adj. foolish, Rd. 260.

ú-vituliga, adv. foolishly, Niðrst. 7.

ú-vizka, u, f. unwisdom, foolishness, Nj. 135, Fms. vi. 209, Stj. 315, Sks. 440, Gþl. 44.

ú-vizkr, adj. foolish, silly, Ó.H. 123.

ú-víða, adv. ‘unwidely,’ in but few places, Fb. i. 541.

ú-víðr, adj. ‘unwide,’ narrow in circumference, Eg. 744, Jb. 193.

ú-vígðr, part. unconsecrated, Nj. 162, Vm. 19, K.Á. 28, Sks. 726, Stj. 315.

ú-vígliga, adv. in a state unfit for war, Fms. vii. 258.

ú-vígligr, adj. unmartial, Sturl. iii. 84 C, Al. 33.

ú-vígr, adj. unable to fight, disabled (hors de combat), Korm. 220, Fms. v. 90, Landn. 80, v.l.: úvígr herr (cp. ofvægr herr, Ó.H. 242, older form), an overwhelming, irresistible army; draga saman her úvígjan, Fms. i. 24, 122; eptir sólar setr kom sunnan at borginni Haraldr konungr Guðinason með úvígjan her, vi. 411; með her úvígan, Hkr. iii. 405.

ú-víkjanligr, adj. unshakeable, Th. 13.

ú-vísa and ú-vissa, u, f. a doubtful bearing, hostility; sýna sik í úvísu, Vígl. 33; sýnit önga úvísu meðan þit erut á skipinu, Fbr. 132; ef hann görir nökkura úvissu af sér, Grett. 110 A; enn þú, Bergr, hefir mjök dregizk til úvissu við oss bræðr, Fs. 57:

ú-vísa-eldi, n. the maintenance of a stranger, Grág. i. 143:

ú-vísa-vargr, m. a law phrase, an outlaw not known to be such; the law forbade the sheltering an outlaw, under penalty, unless the host proved that, at the moment, the stranger was an óvísavargr to him, or that he had acted under compulsion, N.G.L. i. 71, 72, 170, 178; nema þeim sé ú. er hýsti, Gþl. 144: metaph., var þeim þetta inn mesti ú., of the sudden appearance of an enemy, Hkr. iii. 63.

ú-vísligr, adj. unwise, foolish, Fms. viii. 196 (v.l.), MS. 636 C. 20.

ú-víss, adj. uncertain. Hm. 1, Sks. 250, Fms. i. 76, ii. 146, vi. 38, D.N. i. 70: unwise, foolish, = úvitr, MS. 656 C. 30, Post. 645. 98.

ú-víttr, part. unfined; þá skal hann ú. vera, N.G.L. i. 11.

ú-vorðinn, part. not having happened, future; segja fyrir úvorðna hluti, Fms. i. 76; orðna hluti ok úorðna, MS. 623. 13; spámann, hann segir mér fyrir marga úvorðna hluti, Bs. i. 39.

ú-vægi, f. an overbearing temper, Fas. i. 55.

ú-vægiliga, adv. ungently. violently, Eg. 712, Fms. x. 331.

ú-vægiligr, adj. not to be weighed; ú. gull, Stj. 571.

ú-væginn, adj. unyielding, headstrong, Fms. ii. 33, Ísl. ii. 203, Nj. 16; ólmr ok ú., MS. 655 xiii. A. 2.

ú-vægr, adj. (also of-vægr), headstrong; grimmr ok ú., Fas. i. 55.

ú-væll, adj. guileless, Ld. 30.

ú-væni, n. a maim or bodily hurt; veita e-m ú., N.G.L. i. 74; sá er fyrir ú. varð, Js. 36, N.G.L. i. 69:

ú-vænis-högg, n. a maiming blow (?), Grág. ii. 154.

ú-vænkask, að, dep. to grow worse, of one’s chance or success; þykkir jarli ú. sitt mál, Fms. xi. 134.

ú-vænliga, adv. with small chance of success, Fs. 10; horfa ú., to look hopeless, Nj. 187, Fms. iv. 156.

ú-vænligr, adj. leaving little hope of success, Rd. 278; ú. mál, Eg. 336.

ú-vænn (ú-vánt, Orkn. 14), adj. hopeless, with little chance of success; úvæn ætlan, Fms. vii. 30; úvænt ráö, xi. 21; úvænt efni, Nj. 164, v.l.; Egill segir at þat var úvænt (little chance) at hann mundi þá yrkja mega, Eg. 606; þótti honum sér úvænt til undan kvámu, 406: not to be expected, not likely, þykki mér úvænna, at hann komi skjótt á minn fund, Fms. ii. 113. xi. 94:

ú-vænst, most unlikely, Gísl. 62: of persons, vér erum til þess eigi úvænni, en þeir menn er þat hefir hendt, Fms. viii. 286: neut., úvænt, e-t horfir úvænt, looks hopeless, Eg. 340; horfa úvænna, Fms. v. 250.

ú-væra and ú-værð, f. restlessness,

ú-væri, f. uneasiness, itch; úværi hleypr um allan búkinn, Fb. i. 212:

ú-væru-teigr, m. a ‘strip of disturbance,’ a close of land overrun by strange cattle; ef maðr á beiti-teigu í annars manns landi, þá er fimm aura sé verðir eða minna fjár, ok heitir sá ú., Grág. ii. 227.

ú-værr, adj. restless, fierce; grimmir ok úværir um allt, Fms. iv. 22: uncomfortable, göra e-m úvært, Ld. 140; er úvært at búa þar sem lágt liggr, Fms. vi. 136; úvært er mér, I feel uneasy, Grett. 100 new Ed.

ú-vættr, f. an ‘unwight,’ evil spirit, ogress, monster (Germ. unbold), Fms. v. 164; allar úvættir hræðask hann (Thor), Edda; trolla gangr ok úvætta, Fms. ii. 185: in later MSS. used masc., but less correctly, Fas. ii. 111; þessum úvætti, i. 60; þessir úvættir, Fms. xi. 279.

ú-yfirfæriligr, adj. impassable, Ld. 46.

ú-yfirstigligr (ú-yfirstíganlegr, Stj. 377), adj. insurmountable, 623. 11, Fas. iii. 665.

ú-ymisliga, adv. invariably, 677. 8.

ú-yndi, n. a feeling restless, irksomeness, feeling unhappy in a place; segja sumir at hón hafi tortýnt sér af ú., Sd. 191; hefir vætr meirr til úyndis hagat enn þá, Bs. i. 79; ú. reikanar, 655 xxvi:

ú-yndis-órræði, n. pl. a dire expedient, a last emergency; hörð verða úyndis-órræðin, Fas. iii. 522; ef gerði það í óyndis-órræðum, or, það eru óyndis-órræði = ‘malum necessarium.’

ú-þakklátr, adj. ungrateful, Sturl. i. 149.

ú-þakklæti, n. unthankfulness, ingratitude.

ú-þakknæmr, adj. unthankful, Al. 36.

ú-þarfi, adj. needless, wanton, Fs. 46: as subst. needlessness, wantonness; það er óþarfi, ’tis not wanted! það er óþarfi fyrir þig, it was a wanton deed.

ú-þarfliga, adv. needlessly, uncomfortably; búa e-m ú., to make it uncomfortable to one, Fms. v. 86.

ú-þarfligr, adj. uncomfortable, Fms. viii. 404, v.l.

ú-þarfr, adj. unsuitable, useless, Fms. vii. 123, Fs. 48: doing harm, Ó.H. 209, Fms. vi. 129, 276, Nj. 58; tíðindi mikil ok úþörf, bad news, Finnb. 316.

ú-þefjan, n. an ‘unsmell,’ stench, Fms. x. 379.

ú-þefr, m. a stench, foul smell, Fb. i. 259, Pr. 472, Stj. 91.

ú-þekkiligr, adj. repulsive (Dan. utækkelig), Ld. 214: disagreeable, Lv. 75, Fas. ii. 453: unrecognisable, mod.

ú-þekkr, adj. disagreeable, 655 xiii; flestum mönnum ú., Lv. 45; mér er úþekkt, at honum sé þannig fagnat, Bs. i. 537: unmanageable, unruly, e.g. of a horse, (mod.)

ú-þekt, f. a dislike, Fms. xi. 329: a disgusting thing, an offensive smell, sight, or taste, Stj. 612, Bs. i. 316, Fms. iv. 57; unruliness, mod.:

ú-þektar-för, f. a hateful journey, Sturl. i. 15:

ú-þektar-ligr, adj. offensive, disgusting, Fas. ii. 150, v.l.:

ú-þektar-svipr, m. a slight, offence; sýna e-m ú., Fb. iii. 449.

ú-þerrir, m. wet weather:

ú-þerri-samr, adj. wet; sumar ú., Eb. 260.

ú-þessligr, adj. not like that, quite unlike; eigi úþessligr, Fms. vi. 376, Karl. 492.

ú-þingfærr, adj. unable to go to the þing, Íb. 17.

ú-þínsligr, adj. ‘unthine-like,’ unworthy of thee, Ísl. ii. 198.

ú-þjáll and ú-þjálgr, adj. hard, stubborn, unmanageable.

ú-þjóð, f. [cp. Dan. utyske = Germ. unhold], evil people, rabble, devils, Vellekla, Fas. ii. 396:

ú-þjóða-lýðr, m. a rabble.

ú-þjófligr, adj. not likely to be a thief, Fms. v. 330.

ú-þokka, að, to disparage; ú. fyrir e-m, Fms. vi. 6; úþokkask við e-n, to hate, dislike a person, Fms. ii. 145, Sturl. iii. 12.

ú-þokkaðr, adj. disliked, abhorred, Fms. i. 12, vi. 282, vii. 251, 303; mér er úþokkat til þeirrra, I loathe them, i. 302, Gísl. 5; frændum Odds var allt óþokkat til hans, Bs. i. 710.

ú-þokki, a, m. a disgust, dislike, disfavour, Fms. x. 27; fá úþokka e-s, Js. 46; öfund ok ú., Rb. 390, Vápn. 13, Fs. 140; at þokka eðr úþokka, favour or disfavour, Hom. 135; láta vaxa úþokka við e-n, Nj. 107, Korm. 198; offensiveness = úþekt, Bs. i. 340; of a person, a miser, (mod.):

ú-þokka-dæl, f. a filthy hollow, Sd. 191:

ú-þokka-ferð, f.; fara ú., to make an unpleasant journey, Háv. 39:

ú-þokka-gripr, m. a nasty thing. Fas. i. 56:

ú-þokka-ligr, adj. nasty, Fas. ii. 453; dirty, nasty, Hrafn. 8:

ú-þokka-svipr, m. a frowning mein, cross countenance, Fs. 31:

ú-þokkasæll, adj. hated, Eg. 484, Fms. vi. 6, Ísl. ii. 125, Fs. 28, 67, Eb. 290:

ú-þokka-vísa, u, f. an obscene ditty, Fms. iii. 23.

ú-þolandi, part. intolerable, Grett. 94, Orkn. 420 new Ed.

ú-þolanligr, adj. id., Bs. i. 746.

ú-þoli, a, m. restlessness: the name of a magical Rune, Skm.

ú-þolinmóðr, adj. impatient, Hom. 73, passim.

ú-þolinmæði, f. impatience, Hom. 73.

ú-þolinn, adj. unenduring, Fms. v. 344.

ú-þorstlátr, adj. not causing thirst, slaking thirst, Landn. 34.

ú-þrifinn, adj. unthrifty, sluggish, Grett. 144 A; ú. ok eljanlauss, ú. ok dáðlauss, Al. 100, 106, Stj. 212: mod. dirty, sluttish.

ú-þrifnaðr, m. slothfulness, sluggishness, Fær. 193, Fas. iii. 30, Stj. 97.

ú-þrjótandi, part. inexhaustible, Th. 5.

ú-þrjótanligr, adj. (ú-þrjótanliga, adv.), never ceasing, Sks. 523, 632.

ú-þrjózkr, adj. not refractory, Fms. v. 316.

ú-þroskligr, adj. not strong, weakly, Finnb. 218.

ú-þrotanliga, adv. incessantly, Mar.

ú-þrotinn, part. never ceasing, Fbr., Sks. 604.

ú-þrotligr, adj. never ceasing, never failing, Sks. 523, 604 B, 633, Fbr. 24.

ú-þrotnandi, ú-þrotnanligr, = úþrot-ligr, Eluc. 55, Mar., Dipl. ii. 14, Sks. 604.

ú-þróttligr, adj. not stout, feeble, Hkr. i. 46.

ú-þrútinn, part. not swoln, Nj. 209.

ú-þrælsligr, adj. not like a thrall; ú. augu, Fas. i. 22.

ú-þurft, f. a scathe, harm, Ísl. ii. (in a verse), Fms. iii. 53, Landn. 148, Eg. 738:

ú-þurftar-maðr, m. an ill-doer, offender, Sks. 335.

ú-þveginn, part. unwashed, Dipl. v. 18, Landn. 97 (Eb. 10): as a nickname, Nj. 7, Landn. 232.

ú-þveri, a, m. a scab, skin disease; sló út um hörund hans ryfi ok úþvera, Bs. i. 181:

ú-þvera-samr, adj. scabbed, Bs. i. 182 (Fb. i. for úveri read ú-þveri);

mod. úþverri means filth, dirt:

ú-þverra-legr, adj. filthy,

ú-þykkja, u, f. = úþykt, Fms. iv. 109, Sturl. iii. 272; dislike, ill-will, Skálda, Stj. 520.

ú-þykkr, adj. not thick, Sks. 429.

ú-þykkt, f. discord, Nj. 169, Sturl. i. 79 C; dislike, Lv. 79, Fas. iii. 67.

ú-þyrmiliga, adv. roughly, cruelly, harshly, Rd. 257, Fas. i. 461, Hom. 155.

ú-þyrmiligr, adj. unmerciful, harsh, Fs. 31.

ú-þyrmir, m. a merciless man; þú úþyrmir ok vægðarlauss stormr, Bær. 5:

a pr. name, Landn.

ú-þyrmsamliga, adv. in an unmerciful manner, Grett. 154.

ú-þyrstr, adj. not thirsty, Nj. 43, v.l.

ú-þýðligr, adj. harsh, cross-tempered, Fbr. 77.

ú-þýðr, adj. unfriendly, rough, Hkr. i. 28; ú. ok údæll, Fms. vii. 175; grimmr, ú. ok fálátr, i. 9.

ú-þægð, f. crossness, restiveness.

ú-þægiligr, adj. disagreeable, Sturl. iii. 260.

ú-þægja, ð, to trouble, vex. Fas. iii. 196.

ú-þægr, adj. unacceptable; úþæg bæn, Greg. 53: unruly, hann er óþægr.

ú-þökk, f. an ‘unthank,’ reproach, censure, Ísl. ii. 383, Hkr. ii. 305, Fms. ix. 432.

ú-þörf, f. = úþurft; e-m til úþarfar, Landn. 148 (v.l.), Hom. 159.

ú-œðr, adj. [vaða], not passable on foot, of a stream; vötn óœð óknóm mönnum, Bs. i. 349.

ú-æðri, compar. lower in rank; úæðri bekkr, Nj. 34, Eg. 547, Fms. iv. 439, x. 70; enn úæðri kraptr, 677. 5.

ú-æfi, f. an evil age, Sks. 348.

ú-œll, adj. [ala, ól], a law term; skógar-maðr úæll, an outlaw that must not be fed, Grág. i. 88, passim, Nj. 110.

ú-æpandi, part. uncrying, Fms. ii. 186.

ú-ærr, adj. not mad, Grág. (Kb.) i. 167.

ú-æti, n. an uneatable thing, not fit for human food, Fms. x. 249, Ver. 45.

ú-ætr, adj. unfit to be eaten, Ver. 8, K.Þ.K. 134.

ú-öld, f. a bad season, famine, Ann. 975, Lv. 17: an unruly time, riot, uproar, in

ú-aldar-flokkr, m. a band of rovers, Eb. 312, Fms. xi. 242, Hkr. ii. 357:

ú-aldar-maðr, m. a rover, villain, Sturl. i. 61:

ú-aldar-vetr, m. a famine-winter, Landn. (App.) 323.

ú-ölmusu-gjarn, adj. uncharitable, Fms. ii. 118.

ú-ört, n. adj. not profusedly, hesitatingly, Skv. 3. 60.

ÚA, pres. úir, pret. úði, to swarm; hvert vatn úði af fiskum, Eg. 134 (Cod. Wolph.): in mod. usage, úði, það úir og grúir.

úð, f., qs. hugð, contracted [A.S. hyde], the mind, but only existing in compds, harð-úð, íll-úð, létt-úð, úlf-úð, var-úð, etc., qs. harð-hugð, etc.

úði, a, m. [a corruption for úr, q.v., changing r into ð, as in freðinn from frerinn], a drizzling rain, freq. in mod. usage.

-úðigr, adj. minded; harð-úðigr, létt-úðigr, íll-úðigr, etc.

úfat, n. part. roughened, edged; only in the phrase, það er svó úfað, eg veit hvernig það er úfað, I know all its rough edges, all its difficulties, of matters troublesome or of fishing in troubled waters.

ÚFR, m. a roughness, rough edge, e.g. on a board being shaped by an adze, also of ruffled hair, as when stroked backwards; hann sá járnloku eina, þar hafði komit högg í mikit ok reis á röndinni úfr hvass, Fas. iii. 380.

2. metaph. roughness, hostility; risu þegar miklir úfar á með þeim, Sturl. iii. 178; ok get ek at stórir úfar rísi á með oss, Fb. iii. 450; settu Gíslungar nokkut úfa (acc. pl.) við honum, Ísl. ii. 314: the metaphor taken from a wild beast bristling its hair.

II. the uvula, mid. H. G. uwe; fékk hann sár lækni at skera sér úf, … ok skar meira af úf jarlsins enn hann hafði ætlat, Fms. iii. 31, 32, and freq. in mod. usage.

úfr, adj. ruffled, rough; svá úfr ok þrjótr, at allir þurfi til at ganga, N.G.L. i. 335; úvar ’ro dísir, the fairies are wrath, Gm. 53.

úfr, m. a bird, perhaps the widgeon or whewer; sá hann einn úf í limum eins nálægs trés, Post. (Unger) 69, elsewhere the word occurs only in Edda (Gl.), and perhaps in the compd vallófr, q.v.

ú-kvæði, n. pl. (p. 662, col. 2), = Lat. ne-fas; eru þat ókvæði að hugsa, að …, Vídal. i. 320.

úla, að, to howl (?), a doubtful ἅπ. λεγ.; ef maðr skerr hár af höfði manns eða úlar (whistles?) honum nökkut til háðungar, Grett. ii. 131 A; see ýla.

úlbúð, f., see úlfúð.

úldinn, adj. decomposed, putrid.

úldna, að, [ulna, Ivar Aasen], to rot; rotna ok úldna, Stj. 268–273, passim in mod. usage.

úlfaldi, a, m. [Ulf. ulbandus = κάμηλος; A.S. olfend; Hel. olvunt; O.H.G. olpente; from the Gr. ἐλεφάς, -άντος, although in an altered sense]:

—a camel, Stj., Greg. passim; the word occurs as the nickname of a man early in the 11th century, Fms. vi. (Brynjólfr úlfaldi); it is still in full use in Icel., hægra er úlfaldanum at ganga í gegnum nálar-augað enn ríkum manni at komast í Guðs ríki, Luke xviii. 25; hann tók tíu úlfalda … af síns herra úlföldum … hún segir drekk þá, eg vil og gefa þínum úlföldum að drekka, Gen. xxiv. The word ‘camel’ has never been adopted in the Icel.

úlf-garðr, m. a wolf-pit, Gþl. 457, v.l.

úlf-gi = úlf-gi; úlfr (q.v.), with a neg. suffix, Ls. 39.

úlf-grár, adj. wolf-grey, Fær. 48; úlfgrátt hár, Eg. 305, cp. Ad. 7.

úlf-hamr, m. a wolf’s skin, referring to the superstition of men turning into a wolf’s shape, Fas. i. 130; cp. hamr: also a nickname, Hervar S.

úlf-hanzki, a, m. a glove of wolf-skin, used by a sorceress, Fas. i. 50.

úlf-héðinn, m. a wolf’s skin: a pr. name, Úlf-héðinn, Landn.:

also as an appellative of berserkers wearing wolf-skins, Hornklofi,—at ‘berserkja’ reiðu vil ek spyrja …?—answer, ‘úlfhéðnar’ heita, cp. þeir berserkir er úlfhéðnar vóru kallaðir, Fs. 17.

úlf-hugaðr, adj. ‘wolf-mooded,’ fiery, Skv. 2. 11.

úlf-hugr, m. a wolf’s mind, = úlfúð; ú. sá er þér þótti dyrit hafa á okkr, Fas. ii. 172.

úlf-hvelpr, m. a wolf’s cub, Fas. i. 181.

úlf-íði, n. a wolf’s lair (cp. bjarnar-híði), Hkv. 1. 16.

úlf-liðr, m. the wolf’s joint, i.e. the wrist, see the story of Ty and the Wolf Fenrir, Edda 20,—‘then bit he (the wolf) the hand off, whence it is now called wolf’s joint (the wrist):’ the word is often spelt as above, e.g. Gullþ. 59, Fms. i. 166, Nj. 84, 262 (Cod. 468 in both instances gives ‘aulflið’). This etymology, although old, is quite erroneous, for the word is derived from oln- or öln-, see alin (p. 13, col. 2); the true form being öln-liðr, q.v.

ÚLFR, m., úlf-gi, Ls. 39; [Ulf. wulfs; A.S. and Hel. wulf; Engl.-Germ. wolf; North. E. Ulf-, in pr. names, Ulpha, Ulverston; Dan.-Swed. ulv; cp. Lat. lupus and vulpes; Gr. λύκος]:

—a wolf, Grág. ii. 122; lýsa þar vígi, … kallask hvárki úlfr né björn nema svá heiti hann, N.G.L. i. 61; úlfa þytr mér þótti íllr vera hjá söngvi svana, Edda (in a verse); úlfa hús, wolf-pits, Gþl. 457: freq. in poets, where ‘to feed the wolf,’ ‘cheer the wolf’ are standing phrases, see Lex. Poët.: a warrior is hence called úlf-brynnandi, úlf-gæðandi, úlf-grennir, úlf-nestir, úlf-seðjandi, úlf-teitir, i.e. the refresher, cheerer, … gladdener of the wolf; úlf-vín, wolf’s wine, i.e. blood, Lex. Poët.

2. sayings, fæðisk úlfr í skógi, the wolf is born in the wood, Mkv.; etask af úlfs munni, and úlfar eta annars eyrindi, see eta (2. δ); eigi hygg ek okkr vera úlfa dæmi, at vér mynim sjálfir um sakask, Hðm. 30; fangs er ván at frekum úlfi, see fang (III. 4); auðþekktr er úlfr í röð; þar er mér úlfs ván er ek eyru sé’k, I know the wolf when I see the ears, Fm. 35, Finnb. 244; hafa úlf undir bægi, evidently from the fable of the wolf in sheep’s clothes; sem úlfr í sauða dyn, Sd. 164; ala e-m úlfa, to breed wolves to one, brood over evil; spyr ek þat frá, at Danir muni enn ala oss úlfa, Fms. viii. 303, Kormak; sýna úlfs ham, to appear to a person in a wolf’s skin, i.e. savagely; eigi heldr þykkisk eg honum eðr öðrum fátækum prestum þann úlfs ham sýnt hafa, at þeir megi eigi mér opinbera neyð sína, H.E. iii. 438 (in a letter of bishop Gudbrand); hafa úlfs hug við e-n, má vera at Guðrúnu þykki hann úlfs hug við okkr hafa, Fas. i. 211; skala úlf ala ungan lengi, Skv. 3. 12; annas barn er sem úlf at frjá, Mkv.; úlfr er í ungum syni, Sdm. 35: for legends of were-wolves cp. Völs. S. ch. 8.

3. úlfa þýtr, howling; þær báðu honum ílls á móti, var inn mesti úlfa þytr (wailing) til þeirra at heyra, Grett. 98; finnr Sigmundr menn ok lét úlfs röddu, Fas. i. 131; úlfum líkir þykkja allir þeir sem eiga hverfan hug, Sól. 31.

II. in poets, wolves are the ‘steeds’ on which witches ride through the air during the night, Edda. At nightfall wizards were supposed to change their shape, hence the nickname kveld-úlfr, evening wolf, of a were-wolf; in Icel. the fretful mood caused by sleepiness in the evening is called kveld-úlfr; thus the ditty, Kveldúlfr er kominn hér | kunnigr innan gátta | sólin líðr sýnisk mér | senn er mál að hátta, Icel. Almanack 1870; or, Kveldúlfr er kominn í kerlinguna mína, the evening wolf has entered my child, a lullaby, Sveinb. Egilsson’s Poems, cp. en dag hvern er at kveldi kom, þá görðisk hann styggr, svá at fáir menn máttu orðum við hann koma; hann var kveld-svæfr, þat var mál manna at hann væri mjök hamramr, hann var kallaðr Kveldúlfr, Eg. ch. 1. In the mythology there is the wolf Fenrir, Edda; whence Úlfs-bági, the ‘Wolf’s foe’ = Odin, Stor.; Úlfs-faðir, the Wolf’s father = Loki, Ls.: mock suns were imagined to be wolves persecuting the sun, Gm. 37; hence in popular Icel., úlfa-kreppa, u, f. ‘wolf-strait,’ when the sun is surrounded by four mock suns (sól í úlfa kreppu), Ísl. Þjóðs. i. 658.

III. freq. in pr. names, Úlfr, Úlfarr, Úlf-hamr, Úlf-héðinn, Úlf-ljótr, Úlf-kell; women, Úlf-hildr, Úlf-eiðr, Úlf-rún; esp. as the latter part in men’s names, being then sounded (and often spelt) -ólfr, Ás-ólfr, Auð-ólfr, Bót-ólfr, Brynj-ólfr, Björg-ólfr, Eyj-ólfr, Grím-ólfr, Ing-ólfr, Ís-ólfr, Herj-ólfr, Þór-ólfr, Þjóð-ólfr, Stein-ólfr, Rún-ólfr, Ljót-ólfr, Örn-ólfr, Móð-úlfr, etc.: contracted are, Snjólfr = Snæ-úlfr, Hrólfr = Hróð-úlfr, Sjólfr = Sæ-úlfr, Bjólfr = Bý-úlfr = A.S. Beowulf (Bee-wolf, i.e. honey-thief, a name of the bear, from popular tales, in which the bear, being fond of honey, is made to rob hives; the name has of late been thus explained by Mr. Sweet).

úlfúð, f., in Icel. now sounded úlbúð, and so spelt, Stj., Sturl., Eg. l.c., ‘wolf’s mood,’ savageness; enn er Halli fann þat sló hann á sik úlfúð ok íllsku, Eb. 114; hann er fullr upp úlfúðar (úlbúðar, v.l.), Eg. 114; tóku menn þegar at reisa úlfúð í móti, Fms. v. 102; sakir þeirrar úlbúðar er faðir hans hafði á Davíð, Stj. 473; þó var úlbúð ærin í ambhöfða brjósti, Sturl. i. 35 (in a verse).

úlf-viðr, m. [Norse ulv-ved], privet, Lat. viburnum, Edda (Gl.)

úlpa, u, f., see ólpa.

ú-magi, a, m. [mega], a helpless one, who cannot maintain himself, a law term, relating to the duty of maintenance; it included children, aged people, men disabled by sickness, paupers, etc.; maðr hverr til þess hann er fimtán vetra, þá er hann ómagi, N.G.L. i. 168; sinn ómaga á hverr fram at færa, Grág. i. 232; óðr maðr er ú. arfa síns, Js. 26; ef þræll verðr ú. af bardögum, Grág. ii. 155: the saying, úmæt eru ómaga orð. Gísl. 5; sveitar-ómagi, a pauper, a charity-boy or girl; úmaga aldr, meðan (the children) þau eru á ómaga aldri, Grág. i. 240; vera af ómaga aldri, to be grown up, Dipl. v. 3; ómaga bálkr, a section in the law, Grág. i. 230 sqq.; ómaga eyrir, the money of a minor, 176; ómaga bú, ómaga lýsing, Grág. (Kb.); ómaga skipti, ómaga sök, Grág. i. 264; ómaga tíund, K.Þ.K. 156; ómaga verk, Jb. 255; ómaga vist, Dipl. v. 5.

compds:

ómaga-lauss, adj. having no ómagi to sustain, Grág.

ómaga-maðr, m. a person who has many ómagar to sustain, Grág.

ómaga-mót, n. a law term, of the case in which a person maintains an ómagi until he becomes destitute himself, Grág. i. 289.

ú-megð, f. the state of being úmagi, but also as collect. term = úmagi, of the people themselves; börn í úmegð, Js. 60; meðan erfingjar vóru í ú., whilst the heirs were in infancy, Fs. 65; enda sé dóttir þeirra í ú., Grág. i. 172; þóttisk hón svá helzt mega forðask ú. sína, Rb. 237; fyrir ómegðar sakir, K.Þ.K. 116; eitt haust er fundr fjölmennr at Skörðum, at tala um hreppa-skil ok ómegðir manna, Lv. 17; þeir skiptu ok ómegð, þat vóru börn tvau, Gísl. 17; hann lét eptir ú. aðra, Fs. 140; ok þat var þá siðvandi nökkurr er land var allt alheiðit, at þeir menn er félitlir vóru en stóð ú. mjök til handa létu út bera börn sín, ok þótti þó ílla gört ávallt, Ísl. ii. 198; ómegðar-bú, K.Þ.K. 90; ómegðar-maðr = ómagamaðr, Eb. 164.

ÚR, n. [cp. Swed. ur-væta, ur-väder], a drizzling rain; úr eða dögg, Stj. 531; úri þafðr, of the sea-serpent, Bragi; var þoka yfir héraðinu, vindr af hafi ok úr við (úr-viðri?), Ísl. ii. 308; er þá létt af allri sunnanþokunni ok úrinu, Hrafn. 8; þá héldi yfir þannig úr þat er af stóð eitrinu, Edda i. 42 (Cod. Worm.; oc þat = or þat = úr þat, Ub. l.c.): a remnant is in the mod. phrase, það er ‘úr’ honum, it rains; cp. also úr-koma and úði.

ÚR, prep., see ór, pp. 472, 473: in compds,

úr-eldast, ð, to become obsolete,

úr-hættis, adv. out of season, too late; það er ekki ú. enn.

úr-kast, n. offal,

úr-kula, in úrkula-vonar, see örkola.

úr-kynja, adj. degenerate.

úr-lausn, f. a small gratuity; göra e-m ú., to make one a small concession.

úr-ræði, n. an expedient.

úr-skurða, að, to decide.

úr-skurðr, m. a decision.

úr-slit, n. a final end.

úr-tíningr, m. pickings.

úr-tölur, f. pl. dissuasions.

úr-val, n. a picked thing.

úr-vinda, see órvinda.

úr-þvætti, n. a wash.

úr-ætta, adj. degenerate.

úr-drifinn, part. foam-besprent, of a ship, Edda (in a verse).

úr-felli, n. = úrkoma.

úrig-hlýra, adj. wet-cheeked, weeping, Gh. 5.

úrigr, adj. [úr], wet; úrgan stafn, Hkv. Hjörv. 15; úrgu barði, Orkn. (in a verse); úrga strönd, Fms. xi. 307 (in a verse); úrgar brautir (cp. Homer’s ὑγρα κέλευθα), Rm. 36; úrig fjöll, Skm. 10, Hðm. 11; úrgum hjörvi, Ad. 4.

II. qs. örigr, and quite a different word, ill-tempered, vicious; hann görðisk úrigr viðr-eignar, Ld. 54; graðfé varð úrigt ok görði mikit um sik, Fb. i. 545; stafkarl svá íllr ok úrigr at ekki láti úgjort, 211.

úrig-toppi, a, m. dewy-mane, poët. epithet of a horse, Nj. (in a verse).

úr-íllr, adj. [úrigr and íllr], fretful, esp. from want of sleep; hann er ú. af svefni.

úr-koma, u, f. rain, freq. in mod. popular usage, esp. of a mild rain.

ÚRR, m., gen. úrar, [Germ. ur-ochs; Lat. urus], the urus or ur-ox;

úrar-horn, an ur-ox horn, Fas. iii. 616: as a nickname, Ó.H.

úr-ván, f. a poët. name of the clouds, Alm.

úr-væta, u, f. = úrkoma, Fb. ii. 222.

ú-skap, n. ‘unshape,’ shapelessness, deformity; með úskapi, þér hafit málit meirr til búit með úskapi enn eigi sé spjöllin á, Glúm. 347: spleen, madness, æði ok úskap, Hom. 113; hugr heitir úskap, Edda 110.

úskaps-maðr, m. an ill-disposed person, Sturl. ii. 149.

II. in plur., úsköp, evil spells, imprecations: the saying, hlæja skyldi at ósköpunum en ekki fyrir þeim verða, see skap (B); ganga þó ríkt úsköpin er sonr verðr föður sínum at dauða, Al. 129; þeir menn er fyrir úsköpum verða, þá valda því íllar nornir, Edda 11; kvað íllar vættir því snemma stýrt hafa eðr úsköp, Korm. 240; at fyrir-koma þeim úsköpum er Þorveig hefði á lagt ykkr Steingerði, 208; úskapa verk, Fas. iii. 406: in mod. usage, ósköp and óskapa = immensely, awfully; ósköp fallegt, an enormity; það er ósköp að vita til þess!

úr-svalr, adj. wet-cold, Hkv. 2. 42; úrsvalar unnir, 2. 11; úrsvöl Gýmis völva, Edda (in a verse); úrsvölum munni, Grett. (in a verse), of the eddying stream.

úr-þveginn, part. wave-washed, Hallfred.

ú-svifinn, adj. coarse, impudent (prop. ‘unclean?’), Fb. i. 216:

ú-svífni, f. impudence.

ú-svifr (not úsvífr), adj. (the r is radical); [the latter part, which only exists in this and the following compds, answers to A.S. syfer, O.H.G. subar, Germ. sauber, Engl. sober, Lat. sobrius, meaning clean; úsvifr = A.S. unsyfre]:

—prop. unsober, unclean, but only used in a metaphorical sense.

2. ‘unwashed,’ coarse, overbearing; Austmenn vóru heldr úsvifir, Sturl. ii. 233; úsvifir ok íllorðir, Fms. iii. 143; hann var úsvifr við sér minni menn, Eb. 42; ú. ok harðgörr, Fas, ii. 470: Ósvifr and Úsyfr (not Ósvífr, for vi changes into y, not ví), Landn., Ld., Sturl. (Ósvifr the Wise).

ú-svifrandi, part. polluting, a ἅπ. λεγ. in Haustl. as an epithet of the giant Thiazzi in an eagle’s shape; ú. Ása, the defiler of the gods (?).

ÚT, adv., compar. útarr, superl. útarst, and later form yzt; [Ulf. and A.S. ût; Engl. out; Scot. b-ut; O.H.G. ûz; Germ. aus, qs. auz; Dan. ud]:

—out, towards the outer side (of a door, outskirt, circumference), opp. to inn, q.v.; út eptir ánni, Eg. 81; út ok inn með hverjum firði, 48; út með sjó, 746; út eptir firði, 87; inn til Leirulækjar, ok út til Straumfjarðar, 140; út eða inn, Nj. 104; kalla mann út, out of doors, 17; sjá út, to look out, Ld. 148; út þær dyrr, Sturl. i. 178; út ór, out of, out from, Nj. 182; út munninn, out of the mouth, Fms. vi. 351; snúa út, to turn out, Mar.; út þar, out there, Eg. 394; þangat út, out there, Fms. x. 400; stíga á skip út, Ld. 158; bera fé á út, on board, Eg. 98; garðr var í túninu meirr út (farther out) á völlinn, Háv. 53: of time, út Jól, ‘Yule out,’ all through Yule, Pm. 104; vetrinn út, sumarit út, throughout the winter, summer; láta út, to stand out to sea, Band. 39.

2. as a naut. phrase ‘út’ often means going out to Iceland from Norway (cp. útan); far þú til Íslands út, Eg. 475; koma út hingat, Grág. (Kb.) ii. 211; and simply, koma út, Nj. 4, Ld. 230, Eg. 339, passim (út-kváma); eigu þau börn arf at taka út hingat, out here, i.e. here in Iceland, Grág. i. 181: = úti, út á Íslandi, Ld. 254: then of other far countries, fara út til Jórsala, Fms. vii. 199; þeir menn er farit höfðu út með Skopta (i.e. to Palestine), 74: also of going to Rome, ix. 412: út (= úti), á Serklandi, Hom. 130; út í París, Fms. x. 58.

3. with verbs; brenna út, to burn out, Bárð. 180; út-brunninn, out-burnt: lúka út, to lay out, Dipl. ii. 12; bjóða út liði, to levy (út-boð); taka út, to take out (money), iv. 7; leika vel, ílla út, to treat well, ill, Fas. i. 90; dauðr út af, dead out and out, 65.

II. compar. farther out; finna hval útarr, Grág. (Kb.) ii. 130; sitja útarr, of a fisherman, Edda 35; ganga útar eptir húsi, from outside inwards, Ld. 16, 200, Fms. vi. 102; sat hann útar frá Höskuldi, towards the door, Nj. 50; þar útar frá, Eg. 206, 547.

III. superl. utmost; þar eru netlög útarst, Grág.; þaðan frá sem fyrvir útarst, ii. 380; yzt í annan arminn, Fms. vi. 315; hann hafði yzt loðkápu, he wore it outermost, i. 149.

út-altari, a, m. the low altar, Vm. 58, Dipl. v. 18.

útan, [Ulf. ûtana = ἔξωθεν], from without, from outside; gengu þeir útan brygginna, they went up by the pier (from the sea), Fms. ii. 281; ok er þeir sóttu út á fjörðinn, þá réru útan í móti þeim Rögnvaldr, then R. rowed towards them, coming from the outward, Eg. 386; skjóta útan báti, to put out a boat, Nj. 272; fyrir útan (with acc.), outside of a thing, opp. to fyrir innan, 271; útan at Hafslæk, Eg. 711; Strandmaðr útan, a man from the Out-Strand, Sturl. ii. 205; útan ór Þrándheimi, Fms. i. 36.

2. útan denoted the coming from without, of a voyage from Iceland to Norway, for to the Norse traders Iceland was an outlying country; also of a journey from Greenland to Iceland, Grág. i. 211; but the Icelanders also soon came to use it of going out of their own land; ferja e-n útan, fara útan, to go abroad, i.e. from Iceland, passim; fara útan, to go abroad, Grág. i. 99, 181, Nj. 94, Eg. 196, Ld. 230; spurði Þórarinn Glúm hvárt hann ætlaði útan sem hann var vanr, Th. asked G. if he intended to go abroad as he was wont, Nj. 22; meðan hann væri útan, whilst he was abroad, 4; þá var Valgarðr útan, faðir hans, 72, Ld. 254, passim (cp. út): then of other far countries, koma útan af Jórsalaheimi, Fms. vii. 74; útan af Africa, Ver. 51.

II. without motion, outside; útan á síðuna, Hkr. i. 239; útan ok sunnan undir eldhúsinu stóð dyngja, outside, towards the south, Gísl. 15; hón séri því um gammann bæði útan ok innan, both outside and inside, Fms. i. 9; jamt útan sem innan, Grág. i. 392, Greg. 19; þar útan um liggr inn djúpi sjár, Edda; lagðir í kring útan um, Eg. 486; jörðin er kringlótt útan, Edda; poki um útan, with a poke about it outside, wrapped in a poke, Ld. 188; skáli súðþaktr útan, Nj. 114.

III. conj. except, besides (Dan. uden); verðr fátt um kveðjur, útan þeir leggja skip saman, except that they …, Fms. x. 205; eigi skal hann, útan (but) keypti, Gþl. 538; útan heldr, but rather, Stj. 10; útan eigi, 15; engi, útan synir Tosta, Hkr. iii. 170; engi hlutr útan sá einn, Fms. ii. 38: of whole sentences, útan þat skildi, at …, with that exception that, i. 21; fríðr at yfirlitum, útan eygðr var hann mjök, fine-looking, but that he had goggle eyes, Fas. iii. 298; fjögur ásauðarkúgildi, útan hann leysti þá þegar eitt í kosti, Dipl. v. 7; unless, kveðsk eigi við þeim vanbúinn, útan þeir sviki hann, Korm. 202, Fms. vi. 70.

2. without, with acc.; Scot. but, as in the motto of the Macphersons, ‘touch not the cat but the glove;’ útan alla prýði, Stj. 10; útan starf ok erviði, 38; útan frænda ráð, Hkr. i. 232; útan leyfi konungs, Gþl. 115; útan konungs rétt ok aðildar-manna, Orkn. 212; útan aðrar lögligar pínur, H.E. i. 478: gen., útan sætta, Nj. 250, 255; útan allrar saurganar, K.Á. 104; útan orlofs, Jb. 285.

3. outside of; útan kirkjugarðs, N.G.L. i. 352; útan Paradísar, K.Á. 104; útan arkarinnar, Stj.; útan borðs, héraðs, brautar, see B.

4. fyrir útan, outside, off, beyond, with acc.; fyrir útan boðan, Nj. 124; fyrir útan Mön, 271; fyrir útan Þjórsá, Landn. 299, Fms. x. 114; fyrir útan haf, Ver. 39; bar vápna-burð fyrir útan þat skip, Fms. vii. 232; fyrir útan rekkju hennar, Grág. i. 371; vera fyrir útan bardaga, Fms. vi. 137; fyrir útan silfr, gull, except, Grág. i. 397; Sks. 258, Fms. xi. 394, x. 403; fyrir útan leyfi, Sks. 548; fyrir útan allar flærðir, 358; fyrir smala-för útan, except, Grág. i. 147; fyrir þat útan, 139; þar fyrir útan (Dan. desforuden), Fms. iii. 44: as adverb, svá at af gengu nafarnar fyrir útan, Eb. 118; þá menn er land eigu fyrir útan, Grág. (Kb.) ii. 80.

B. In compds, prefixed to gen.:

útan-borðs, [Dan. udenbords], overboard, Sturl. i. 118, Fms. vii. 202, v.l.

útan-borgar, out of town, Mar., Blas. 50, Fms. xi. 160.

útan-bókar, without book; kunna, læra ú., by rote.

útan-brautar, out of the way, left in the cold, Bs. i. 728, MS. 625. 189.

útan-bæjar, outside the town, Arons S. (Bs. i. 517).

útan-fjarðar, outside the firth, Vm. 165, N.G.L. i. 174.

útan-fjórðungs, outside the quarter, Grág. i. 165:

útanfjórðungs-maðr, m. a person living outside the quarter, Grág. i. 96.

útan-fótar (opp. to innan-fótar), on the outside of the foot (leg), Nj. 97, Fas. iii. 357.

útan-garða, outside the yard (house), Grág. ii. 222, 233, Fsm. 1.

útan-garðs, outside the fence, Grág. i. 82, 448, ii. 263, N.G.L. i. 42: outside the farm, Ám. 6, 26.

útan-gátta, out-of-doors, Stj. 436.

útan-hafnarfat, an outer cloth.

útan-hafs, beyond the sea, Stj. 93.

útan-héraðs, outside the district, Js. 92:

útanhéraðs-maðr (útanhéraðs-strákr), m. a man not belonging to the county, Ld. 228, 272, Bs. i. 627.

útan-hrepps, outside the Rape, Grág. i. 293, 447:

útanhrepps-maðr, m. an outsitter, Grág. i. 448, K.Þ.K.

útan-lands and útan-lendis, abroad, Eg. 185, 195, 691, Hkr. ii. 114, Fms. iii. 118, vi. 233, vii. 121:

útanlands-maðr, m. a foreigner, Grág. i. 224, ii. 405:

útanlands-siðir, m. pl. outlandish, foreign manners, Fms. vii. 171.

útan-lærs, outside the thigh, Eg. 298.

útan-sóknar, out of the parish, N.G.L.:

útansóknar-maðr, m. a man not of the parish, H.E. i. 483.

útan-stafs, outside the border; eignir þær er ú. eru kallaðar ok í almenningum eru, N.G.L. i. 125.

útan-steins, outside the stone, Fas. i. 514.

útan-sveitar, out of the sveit:

útansveitar-maðr, m. an alien to the sveit, Fs.

útan-þinga, outside the parish, Pm. 47.

útan-þings, outside the þing (the place), N.G.L. i. 63:

útanþings-maðr, m. a man of another district, Grág. i. 85.

útan-ferð, f. a journey abroad, Nj. 41, 281, Ísl. ii. 214, Ann. 1290, Bs. i. 510, Grett. 100 new Ed.; útanferða-laust, Sturl. iii. 264.

útan-för, f. = útanferð, Clem. 48, Bs. i. 503, 506.

útan-stefning, f. a summons abroad, from the king of Norway to a person in Icel., Bs. i. 503, D.I. i. 635.

útan-verðr, adj. outward, outside; í útanverðri höfn, Fms. iv. 302; í útanverðum kirkjugarði, Eg. 770; í útanvert Digranes, 193; réttsýni upp í Hraukbæjar-grafir útanverðar, Dipl. v. 19; til kórs útanverðs, Symb. 57.

út-arfi, a, m. an ‘out-heir,’ distant heir, not in the direct line, K.Á. 54, Gþl. 226.

útarla = útarliga, Fms. viii. 71, K.Þ.K. 40.

útar-liga, adv. ‘outerly,’ far out; sitja, setjask ú., i.e. near the entrance, Fms. ii. 3, Nj. 32; ef ek sit svá lengi ok ú. sem ek em vanr, Edda 35 (of a fisher); útarliga í eyjum, in outlying islands, K.Á. 70; búa ú., N.G.L. i. 14.

út-armr, m. the outer branch, Rb. 440.

útarr, compar. farther out, outer; superl. útarst, outmost; sitja hit næsta útar frá, Nj. 50; hætt var at sitja útarr, farther out seawards, Edda 35; útar frá kórinum, Fms. vii. 278; útarr fyrir annars landi, Grág. ii. 380; færa skip útarr, Hým. 20; útar meirr, ‘outermore,’farther out, Fms. vii. 260: superl., útast við ströndina, viii. 216; þar eru netlög útarst í sæ, Grág. ii. 538; þaðan ór fjöru sem fyrvir útarst, 380.

út-ása, að, to tack out, as a naut. term: hence metaph., útása sig, to make one’s preparations.

út-beit, f. an ‘out-bait,’ grazing, opp. to stall-feeding; góð ú., Eg. 710; ek þarf bæði hey ok ú., Fms. vi. 103.

út-beizla, u, f. sequestration, execution, for fines; sækja e-n út með útbeizlu, N.G.L. i. 249.

út-bita, að; ú. augunum, to turn the eyes in the head, so that the white alone is seen, Fb. i. 566.

út-boð, n., mostly in pl. ‘out-biddings,’ a calling out, levy, conscription, of ships and men, Sks. 27; hafa leigu-laust ok útboða., free from levy, Gþl. 432; synja honum leiðangrs né útboða, 76; hann var opt á sumrum í hernaði ok hafði útboð mikil í landi, … þat var eitt var at jarl hafði útboð mikit sem hann var vanr, Orkn. 40; í því biskups-ríki eru ellifu tigir skipa konungi til útboðs, Fms. xi. 229; ek vil at þú farir sendiferð mína norðr á Hálogaland ok hafir þar útboð, bjóðir út almenning at liði ok at skipum, … þá átti hann þing en sendi menn sína frá sér at krefja útboðsins, Ó.H. 147; útboða-bréf, a writ of conscription, Fms. ix. 297, x. 64; útboða framlag, Sks. 27 B.

út-borði, a, m. the outboard, seaward side; in the phrase, á útborða, Eg. 74, 195, 354, Fms. viii. 138, 417, v.l.

út-borg, f. an ‘out-borough,’ outworks, Fms. ix. 41, x. 153, v.l.

út-brjótr,† m. an outburst, Thom.

út-brot, n. an eruption.

út-brotning, f. an outbreak, Greg. 22.

út-burðr, m. a bearing out; skipleigu, uppburð ok útburð, unloading and freighting, of ships and cargo; útburðar eldr, a fire cast out, Gþl. 377.

2. esp. the exposing of infants (see bera A. III. 2); barna útburðr, Íb. 12: in popular superstition, the spirit of an exposed infant, which is heard in desert places to emit a shrill, piteous cry, hence the Icel. phrase, ‘to cry like an útburðr;’ in the earlier eccl. law, útburðr means the spirit of an infant that died unchristened; börn er eigi fengu skírn skyldi grafa útan við kirkju-garð, en áðr vóru þau grafin fjarri vígðum stoðum sem sekir menn, ok kölluðu fáfróðir menn þá útburði, Bs. i. 687. útburðar-væl, n. a piteous wailing heard in desolate places, of evil foreboding, cp. Maurer’s Volks. 59, and Ísl. Þjóðs. i.

út-búð, f. an outlying shed, D.N. ii. 784.

út-búinn, part. fitted out, Fms. vi. 445.

út-búningr, m. outfittings.

út-byrðis, adv. overboard, Eg. 123, Nj. 125, Fms. ii. 17, vi. 16, xi. 129, Landn. 44, v.l.

út-býta, t, to give alms, N.T.

út-bænhús, n. an outlying chapel, Pm. 99.

út-dalr, m. an outlying valley, opp. to fjalldalr, Valla L. 206.

út-dyrr, n. pl. = útidyrr, Fms. v. 338.

út-eng, f. an outlying field, D.N.

út-erfð, f. an inheritance to the útarfar, Gþl. 458.

út-ey, f. an outlying island, 655 xiii. B. 4, Fms. i. 5, K.Þ.K. 32.

út-eygr, adj. ‘out-eyed,’ goggle-eyed, Sd. 147, Bárð. 165.

út-eyrr, f. an outer-bank, Fms. viii. 316, v.l.

út-fall, n. the ‘out-fall,’ ebbing tide, low water, opp. to at-fall, Eg. 362, 600, Ld. 56, Orkn. 428, v.l.

út-ferð, f. an ‘out-journey,’ journey to a remote, outlying place, e.g. to Palestine, Fms. vii. 75, 160, xi. 351; útferðar saga, the story of a journey to the Holy Land, vi. 355; útferðar skip, a ship for a voyage to the Holy Land, Orkn. 260 old Ed.: = eccl. exodus, Stj. 236, 246: of a journey to Iceland (fara út), útferðar-leyfi, the king’s leave to return to Iceland from Norway, Sturl. iii. 307; heldr mik þá ekki til útferðar, Nj. 112; þeirra manna er ú. eigu, Jb. 156.

út-firðir, m. pl. the outer fjords; útfjarða-maðr, Sturl. ii. 149.

út-firi, f. ebbing; þar er ú. mikil, Eg. 528.

út-fættr, adj. ‘out-footed,’ bandy-legged, = Lat. varus, Fbr.

út-för, f. = útferð; hann sviku Blaku-menn í útfaru, Baut.; út-farar skip, an outward-bound ship, esp. for Palestine, Fms. x. 120, Orkn. 322, 334; útfarar drápa, a poem on a voyage to Palestine, Fms. viii. 207; útfarar-saga, vi. 355: a journey to Iceland, Grág. ii. 408; skal konungr ráða útförum várum, Gþl. 76.

2. as a law phrase, a levy for service out of the kingdom; útfara-bálkr, Gþl.; Íslendingar eru skyldir útfarar með Noregs konungi, Grág. ii. 408; útfara leiðangr, H.E. i. 414.

3. a burial; var hennar útför gör sæmilig eptir fornum sið, Fas. i. 463, Þórð. 59, Pass. 49. 19;

útfarar-minning, a memorial.

út-ganga, u, f. a going out (from a house), Lat. exitus, Sks. 49, Eg. 89, Nj. 200, Fms. ii. 2, ix. 55, Stj. 60: a passage, Fas. i. 14, Eg. 91.

II. a quittance, clearing, payment, discharge; stefna til gjalda ok útgöngu, Grág. i. 184; stefna til útgöngu um féit, 183.

útgöngu-sálmr, m., útgöngu-vers, n. the dismissal hymn or verse.

út-gangr, m. = útganga, Eg. 91.

út-garðar, m. pl. the outer building; færa e-n við útgarða, to throw to the wall, Glúm. 344; þann mann er um útgarða færði (who cast out) alla frændr sína, Gísl. 84.

2. mythol. the ‘out-yard,’ abode of the giant Útgarða-Loki, Edda.

út-gjald, n. pl. a payment, discharge, Fms. ii. 114: an outlay, fine, viii. 127, Bs. i. 751.

út-gjöf (mod. út-gipt, Dan. udgivt), f. an expense, MS. 4. 11.

út-greizla, u, f. a discharge, Nj. 15, Bs. i. 713.

út-grunn (út-grynni, Fas. i. 351), n. ‘out-grounds,’ shallowness of shore, Bs. i. 530.

út-grunnr, adj. shoaling gradually from the shore; þar er útgrunnt, Fms. viii. 317, xi. 241, Gþl. 460.

út-görð, f. an outfitting, of a war expedition, esp. in the old writers used of the force or ships kept at sea for defence of the coast; hafa útgörðir fyrir landi, Orkn. 64; Eyvindr fór þá í vestrvíking ok hafði útgörðir fyrir Írlandi, Landn. 205; þeim mönnum er hér eru í útgörðum með oss, N.G.L. i. 227; göra útgörðir, to serve in the defence, Grág. ii. 409; útgörðar-bólkr, the section of law treating of the levy, N.G.L. i. 96; skyldir ok útgörðir, Fms. vi. 339; hann var í útgörðum ok herferðum Pharaonis, Stj. 198.

2. in mod. Icel. usage, útgerð is a fisherman’s stores of food whilst in fishing-places.

út-haf, n. the out-sea, the main, Al. 113, Rb. 440, Symb. 14, Stj. 64, 74, 82.

út-hafi, a, m. the outlying pasture, Gþl. 368.

út-hálfa, u, f. the outskirts, Stj. 82 (v.l.), 461, Al. 83.

út-heimta, u, f. a craving for payment, Fas. iii. 194, Fb. iii. 316.

útheimtu-maðr, m. a collector, H.E. i. 511.

út-heimting, f. = útheimta, D.N. vi. 238.

út-helling, f. an outpouring, shedding, Skálda, Orkn. 170, Karl. 179, Bs. i. 847.

út-hey, n. the ‘out-hay,’ i.e. hay of the unmanured out-fields, opp. to taða (q.v.), Dipl. v. 18.

úthérað-maðr = útanhéraðs-maðr, N.G.L. i. 88.

út-hlaða, u, f. an outlying barn, Fms. ix. 234.

út-hlaup, n. a raid, sally, excursion, Eg. 98, Fms. vi. 363 (in a verse);

úthlaups-skip, a pirate ship, Grág. ii. 140.

úthlaups-maðr, m. a raider, pirate, Ld. 82, Fs. 3, Grett. 40 new Ed.

út-hluta, að, to share out.

út-horn, n. an outskirt, out-corner; gæta e-s í úthorn, Bs. i. 91.

út-hurð, f. the outer-door, N.G.L. i. 38.

út-hús, n. an out-house, K.Á. 70, Jb. 424.

út-hverfa, ð, to turn inside out.

út-hverfa, u, f. the outside, of a garment.

út-hverfis, adv. outside; sjá ú., to look out, Sturl. i. 117 C.

út-hverfr, adj. turned inside out, Fas. iii. 317.

út-hýsa, t, with dat. to ‘out-house,’ deny shelter to a stranger, Eb. 68, Fms. ii. 225.

út-hýsi, n. an outlying house, Grág. ii. 333, Glúm. 382, Jb. 424.

út-höfn, f. the carrying out (to Iceland); taka dánarfé til úthafnar, Grág. i. 209, ii. 409; úthafnar-maðr, i. 275.

úti, adv. [Goth. ûta; Dan. ude], out, out-of-doors, of place, not of motion; úti eða inni, out-of-doors or in-doors, Eg. 407; hann gékk úti, 754; úti hjá Rangæingabúð, Nj. 3; Gunnarr var úti at Hlíðarenda, 83: úti fyrir dyrum, Orkn. 218; svá sjúkr at hann má eigi úti vera, Grág. i. 9; Ásley frændi hans var þar úti fyrir, there out-of-doors, Fms. xi. 368; liggja úti, to lie in the open air, houseless, esp. of deserts; þeir liggja úti tíu dægr, Gísl. 57; byrgja úti, to shut out, Fms. ix. 281.

2. verða úti, to be lost, perish, in a snow-storm or in a desert; þeir urðu úti á Bláskóga-heiði, Sturl. i. 97.

3. out at sea; vera úti á herskipum, Eg. 16: þeir vóru úti þrjár vikur, they were out on a three weeks’ voyage, Nj. 4; láta í haf ok eru úti aukit hundrat dægra, Gísl. 8; drekka Jól úti, to drink the Yule out at sea, Hornklofi; hafa her úti, to have a fleet out; Vindr höfðu úti her mikinn, Fms. vii. 188; sat hann um sumrum í Þrándheimi ok hafði her úti, i. 63; hann hefir úti ótal skipa, Fas. ii. (in a verse).

4. at an end = Dan. ude, cp. Engl. out and out; nú er úti sá tími, Fms. vi. 304; en sem veizlan var úti, Vígl. 33; er úti vóru Jólin, Band. 37; er úti var bardaginn, Grett. 138; nú er úti (done) at segja um Vitalin, Karl. 204; ok er hón hafði úti söguna, Grett. 48 new Ed.; sem hann hefði úti (finished) sekt sína, 173.

úti-búr, n. an out-house, store-house, Nj. 74, 168, Fms. vi. 106, vii. 214, Þorf. Karl. 404 (Ed. -bú).

úti-dyrr, n. pl. the outer door, Njarð. 376, Grett. 44, 83, 90, 102, 151 new Ed., Sturl. iii. 145.

úti-fé, n. cattle that graze outside in the winter, Ísl. ii. 155.

úti-fugl, m. wild-fowl, opp. to alifugl, Fms. ix. 265, Str. 75.

úti-fylgsni, n. an out-of-doors hiding-place, Jb. 424.

úti-gangr, m. ‘out-grazing,’ grazing out in the winter, Grett. 91 A. útigangs-jörð, f.; góð ú., an estate with a good winter-grazing, Grett. 125 A.

úti-hjallr, m. an outlying shed, A.A. 275.

úti-hurð, f. the hurdle for the outer door, Ísl. ii. 182, Js. 93, Eb. 182.

úti-hús, n. an out-house, Sturl. i. 58, 143.

úti-klukka, u, f. an out-bell, opp. to a church-bell, Vm. 64, Bs. i. 456.

úti-lega, u, f. an ‘outlying’ in the desert, of robbers or highwaymen; fyrir þjófsku eða útilegu, N.G.L. i. 182: of piracy at sea, Eiríkr blóðöx var í útilegu ok í hernaði …, féll Eiríkr í Spaníalandi í útilegu, Fms. x. 385; afla sér gengis í Vindlandi af sínum vinum er honum höfðu í útilegu hollir vinir verit, 394.

compds:

útilegu-maðr, m. an outlier, a highwayman, Fms. vii. 16, Ld. 154; ú. ok íllvirki, Fms. i. 226, Mar.; víkingar ok útilegumenn, Fms. vii. 16, x. 413. In Icel. popular legends, the inland deserts of the island are represented as having hidden valleys, peopled by an older race of men, indeed, a kind of outlaws, called útilegu-menn. The tales referring to them have a special name, útilegumanna-sögur, f. pl., see Maurer’s Volksagen 240, and Ísl. Þjóðs. ii. 160 sqq. The first traces of these legends, so peculiar to Icel., are those of the hidden valley Thorisdale, recorded in Grettla, peopled by a race half men half giants.

útilegu-víkingr, m. a pirate, Fb. i. 69, Fagrsk. ch. 37.

útilegu-þjófr, m. a highwayman, Sturl. i. 61.

úti-seta, u, f. a sitting out, in the open air, esp. of wizards sitting out at night for the sake of sorcery or prophesying; útiseta ok vekja troll upp, N.G.L. i. 19; spáfarar ok útisetur, Gþl. 137; efla útisetu ok leita spádóms, Skíða R. 56; morð, fordæðu-skapi, ok spáfarar ok útisetu, at vekja troll upp ok fremja heiðni með því, 182; cp. sitja úti (see sitja I. 1).

úti-skemma, u, f. an outlying, detached house, Hkr. i. 116, Fas. i. 30.

úti-staða, u, f., eccl. a standing outside a church, as penance, H.E. i. 521, D.N. iv. 187.

úti-verk, n. out-of-door work, in a field.

úti-vist, f. a being out at sea, a voyage; hafa langa ú., a long voyage, Nj. 124; ekki langa ú., Ld. 50.

út-jörð, f. an outlying estate, Pm. 3; as opp. to óðal, Gþl. 233.

út-kastali, a, m. an outwork, Fms. ix. 425, v.l.

út-kirkja, u, f. an outlying church, Vm. 38.

út-kljá, að, to wind up, finish; see kljá.

út-kváma (mod. út-koma), u, f. a coming out, Fms. ix. 520: an outbreak, MS. 4. 5.

2. the arrival in Iceland (koma út), Nj. 40, Ann. 1288, Bs. i. 507, passim.

út-kvæmt, n. adj., in eiga útkvæmt, to be permitted to return to Iceland, Nj. 251, Ísl. ii. 386.

út-laga, adj. [lög], outlawed, banished; útlaga þræll, Stj. 482; fara útlaga af eignum sínum, Fms. x. 32; skyldi þeir allir útlaga, viii. 280; taka eignir eptir útlaga mann, Js. 20; margir ríkis-menn af Noregi flýðu útlaga fyrir Haraldi, Hkr. i. 96; þat var mikill mannfjöldi er fór útlaga ór Sviþjóð, 56.

út-lagask, dep. to be fined; enda ú. hann um, Grág. i. 234; ú. þrem mörkum, i. 216 (Kb.)

út-lagðr, adj. outlawed, banished, Fms. x. 219, 252, Al. 96.

út-lagi, a, m. an outlaw, Bs. i. 719; hann er útlagi Dana konungs, Nj. 8; víkingum ok útlögum konungs, Eg. 344, v.l.; er þeir héldu útlaga hans, Fms. vi. 100; hann görði Hrólf útlaga of allan Noreg, Hkr. i. 100; hón var útlagi af Noregi, Eg. 344; hann görði Egil útlaga fyrir endilangan Noreg, 368; hann lét dæma Kol útlaga, Nj. 122; göra útlaga verk, to commit an outlaw’s deed, K.Á. 144.

út-lagr, adj.

1. esp. in Norse law, outlawed, banished; útlagr of þýfsku, N.G.L. i. 85; erfingi útlags manns, 180; skyldi þeir allir útlagir, Fms. viii. 280; útlagir ok friðlausir, vii. 334; útlagir frá Guði, Hom. 37.

2. esp. in Icel. law, having to ‘lay out,’ fined; verða útlagr um e-t, Grág. passim: útlagr er sá um þat er synjar, id.; þá eru búðirnar útlagar (forfeited) við þann er landit á, Kb. i. 112; verðr hann útlagr ok ór goðorði sínu, 49: the amount in dat., útlagr þrem … mörkum, Grág. passim; útlagr eyrir, N.G.L. i. 180.

út-lausn, f. a redemption, from captivity, Fms. i. 258: a ransom, bjóða Helju ú., Edda 37: a ransom or fine, Fms. vii. 4 (v.l.), xi. 282.

út-láss, m. a lock outside; ú. fyrir kirkjunni, Pm. 16.

út-lát, n. pl. outlays, Fas. iii. 194, Th. 1: esp. fines (láta úti).

2. sing. a putting out to sea; í útláti fengu þeir veðr hvasst, Korm. 178; Englands-far albúit til útláts, Ísl. ii. 221.

út-legð, f., in Norse law, banishment, exile = Lat. exilium; vera í ú., Fms. i. 78, 222, Hkr. i. 192; útlegð ok erlending, Stj. 223; útlegðar dagar, id.: outlawry, ef landbúi er í útlegð, Gþl. 340; stefna honum fyrir ú. ok brennu, 379; útlegðar-eiðr, N.G.L. i. 161; útlegðar-eyrir, a fine, Gþl. 161; útlegðar-fé, N.G.L. i. 162; útlegðar land, Stj. 265; útlegðar-maðr, an exile, N.G.L. i. 123; útlegðar-mál, útlegðar-pína, útlegðar-tími, 161, H.E. i. 409, Stj.; útlegðar-verk, Gþl. 474, Grett. 149 A.

2. esp. in Icel. law, a fine; þriggja marka útlegð, Grág. (Kb.) i. 45; útlegðir ok öll álög, ii. 148; útlegðir þessar allar, ii. 270 A; útlegðar sök, a finable case, i. 103, 338.

út-legging, f. an ‘out-laying,’ translation.

út-leggja, lagði, to translate (mod.)

út-legjask, lagðisk, [útlagr 1], to be fined; útleggsk hann um fram, Grág. i. 248; ok verðr hann útlagr þrem mörkum ok gjaldi fúlgu, … en eigi útleggsk hann, ef hann getr þann kvið, at …, 259.

út-leið, f. the outer course, at sea, esp. along the shore of Norway, Eg. 78, Fms. i. 60, vii. 212, Ó.H. 75; opp. to innleið, q.v.

út-leiðis, adv. standing on the outer course; snúa ú., Fms. viii. 186.

út-leizla, u, f. a ‘leading out guests,’ i.e. a taking leave of them after a banquet; var veizlan hin vegsamligsta, ok útleizlan hin sköruligsta, Eg. 44: a burial, virðulig ú., Fms. ix. 245; jarðaðr með ágætri útleizlu, iii. 172.

út-lenda, u, f. the outlying estates, Fms. ii. 90; opp. to heimaland.

út-lendask, d, dep. to settle abroad, Stj. 623.

út-lendingr, m. a foreigner.

út-lendis, adv. abroad, Fms. iii. 103, Ísl. ii. 118.

útlendis-maðr, m. a foreigner, Fms. x. 107.

út-lendr, adj. outlandish, foreign, Hkr. i. 147, Eg. 523, Fms. i. 76, vii. 219, Grág. i. 188, passim; opp. to innlendr.

út-lenzkr, adj. outlandish, Grág. ii. 72, Gþl. 87, Eg. 264, N.G.L. 1. 421.

út-limir, m. pl. the out-limbs (hands, feet); útlima-smár, having small hands and feet, Ísl. ii. 34: útlima-grannr, etc.

út-lit, n. an out-look.

út-lægja, ð, to banish, Sturl. ii. 64 C; þér útlægit mik eðr rekit frá yðr, Fms. ii. 119: pass., Stj. 112, Rb. 362.

út-lægr, adj. outlawed, banished, Js. 20, K.Á. 190, 194; fara ú., Fms. vii. 240; ú. af Svíþjóð, x. 32; ú. í Noregi, Eg. 160; útlægan, Fms. vi. 33; útlægjan, 35; göra útlæga, vii. 252; björn ok úlfr skal hvervetna útlægr vera, N.G.L. i. 45.

2. strange; útlægum ok annarligum guðum, Stj.

3. útlægr eyrir = útlagr eyrir, N.G.L. i. 145.

út-lönd, n. pl. the outlying fields; í heimalandi ok útlöndum, Vm. 127.

2. foreign countries; stórvirki er þér hafit unnit í útlöndum, Hkr. iii. 267; sem títt var í útlöndum, Ld. 330, Rb. 400, passim.

3. outlying provinces; þá bygðusk útlönd, Færeyjar ok Ísland, Hkr. i. 96.

út-mánuðir, m. pl. the ‘out-months,’ the last three months of the winter; see mánuðr.

út-merki, n. a locality; ok kveða ú rétt ok útmerki, and name the dock and the place, of a summons for launching a ship, Grág. ii. 400.

út-messa, u, f. service in the afternoon, opp. to high mass, Fms. x. 163.

út-mokstr, m. a shovelling out, Bs. i. 315.

út-nes, n. an outlying ness, Fms. x. 185; til ílls fóru vér um góð héruð, er vér skulum byggja útnes þetta, Landn. 37.

út-norðan, adv. from the north-west.

út-norðr, n. ‘out-north,’ north-west, K.Þ.K. (Kb.) 36, Hb. 415. 12, Rb. 92, Sd. 156, Fs. 143, passim; opp. to landnorðr.

út-nyrðingr, m. a north-west wind, Ld. 42, Lv. 99, Sks. 40; út-nyrðingi steinóðum, 656 C. 21.

út-rás, f. an outlet, Barl. 64.

út-reið, f. a riding out, an expedition, El. 2: the phrase, fá ílla útreið, to meet with ill-treatment.

út-róðr, m. an outrowing, rowing out to sea, of fishermen; ef menn fá veðráttu til útróðrar, K.Á. 176, Dipl. iv. 15, freq. in mod. usage; hann lét þaðan sækja útróðra, Eg. 135, Fs. 174; þeir höfðu veiðar af megin-landinu, eggver ok útróðra af sjónum, Þorf. Karl. 416.

útróðrar-maðr, m. an outpost fisherman who lies at a distant fishing-place during the fishing season, Fs. 143, Gþl. 425.

út-rýma, d, to turn out.

út-ræði, n. = útróðr, K.Þ.K. 84.

út-ræna, u, f. a breeze from seawards, an onshore wind.

út-röst, f. [Ivar Aasen ut-rast], the outer march or boundary; báðar jarðirnar eru jamstórar til alla útrastar ok útbúða, D.N. ii. 784, v. 435; þá er jarla bági vildi byggja útröst, when the king wished to remove to the ú., Ht. (Edda 55); opp. to heimröst.

út-saumr, m. an ‘out-seam,’ embroidery, brocade.

út-selr, m. a kind of seal, Vm. 165.

út-sending, f. exclusion, Hom. 139.

út-setning, f. excommunication, H.E. i. 414, B.K. 107.

út-sigling, f. a sailing out to Iceland, Nj. 9, 47, passim; see út.

út-sjár (út-sjór, út-sær), m. the outer sea, ocean, Hkr. i. 5, Stj. 74.

út-skagi, a, m. = útnes, Fms. xi, 252, Stj. 377, 406, Bs. i. 724.

út-skeifr, adj. ‘out-footed,’ bandy-legged, Lat. varus, Fms. x. 151, v.l.

út-sker, n. an ‘out-skerry,’ distant skerry, Grág. ii. 131, Edda (Ht.) 131, Hkr. i. 98; ú. verða af bárum þvegin, Mkv.

út-skript, f. a transcript, D.N. i. 164, ii. 205: inscription, Pass. 35. 1.

út-skúfa, að, to repudiate.

út-skyld, f. a tax, D.N. iii. 132.

út-skýra, ð, to explain, H.E. i. 501.

út-skýring, f. a commentary.

út-skækill, m. an outskirt.

út-slátta, u, f. exposure, = útburðr, N.G.L. i. 131.

út-sog, n. the receding of the surf, Sturl. i. 120 C.

út-sótt, f. a breaking-out on the skin, eruption, Stj. 141, 436.

út-stafr, m. a post outside a wall, Fms. v. 338.

út-strönd, f. the outer strand, Fms. vi. 148, Stj. 70.

út-suðr, n. the south-west, Fms. i. 131, x. 272, Rb. 97, 476, Sks. 174; útsuðrs-ætt, K.Á. 152, K.Þ.K. 92, MS. 4. 11.

út-sunnan, adv. from the south-west, Eg. 195, v.l.

út-synningr, m. a south-westerly gale, Sks. 40, Eg. 195, 600, Ld. 56; útsynnings byrr, -stormr, Fb. i. 431, Bs. i. 282.

út-taka, u, f. = úttekt, D.N. ii. 263.

út-tekt, f. a valuation, of an estate, when passing from one tenant to another.

út-valinn, part. elected.

út-valning, f. an election.

út-vé, n. = útröst, útgarðr, Þd. (see vé).

út-vega, að, to procure, Fas. iii. 417.

út-veggr, m. an outer wall, Fms. ix. 41.

út-vegr, m. a way out, device, expedient; atdrættir ok útvegar, Fms. xi. 423; eiga öngan útveg, útveg til undan-kvámu, i. 136, vii. 261, ix. 478; leita allra útvega, vii. 140; at ek göra fyrir þín orð nökkurn útveg þann er þér líkar, Finnb. 272; segir hann konungi allan útveg þann sem á var, state of affairs, id.; þegar Einarr hafði innt ok mælt allan þenna útveg, Fms. iv. 283.

2. = útröst, D.N. passim.

út-ver, n. an outlying place, for fishing, taking eggs, or the like, Eg. 369, Hkr. i. 185, Fms. iv. 330, D.N. ii. 233; í útverjum, Ld. 38.

út-vinna, u, f. service at sea; róðr ok reiði ok allar útvinnur þær er konungr á at hafa, Fms. viii. 173; þeir héldu leiðöngrum fyrir hánum ok oðrum útvinnum, ix. 247, v.l.

út-vígi, n. an out-work, Karl. 324.

út-vík, f. an outlying creek, Fms. ix.

út-vörðr, m. an out-post, Hkr. i. 244, Fms. viii. 90.

út-þanning, f. [þenja], out-stretching, Skálda.

Út-Þrœndir, m. pl. the Outer-Thronds, opp. to Inn-Þrændir, Fms. Út-Þrœnzkr, adj., N.G.L. i. 173.

út-þýðing, f. a commentary, interpretation, Hkr. iii. 255.

ú-vægr, adj., qs. of-ægr, furious; þeir hlaupa í mót honum úvægir ok berjask, Ísl. ii. (Heiðarv. S.) 367.